نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمى گروه جغرافیا دانشگاه شهیدبهشتى

2 عضو هیئت علمى گروه سنجش از دور دانشگاه تربیت معلم

3 کارشناس ارشد ژئومورفولوژى دانشگاه شهیدبهشتى

چکیده

یکى از مهم ترین مواریث اقلیمى دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومورفولوژى یخچالى و آثار یخچال‏ هاى آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال هاى دماوند نیز با بیش از 15 زبانه کوچک و بزرگ که آثار حیات و فعالیت در آنها دیده مى‏ شود، تنها بازمانده ‏ى آن یخچال هاست. مطالعات پراکنده ‏اى در یک قرن اخیر از سوى محققین ایرانى و خارجى بر روى این یخچال ها صورت گرفته است. اما گزارش جامعى که خصوصیات ژئومورفولوژیک و مورفودینامیک یخچال هاى این منطقه را بیان و تفسیر نماید تدوین نشده است.
در مقاله حاضر سعى برآن است که ضمن تفسیر و تحلیل اشکال مورفولوژى یخچالى حدود و گسترش یخچال ها را با استفاده از فناورى سنجش از دور تعیین نماییم.
روش تحقیق مبتنى بر انجام کارهاى میدانى و استفاده از تصاویر ماهواره ‏اى بوده است. نتایج نشان مى‏ دهد که یخچال یخار دماوند تحت تأثیر افزایش دماى دوران حاضر، در حال تحلیل و ذوب تدریجى است و هسته ‏هاى یخى موجود باقى مانده ‏ى دوره‏ هاى یخچالى گذشته است. تغذیه ناچیز یخچال ها از طریق ریزش بهمن‏ ها کافى نیست، لیکن هنوز آثار و شواهد حیات مشهود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Geomorphology of Yakhar Glacier Using Remote Sensing Technology (Mount Damavand )

نویسندگان [English]

  • Saeed Khodaeian 1
  • Parviz Ziaeian 2
  • Saeedeh Fakhari 3

1 Member of Faculty, Department of Geography, Shahid Beheshti University

2 Member of Faculty, Department of Remote Sensing, Tarbiyyat-e-Moallem University

3 Master of Geomorphology, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

One of the most important climatic parts of the heritage of the fourth era in the highlands of Iran is the glacial geomorphology and the effects of the glaciers of that period. The Damavand glaciers, with more than 15 small and large tabs with signs of life and activity, are the only survivors of those glaciers. Scattered studies have been conducted on these glaciers in recent centuries by Iranian and foreign scholars. However, a comprehensive report that describe and characterize the geomorphologic and morphodynamic characteristics of the glaciers in this region has not yet been compiled.
In this paper, we try to interpret and analyze the shapes of glacier morphology, and to determine the extent and expansion of glaciers using remote sensing technology.
The method of research is based on the fieldwork and the use of satellite imagery. The results show that the Damavand ice glacier is undergoing gradual shrinkage and melting under the influence of increasing temperature of the present age, and the existing ice cores are the remains of past glacial periods. The insignificant nutrition of glaciers through avalanches is not enough, but the effects and evidences of life are still evident.

کلیدواژه‌ها [English]

  • glacier
  • Damavand
  • glacial geomophology
  • Remote Sensing
  • mountain glacier
  • Yakahr glacier
  • Satellite Imagery
1- جدارى عیوضى، جمشید (1374)، ژئومورفولوژى ایران. انتشارات دانشگاه پیام نور.
2- سازمان جغرافیایى نیروهاى مسلح، نقشه‏هاى توپوگرافى شیت 50000:1 رینه به شماره 6461IIV.
3- سازمان جغرافیایى نیروهاى مسلح، تصاویر ماهواره‏اى IRS، PAN)و (LissIII سال‏هاى 2007 و 2004.
4- سازمان زمین‏شناسى کشور، نقشه زمین‏شناسى دماوند مقیاس 10000:1.
5- سازمان سنجش از دور ایران، تصاویر ماهواره‏اى  TMوLandsat ETM+ مربوط به سال‏هاى 2007 و 2001 و 2000.
6- کک، روژه، ترجمه فرج الله محمودى، (1368) ژئوموفولوژى. جلد اوّل ژئومورفولوژى ساختمانى و دینامیک بیرونى، انتشارات دانشگاه تهران.
7- محمودى، فرج الله (1367)، تحول ناهمواریهاى ایران در کواترنر، مجله پژوهش‏هاى جغرافیایى سال بیستم، شماره 23.
8- مقیم، على (1381)، کوهنوردى در ایران، انتشارات سبز.
9- مقیمى، ابراهیم، (1387) ژئومورفولوژى اقلیمى، قلمرو سرد و یخچالى، چاپ اول انتشارات دانشگاه تهران.
10- یمانى، مجتبى (1384) ژئومورفولوژى یخچال علم کوه (مقاله) مجله پژوهشهاى جغرافیایى شماره 42.
11- وزیرى، فریبرز(1382)، شناسایى مقدماتى یخچالهاى طبیعى، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‏ریزى ایران.
12- Kaab.A.Monitoring high-mountain terrain deformation from digital aerial imagery and ASTER data ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing.2002,number57,page(39-52).