نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

علوم جغرافیا

چکیده

مفهوم جهانی شدن در قلمرو علوم مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. جهانی شدن در حوزه اقتصاد شروع شده و به قلمروهای سیاسی و فرهنگی کشیده شده است. از بین رفتن مرزهای جغرافیایی و کم شدن فاصله­ ها وجه مشترک  دیدگاه های مختلف علوم در مورد جهانی شدن است و این اتفاق نظر وجود دارد که پیشرفت در ارتباطات و فن آوری های اطلاع رسانی عامل مهم در شکل­ گیری این پدیده فراگیر است. رویکرد جدید به مفهوم جهانی شدن به قلمرو سیستم های طبیعی وارد می شود و چالش های فراروی جامعه بشری را از دیدگاه ساختارگرایی به عنوان فلسفه محیطی جغرافیا تحلیل می کند. گستردگی این سیستم ها در جهان و نبود مرزهای جغرافیایی در مقابل عملکرد آنها و نیز نحوه ارتباط سیستماتیک آنها می تواند بعنوان تشابهات و مشترکات سیستم های اقتصادی و سیاسی با سیستم های طبیعی باشد. از سوی دیگر با وجود اینکه این سیستم ها  قبل از ظهور انسان در این کره  حضور داشتند ولی در تعامل با فعالیت های بشری در روند رفتاری آنها اخلال بوجود آمده، به عنوان معضلی جدی در مقابل انسان ظاهر شده است و با روند فعلی فعالیت های صنعتی و اقتصادی بشر روز به روز بر شدت و مقیاس عملکردی آنها افزوده می شود و در حال مبدل شدن به چالش های مهم و حیاتی برای تمام جهانیان هستند. موضوع بهره برداری و حفاظت از محیط طبیعی و سیستم های آن،  با ظهور چالش های نوین در حوزه محیط زیست نظیرتبعات تغییر اقلیم و بحران های زیست محیطی،  به مفاهیم جهانی و مورد توجه دولت ها و شهروندان جهانی تبدیل شده است. علم جغرافیا ماهیتاً چنین بحران های طبیعی و زیست محیطی را موضوع مورد مطالعه خود تلقی کرده و با شناخت جامعی که از رفتار و روابط پدیده ها و عملکرد انسان دارد میتواند در معرفی و شناساندن سیستم های طبیعی به شهروندان و گروه های مختلف موفق باشد. همچنین توان ارائه راه حلهای مؤثر برای  پیشگیری و حل معضلات و چالش های جهانی مطرح شده را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A New Approach to Globalization From a Natural Geography Perspective

نویسنده [English]

  • Mozaffar Kazemizad

Geoghraphy Science

چکیده [English]

The concept of globalization is studied in different scientific fields. Globalization began in the realm of economy and draws to political and cultural realms. Different scientific fields see globalization as the idea of eliminating geographic borders and reducing distances and there is a consensus that development in communication and information technology are important factors in the formation of this inclusive phenomena. The modern approach to globalization enters the realm of natural systems and analyzes challenges facing human society from the view point of structuralism as the environmental philosophy of geography. The spread of this system in the world, absence of geographic borders limiting their function and their systematic relation can be considered among similarities and common features of economic-political systems and natural systems. Though these systems were present in this planet before human beings, interaction with human activities disturbed their behavioral procedure. They appear as a serious challenge facing human beings and with the present trend of human economic and industrial activities, their integrity and functional scale increase every day. In this way, they are turning into important and critical challenges facing the world. With the appearance of modern challenges like climate changes and environmental crisis in the field of environment, the issue of exploiting and protecting natural environment and its systems has changed into a global concept. Geography considers such natural and environmental crisis as a natural topic for its studies. It can be successful in introducing natural systems to citizens and different groups using its comprehensive knowledge of phenomena behavior and relations and human function. It also has the capability of providing influential solutions, preventing and solving global challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • globalization
  • geography
  • natural environment
  • Environmental
  • system structure
1- آبام، زویا 1387 «تحلیل بر جهانی شدن دانش : مروری بر نظریه‌ها،  رویکردها و چالش‌ها» فصلنامه اطلاع شناسی سال پنجم،  شماره 3 (پیاپی 19)
2- بیگدلی،  آتوسا.1380، تأثیر اقلیم وآلودگی هوای تهران بر بیماری سکته قلبی،  فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،  شماره 62،  ص 140-126.
3- تولایی،  سیمین 1385 «جهانی شدن ابزاری در راستای توسعه گردشگری در ایران» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی سال بیست و یکم،  شماره 3 (پیاپی 82)،  پاییز 1385ص150.
4- حامد مقدم،  فاطمه1386،  سایت اینترنتی      m.narjes.org 
5- حسن زاده،  اسماعیل و علیزاده.1382 «تراز دریا و تغییرات آب و هوایی در سواحل خلیج فارس» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم. اصفهان.
6- خطیبی سرابی، وحیده و فرید گلکار 1382 «طرح جنبه‌ها و قوانین تعدیل آب و هوا و تغییرات ناشی از تحولات نظام بهره برداری از منابع آب جوی» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم. اصفهان
7- جوان، جعفر. عبداله عبدالهی. 1384،  جهانی شدن و دگرگونی روش شناختی در دانش،  دانشگاه فردوسی مشهد.
8- دهقانی،  محمود،  1386 «ابعاد پدیده جهانی شدن» اقتصاد سیاسی بین‌المللی در عصر جهانی شدن،  شماره 7 مرکز تحقیقات استراتژیک.
9- رشیدیان،  لیلا.1382 «ناهنجاری‌های جوّی انسو و تأثیر آن بر روی بارش‌های جنوب شرق ایران» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم،  اصفهان.
10- رئیسی،  فائز و علی محرری.1382«تصاعد گاز متان از اراضی باتلاقی» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، اصفهان.
11- سامانی،  نوذر وهمکاران.1382 «تغییر اقلیم در شیراز و ارتباط با النینو و نوسان جنوبی» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، اصفهان.
12- شایان، سیاوش و دیگران.1382 مبانی جغرافیا دوره پیش دانشگاهی رشته علوم انسانی. وزارت آموزش و پرورش دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی. تهران.
13- شکویی، حسین. 1382، فلسفه‌های محیطی و مکتب‌های جغرافیایی،  انتشارات گیتاشناسی، تهران.
14- علیجانی،  بهلول. 1378 «اصول و قوانین در جغرافیا» رشد آموزش جغرافیا،  شماره 50،  ص 26-20.
15- علیزاده، امین و غلامعلی کمالی.1382 «اثرات تغییر اقلیم بر افزایش مصرف آب کشاورزی در دشت مشهد» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم،  اصفهان.
16- غیور، حسنعلی و حسین عساکره 1381 «مطالعه اثر پیوند از دور بر اقلیم ایران ...» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،  شماره64و63، ص 113-93.
17- فرشی فروغی،  جواد.1382 «تغییرات دما و بارش آذربایجان در 50سال اخیر» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم،  اصفهان.
18- قائمی، هوشنگ و حسین عساکره.1382 «تحلیل آماری بر روند تغییرات دمای مشهد و رابطه آن با نوسان اطلس شمالی» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،  شماره71، ص 133-116.
19- قاسمی پربلوطی،  عبدالله و احمدرضا گل پرور.1382 «اثرات اقلیم بر رشد و نمو گیاهان زراعی» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم،  اصفهان.
20- محمدی،  علیرضا، 1382 «خشکسالی و تشدید رشد شهرنشینی در ایران» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، اصفهان.
21- مؤمنی، مصطفی. 1382،  نظری بر زیربنای تئوریک جغرافیای کنونی ایران،  رشد آموزش جغرافیا شماره66،  ص48-44.
22- مقیمی، شوکت، 1378،  نگرش سیستمی و جایگاه آن درآموزش جغرافیا،  رشد آموزش جغرافیا. شماره 52،  ص 26-23.
23- موحدیان،  رسول 1384 «جهانی شدن و سیاست ما،  نقدی بر پارادایم و رویکرد جهانی‌سازی»،  مرکز تحقیقات استراتژیک www.csr.ir/center.
24- مهدی‌نژاد،  محمود.1382 «نقش آب و هوا وتغییرات آن با بروز و شیوع بیماری‌ها» سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم،  اصفهان.
سایت اینترنتی جغرافیایی،  پرشین ژئو،   www.persiangeo.com.
25- Ropelewski C.F. and M.S Halpert. 1986,"North American precipitation and Temperature   Patterns Associated with the EL NINO/ Southern Oscillation (enso)"  Monthly Weather Review, volume 114, Issue12, pp 2352-2362   
26- George N. kiladis and Henry F. Diaz 1986 “ An Analysis of the 1877-78  ENSO Episode and comparison with 1982-83” Monthly Weather Review, volume ,114 Issue 6. pp 1035-1047.
27- Warren B.White and Youhai He , 1986 " Interannual Variability in the Heat content of the Kuroshio Extension Associated with the 1982 ENSO Event" Journal of Physical Oceanography, Volume 16, Issue 2, pp 309-321.