نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیأت علمی جغرافیای انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم

چکیده

توسعه پارک ملی کویر از حساسیت خاصی در همه ابعاد اکولوژیک، اقتصادی و سیاسی برخوردار است. این پارک ملی از بزرگترین پارک های ملی ایران است. توسعه پایدار پارک ملی کویر با توجه به ماهیت کویری بودن آن از نظر اکولوژیکی و حضور اکوسیستم های خاص در آن، وجود جانوران کمیاب و نادر آن مستلزم دقت خاصی خواهد بود که باید حتماً بر شناخت دقیق وضعیت موجود از همه نظر، برنامه ریزی آزمایشی و مدیریتی مستمر از نظر محیط زیست مبتنی باشد. این تحقیق با هدف شناسایی وضعیت محیط زیست، ارزیابی توان و ظرفیت برد اراضی و اکوسیستم های آن اقدام نموده و با توجه به استعدادها، مزیت های نسبی و حساسیت ها و نابسامانی های زیست محیطی آن برنامه ریزی آمایشی ارائه می دهد. با توجه به ضرورت اجرایی بودن خروجی این مطالعات، ابعاد اقتصادی، اجتماعی در فرایند برنامه­ ریزی با دقت لحاظ گردید. براساس ارزیابی توان پارک ملی کویر، توان توسعه کاربری های توریسم بیش از سایر کاربری هاست که مسأله حفاظت نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. این پارک با داشتن ذخایر با ارزش گیاهی و جانوری و سایر ویژگی های استثنایی و متنوع از میراث های فرهنگی و ملی کشور محسوب می شود. اجرای خروجی نتایج مطالعات مستلزم تدوین طرح توسعه و نظام مدیریتی زیست محیطی می باشد که ماهیت رئوس مطالب آن در کنار تمهیدات و اقدامات ضروری دیگر در بخش نتیجه گیری و پیشنهادها ارائه گردیده است. در هر حال، استفاده از راهبردها و نتایج حاصل از این طرح در صورت مساعدت مسئولین زمینه را برای تدوین و استقرار نظام مدیریت مستمر زیست محیطی آماده نموده است. استقرار چنین نظامی اگر چه در سطح ملی هنوز میسر نشده و در آینده نزدیک، قابل دسترسی به نظر نمی رسد، ولی برای پارک ملی کویر با توجه کویری بودن آن و حضور ذخیره گاه زیست کره و تمایل اکوتوریسم در آن جا کاملاً قابل دسترسی به نظر می رسد که در حقیقت یک فرصت و مزیت نسبی برای پارک ملی کویر محسوب می شود.     

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Garmsar National Park Park

نویسندگان [English]

  • Heydar Lotfi 1
  • Mandana Ghanbari 2

1 Azad University

2 Tourism Planning

چکیده [English]

Developing Kavir national park is especially crucial in all ecological, economic and political dimensions. This national park is one of the largest national parks in Iran. Sustainable development of Kavir national park requires great precision, due to its ecologic nature as a desert, presence of specific ecosystems, rare and scarce animals. Its development must be performed based on a precise understanding of the present situation, pilot planning and continual environmental management. The present article seeks to identify environmental situation, evaluate strength and capacity of the land and its ecosystems and propose pilot plans based on the environmental capacities, relative advantages and susceptibilities and disorganizations. Regarding the necessity of producing functional output, economic and social dimensions were concisely considered in the planning process. Evaluating the capacity of Kavir national park indicates that tourism land use has a larger capacity for development. Furthermore, it should consider preservation. With valuable plant and animal resources, and other exceptional and miscellaneous features, this park is a cultural and national heritage. Implementing the results of this study requires a development plan and environment management system. An outline of this plan is provided in the conclusion and suggestion section along with other necessary solutions and arrangements. However with the assistance of authorities, applying strategies and results of the plan provide the necessary situation for compiling and settling environment management system. Though, settling such a system has not yet been accomplished and does not seem to be accessible in near future. But it seems completely accessible in Kavir national park, due to its nature as a desert and presence of biosphere reserve and ecosystem trend. This is in fact a relative opportunity and chance for Kavir national park.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kavir national park
  • general capabilities
  • solutions
1- اسدی، نوش آذر، 1378، نگاهی به گرمسار، سرزمین خورشید درخشان، جلد اول و دوم، انتشارات پازینه، 328، 327، 148، 55.
2- احسانی، محمدحسین، 1374، توان شناسی جهانگردی استان سمنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی،531.
3- بنی­اسدی علی، 1374، سیمای استان سمنان، جلد اول، انتشارات دفتر امور اجتماعی و انتخابات استانداری سمنان، 92، 63.
4- شایان سیاوش، 1388، جغرافیا(1)، انتشارات شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، 103.
5- طاهریان، جلال، 1378، قابلیتهای سرمایه­گذاری در صنعت گردشگری استان سمنان، انتشارات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان،39.
6- لطفی حیدر و خدائیان سعید، 1383، امکان سنجی تواناییهای محیطی شهرستان گرمسار به منظور برنامه­ریزی توسعه توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی، 147، 146، 145،139.
7- مجنونیان هنریک، 1380، پارکها برای زندگی، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، 328، 327، 148.
8- مجنونیان هنریک، 1376، طرح­ریزی پارکهای ملی (پارکداری)، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، 123.
9-  مجنونیان هنریک، 1376، پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده (ارزشها و کارکردها، انتشارات سازمان  حفاظت محیط زیست،1.