نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
چکیده
اداره سرزمین و کشور به گونه کارآمد از دغدغههای اصلی در دنیای امروز سیاست است. چنین هدفی با گزینش مدیران متخصص و تدوین برنامههایی با رویکردهای علمی توسط کارشناسان عملی میگردد. در ایران برنامه ریزی و اداره سرزمین با برنامه، تاریخ طولانی چند هزار ساله دارد. در تاریخ معاصر شروع برنامهریزی به اواخر دوره قاجاریه باز میگردد. از دوره رضا شاه موضوع برنامهریزی و اعمال دیدگاه کارشناسان جدی گرفته شد. در سال های قبل از انقلاب اقداماتی برای عمران و آبادانی کشور انجام شد که به طور عمده برنامه محور بودند. برنامههای توسعه اقتصادی – اجتماعی پنج ساله از جمله آنها می باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی تدوین برنامههای عمرانی با تأخیر چند ساله شروع گردید. بروز بحرانهایی چون جنگ تحمیلی، تحریمهای بینالمللی از یک سو و تدوین برنامهها با راهبردهای تاکتیکی از طرف دیگر باعث پدید آمدن مشکلاتی از جمله مهاجرت و خالی شدن روستاها، رشد بیرویه شهرها و پیدایش شغلهای کاذب، تخریب مراتع، پاک تراشی جنگل و.. در مقیاس ملی گردید. بر اثر مجموعه اقدامات گذشته جهت سازماندهی فضای جغرافیائی کشور در طی حداقل 5 دهه گذشته، آثار ویرانگری بر پیکر طبیعت کشور هویدا شده است. امروزه پدیده خطرناک فرسایش عرصههای طبیعی را با شدت در مینوردد و ویران میکند. ایران در دنیا رتبه اول فرسایش را داراست. گسترش سیل در کشور یکی از نتایج نامطلوب تخریب جنگل و مرتع است که هر ساله حجم عظیمی از خسارت مالی و در مواردی جانی را باعث میشود. اکثر شهرهای کشور امروزه با مشکلات بی شمار شهری و زیست محیطی مواجه هستند و شهروندان در معرض بیماری های ناشی از آلودگی محیط زیست شهرها قرار دارند.
این مقاله تلاش میکند ضمن تبیین اقدامات اساسی برای سازماندهی فضای جغرافیایی کشور در دهه های اخیر، نتایج آنها را ارزیابی نماید. با توجه به مؤلفههای مورد بررسی، فرایند حاکم بر پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و علّی بوده است. از روش کتابخانهای بطور عمده برای جمعآوری اطلاعات استفاده شده و در این روش علاوه بر منابع و کتابها برخی از اسناد در حد کشف مورد مطالعه قرار گرفتهاند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Environmental Impacts of Political Decision in Geographical Space Organizing in Iran
نویسنده [English]
- Sohrab Asgari
Payam-e Noor University
چکیده [English]
Managing a country is one of the most important issues in the world. This aim will achieve through evealuated and scientific planning processes. Good fulfillment of the plans will cause positive results. In Iran, palnning and territory management has a long history. In contemporary era, planning was an organization agenda from the Qajar period,. In Reza shah's kingdom planning was an important issue General information office and Statistics Bureau were the first offices founded. Applying regional planning approach was the first steps in governmental economic programs, 5 years planning policy was applied in the Pahlavi period. The Islamic revolution metamorphosed all former political and social structures. Because of Mismanaging of main affaires in the country, many devastating crises appeared. One of the mismanaging was encouraging population increase. Some sensitive laws were ratified and as a result, a migration trend in a vast shape emptied many villages and caused slum and shanty town. Imposed war and international embargoes were 2 samples of big crisis which accelerated migrations. To face job cuts, and also to produce more strategic crops, idea for cultivating in pasture lands and grass lands was approved, This was a formal aggression forests and pasture lands bases. This aggression caused soil erosion in the country and millions tons of soil erode and destroy completely. Deforestation is the main cause of floods in recent years. In other sides mismanaging has caused environmental disasters around the country. The main issue of this article is evaluating of political decision impacts in geographical space organizating from environmental viewpoint in the country in recent decades.
کلیدواژهها [English]
- Planning
- population
- City
- Forest
- erosion
- environment