نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه امام حسین علیه السلام

چکیده

موضوع همگرایى در جهان اسلام و نیاز به اتفاق نظر میان مسلمانان از مهمترین ضروریات جوامع اسلامى در عصر حاضر است. وحدت مسلمانان در حال حاضر که جهان اسلام در حساس ‏ترین مراحل حیات خود قرار دارد، از اصلى‏ ترین ایده‏ ها و راه‏ حل‏ هاى پیشنهادى براى رویارویى با چالش‏ هاى پیش رو است. وحدت اسلامى امرى است که همواره در تاریخ تفکر سیاسى و اجتماعى ملت‏ هاى مسلمان به عنوان یک نظریه با راهبرد اساسى و حیاتى در برابر تهاجم گسترده و همه جانبه استعمار طرح شده است. یکى از روش‏ هاى تحقق اهداف و منافع مادى و غیرمادى دولت‏ ها، در عرصه‏ ى مناسبات بین‏ المللى، همگرایى است. هر یک از دولت‏ ها براساس ارزش هایى که در نظر دارند بخشى از منافع خود را براى دستیابى به اهداف و چشم ‏اندازهاى مورد نظر در فرآیند شکل‏ گیرى همگرایى هزینه مى‏ کنند. در این قسمت از مقاله، بسترها و عوامل موجود در جهان اسلام که مقدم بر همگرایى‏ اند، مورد شناسایى و بررسى قرار مى‏ گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Unity of the Islamic World Effective Factors in Creating Convergence (Part II)

نویسنده [English]

  • Seyyed Yahya Safavi

Associate Professor of Political Geography, Imam Hossein University

چکیده [English]

The issue of convergence in the Islamic world and the need for consensus among Muslims is one of the most important requirements of Islamic societies in the present era. Unity of Muslims is at the moment, that the Islamic world is in the most critical stages of its life, is one of the main ideas and solutions suggested to confront the challenges ahead. Islamic unity is a matter which has always been discussed in the history of political and social thought of Muslim nations as a theory with a fundamental and vital strategy against the extensive and all-out invasion of colonialism. One of the ways to realize the material and non-material goals and interests of the states in the field of international relations is convergence. Each government, on the basis of the values ​​it considers, costs a portion of its interests for achieving the goals and perspectives sought in the process of convergence. In this part of the article, the bases and factors in the Islamic world that are prior to convergence are identified and studied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Factors Affecting Convergence
  • Barriers and Lack of Relationships (Economic Relations)
1- ایوانز، گراهام و نونام، جفرى؛ «فرهنگ روابط بین‏الملل»؛ ترجمه حمیرا مشیرزاده و حسین شریفى؛ تهران: نشرمیزان؛ 1381.
2- برهانى، سیدهادى؛«منطق تشکل در سازمان کنفرانس اسلامى»؛ مجله سیاست خارجى؛ سال یازدهم؛ شماره 3؛ پاییز 1376.
3- دانشپور، محمدجعفر؛«ارزیابى عملکرد سازمان کنفرانس اسلامى در گذشته و راه‏هاى آینده»؛ مجله سیاست خارجى؛ سال یازدهم؛ شماره 3؛ پاییز 1376.
4- درایسدل، آلاسرایر و اچ.بلیک، جرالد؛«جغرافیایى سیاسى خاورمیانه و شمال آفریقا».
5- دوئرتى، جیمز و فالتزگراف، رابرت؛«نظریه‏هاى متعارض در روابط بین‏الملل».
6- رحمان،س.م؛«سازمان کنفرانس اسلامى و چالش‏هاى آینده»؛ ترجمه حمیرا مشیرزاده؛ مجله سیاست خارجى؛ سال یازدهم؛شماره 3؛ پاییز 1376.
7- زنگنه، صباح؛ «ابعادهمگرایى اقتصادى جهان اسلام»؛ روزنامه‏ى قدس؛ 4 تیر 1379.
8- صدوقى،مرادعلى؛«چشم‏اندازهاى جهانى شدن در منطقه خاورمیانه»؛ مجله سیاست خارجى؛ سال شانزدهم؛ شماره1؛ بهار 1381.
9- عزتى، عزت اللّه؛ «ژئوپلتیک».
10- مارتین، خور؛«جهانى شدن و جنوب»؛ ترجمه احمد ساعى؛ نشر قومس؛ 1383.
11- مستوفى الممالک، رضابین؛ «جهان اسلام و نحوه‏ى توزیع سرزمین‏ها و جمعیت اسلامى»؛ فصلنامه علوم انسانى دانشگاه الزهرا؛ شماره 43.
12-مقیمى،مجدالدین؛«بررسى‏نقش‏تشکل‏هاى‏اقتصادى‏منطقه‏اى‏درتحولات‏نظام بین‏الملل(1)»؛ بولتن وزارت امورخارجه؛ شماره 10؛ آبان و آذر 1373.
13- مک‏لین، ایان؛ «فرهنگ علوم سیاسى آکسفورد»؛ حمیداحمدى؛ تهران: نشرمیزان؛ 1381.
14- یوسفى، محمدعلى و یوسفى جویبارى، محمد؛ «همگرایى در میان کشورهاى منطقه‏ى خلیج فارس: بررسى زمینه‏هاى موجود»؛ فصلنامه‏ى مطالعات خاورمیانه؛ سال نهم؛ شماره‏ى 2؛ تابستان 1381.
پى‏نوشت
1- دوئرتى، جیمز و فالتزگراف، رابرت؛«نظریه‏هاى متعارض در روابط بین‏الملل».
2- درایسدل، آلاسرایر و اچ.بلیک، جرالد؛«جغرافیایى سیاسى خاورمیانه و شمال آفریقا»؛ 309-310.
3- همان؛ص310.
4- دوئرتى، جیمز و فالتزگراف، رابرت؛«نظریه‏هاى متعارض در روابط بین‏الملل»؛ ص 665.
5- یوسفى، محمدعلى و یوسفى جویبارى، محمد؛ «همگرایى در میان کشورهاى منطقه‏ى خلیج فارس: بررسى زمینه‏هاى موجود»؛ فصلنامه‏ى مطالعات خاورمیانه؛ سال نهم؛ شماره‏ى 2؛ تابستان 1381؛ 180-143.
6- عزتى، عزت اللّه؛ «ژئوپلتیک».
7- مستوفى الممالک، رضابین؛ «جهان اسلام و نحوه‏ى توزیع سرزمین‏ها و جمعیت اسلامى»؛ فصلنامه علوم انسانى دانشگاه الزهرا؛ شماره 43.
8- عزتى، عزت اللّه؛«ژئوپلیتیک»؛ صص 175-163.
9- مقیمى، مجدالدین؛ «بررسى نقش تشکل‏هاى اقتصادى منطقه‏اى در تحولات نظام بین‏الملل(1)»؛ بولتن وزارت امورخارجه؛ شماره 10؛ آبان و آذر 1373؛ 26-19.
10- زنگنه، صباح؛ «ابعاد همگرایى اقتصادى جهان اسلام»؛ روزنامه‏ى قدس؛ 4 تیر 1379.
11- مارتین، خور؛«جهانى شدن و جنوب»؛ ترجمه احمد ساعى؛ نشر قومس؛ 1383، 37-20.
12- Organization of Islamic Countries
13-Low Development Countries
14- مرجع صص 214-280- World Trede Organization:
15- درایسدل، آلاسرایر و اچ.بلیک، جرالد؛«جغرافیاى سیاسى خاورمیانه و شمال آفریقا»؛ صص 344-324.
16- دوئرتى، جیمز و فالتزگراف، رابرت؛«نظریه‏هاى متعارض در روابط بین‏الملل»؛ ص664.
17- رحمان،س.م؛«سازمان کنفرانس اسلامى و چالش‏هاى آینده»؛ ترجمه حمیرا مشیرزاده؛ مجله سیاست خارجى؛ سال یازدهم؛شماره 3؛ پاییز 1376؛ 768-749.
18- صدوقى،مرادعلى؛«چشم‏اندازهاى جهانى شدن در منطقه خاورمیانه»؛ مجله سیاست خارجى؛ سال شانزدهم؛ شماره1؛ بهار 1381.
19- درایسدل، آلاسرایر و اچ.بلیک، جرالد؛«جغرافیاى سیاسى خاورمیانه و شمال آفریقا»؛ ص337.
20- ایوانز،گراهام و نونام، جفرى؛«فرهنگ روابط بین‏الملل» صص65-64.
21- مک‏لین، ایان؛ «فرهنگ علوم سیاسى آکسفورد»؛ حمیداحمدى؛ تهران: نشرمیزان؛ 1381.
22- ایوانز، گراهام و نونام؛«فرهنگ روابط بین‏الملل»؛ ص 470.
23- درایسدل، آلاسرایر و اچ.بلیک، جرالد؛«جغرافیایى سیاسى خاورمیانه و شمال آفریقا»؛ صص 309-310.
24- دانشپور، محمدجعفر؛«ارزیابى عملکرد سازمان کنفرانس اسلامى در گذشته و راه‏هاى آینده»؛ مجله سیاست خارجى؛ سال یازدهم؛ شماره 3؛ پاییز 1376.