نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

چکیده

زمین و اختصاص آن به فعالیت‏ هاى مختلف شهرى نظیر سکونت، کار، فراغت و غیره یا به عبارت دیگر برنامه‏ ریزى کاربرى زمین همواره یک فعالیت اساسى و مهم در عمران شهرى بوده است.
برنامه‏ ریزى کاربرى زمین در طول تاریخ شهر سازى و عمران شهرى به ویژه در قرن گذشته رویکردها و دیدگاه هاى مختلفى داشته است. هر یک از این دیدگاه ها به نوبه خود این علم را تحت تأثیر قرار داده و مقدارى از اهداف آن را برآورده کرده ‏اند اما آخرین دیدگاهى که به نظر مى ‏رسد تمامى اهداف برنامه ریزى کاربرى زمین را براى ساکنین برآورده مى‏ سازد، دیدگاه توسعه پایدار است. چرا که نگاهى جامع به کاربرى زمین شهرى (اقتصادى، اجتماعى، کالبدى و زیست محیطى) دارد و در ایجاد ارتباط صحیح و کارا بین تمامى ابعاد زندگى شهرى مى‏ تواند موفق باشد. در مقاله حاضر پس از معرفى دیدگاه هاى مختلف در رابطه با نظام کاربرى زمین و تأثیرات آنها، به تشریح دیدگاه توسعه پایدار در برنامه ریزى کاربرى زمین پرداخته خواهد شد و در ادامه به شناسایى سیاست‏ ها و راهکارهایى که به پایدارى در ارتباط با برنامه‏ ریزى کاربرى زمین مى ‏انجامد اشاره خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Evolution of Views and Perspectives in Land Use Planning with Emphasis on Sustainable Development

نویسندگان [English]

  • Faranak Seifoddini 1
  • Musa Panahandekhah 2

1 Associate Professor, Faculty of Geography, University of Tehran

2 Graduate Student of Geography and Urban Planning, University of Tehran

چکیده [English]

Land and its assignment to various urban activities such as residence, work, leisure, etc., in other words, land use planning has always been a major activity in urban life.
The land use planning during the history of urban development and urban civil engineering, especially in the last century, has had different approaches and perspectives. Each of these perspectives, in turn, has affected this science and fulfilled some of its goals, but the last view that seems to satisfy all the objectives of land use planning for residents is the perspective of stable development, since it has a comprehensive view of urban land use (economic, social, physical, and environmental) and thus can be successful in establishing an efficient and correct relationship between all aspects of urban life. In this article, after introducing different perspectives on the land use system and their impacts, the notion of sustainable development in land use planning will be described and in the following, identification of policies and strategies that will help to achieve stability in relation to planning process will be addressed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Land use planning
  • Views
  • evolution of perspectives
  • Sustainable development
  • land use sustainability
1- امین زاده، بهناز (1378): نقش زمین در توسعه پایدار شهرى، مجموعه مقالات همایش زمین و توسعه شهرى، دانشگاه تهران.
2- اسلامى، مهرانگیز، (1383): ارزیابى ویژگى‏هاى واحد مسکونى و کیفیت زندگى سالم در محله از منظر توسعه پایدار، چکیده مقالات همایش توسعه محله‏اى چشم انداز توسعه پایدار شهر تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات امور اجتماعى و فرهنگى شهردارى تهران و مؤسسه عالى آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزى.
3- پور محمدى، محمد رضا (1382): برنامه ریزى کاربرى اراضى شهرى، تهران، انتشارات سمت.
4- دفتر برنامه‏ریزى عمرانى وزارت کشور (1381): سرانه کاربریهاى خدمات شهرى، جلد اول، انتشارات سازمان شهردارى‏هاى کشور.
5- رحیمى، حسین (1382): زمین، مسکن و توسعه پایدار شهرى، شهردارى‏ها، سال 6، شماره 5.
6- زیارى، کرامت اللّه (1378): اصول و روش‏هاى برنامه‏ریزى منطقه‏اى، یزد، انتشارات دانشگاه یزد.
7- زیارى، کرامت اللّه (1381): برنامه‏ریزى کاربرى اراضى شهرى، یزد، دانشگاه یزد.
8- زیارى، کرامت اللّه (1382): برنامه‏ریزى شهرهاى جدید، تهران، انتشارات سمت.
9- مهندسین مشاور پارس ویستا (1381): سرانه کاربریهاى خدمات شهرى (جلد اول - مطالعات نظرى و تجارت جهانى) انتشارات سازمان شهردارى‏هاى کشور، چاپ اول.
10- سیف الدینى، فرانک، (1378) روند شهرنشینى، مسأله شهرهاى بزرگ، پژوهشهاى جغرافیایى، شماره - 36.
11- سیف الدینى، فرانک (1381): مبانى برنامه‏ریزى شهرى، تهران، انتشارات آییژ.
12- مهدى زاده، جواد (1378): دیدگاهها و راهکارهاى جدید در برنامه‏ریزى کاربرى زمین، همایش زمین و توسعه شهرى، دانشگاه تهران.
13- شکوئى، حسین (1379): دیدگاه‏هاى نو در جغرافیاى شهرى، جلد اول، تهران، انتشارات سمت.
14- عسکرى، على و همکاران (1381): برنامه ریزى کاربرى اراضى (سیستمها و مدل‏ها). همدان، انتشارات نور علم.
15- ویلییامز کتى و دیگران (1383): دستیابى به شکل پایدار شهرى (حمل و نقل)، ترجمه‏وار از مرادى مسیحى، انتشارات شرکت پردازش برنامه‏ریزى شهرى.
16- مثنوى محمد رضا (1383): شهر فشرده، شکل شهرى پایدار، شهرداریها، سال ششم، شماره 64.
17- جى آر، اکارلاگان (1378)، کاربرى زمین، ترجمه منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران.
18- سعیدنیا، احمد (1383): کاربرى زمین شهرى، کتاب سبز راهنماى شهردارى‏ها، انتشارات سازمان شهردارى‏ها و دهیارى‏هاى کشور.
19- Beinat euro, and Peter Nijkamp (1997), land use Planning and Sustainable development, Serie research memoranda, institute for environmental Studies and Faculty of economic, virje university.