نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوى دکترى جغرافیا و برنامه ریزى روستایى دانشگاه شهید بهشتى ، عضو هیئت علمى مؤسسه پژوهش و برنامه ریزى آموزش عالى
چکیده
در سالهاى پس از پایان جنگ جهانى دوم، نقل و انتقالات نیروى انسانى و تحولات ناشى از آن منجر به ظهور پدیده اى به نام توسعه گردید. که به ویژه براى کشورهاى جهان سوم و مخصوصا کشورهاى تازه استقلال یافته به صورت شعارى نو درآمد.
در بین سالهاى 1950 تا 1960 اغلب توسعه را به عنوان یک پدیده اقتصادى مى دانستند. اساس این طرز تفکر از تئورى رشد اقتصادى سرچشمه گرفته بود. این تئورى، رشد یک کشور را در توسعه اقتصادى مى داند و معتقد است که با بالارفتن رشد ناخالص ملى(GNP) شرایط توزیع عادلانه توسعه بوجود مى آید و جریان رشد به صورت موج درآب (Trickle-down) گسترش پیدا مى کند و به نقاط محروم سرایت مى کند. تئورى رشد اقتصادى، بالابردن ظرفیت تولیدى را در تمرکز سرمایه ها و مخصوصا قرارگرفتن مراکز تولیدى در کنار شهرهاى بزرگ مى دانست. با توجه به این نظریه اغلب کشورهاى درحال توسعه براى بالابردن ظرفیت تولیدى خود به سمت صنعتى کردن کشور و فعالیتهاى سرمایه بر (Capital Investement) روى آوردند. داشتن تولیدات بیشتر و بالابردن درآمد به عنوان بالاترین عامل توسعه درنظر گرفته شد. بسیارى از کشورهاى درحال توسعه، توسعه اقتصادى را در صنعتى کردن جامعه مى دانستند. مخصوصا صنعتى که مواد اولیه آن از خارج وارد مى گردید.
در ایران بعد از انقلاب مشروطیت، بحث توسعه به مفهوم جدید آن مطرح گردید. ورود یا به عبارتى هجوم شتاب زده و سریع سرمایه دارى به کشورمان از بازتاب هاى عمده تقلید دولتمردان (خصوصا در دوران پهلوى اول و دوم) از نظام سرمایه دارى غرب به منظور توسعه کشور بود. حکومت وقت سعى مى نمود تفکرات مدرنیسم را در تمامى ابعاد اجتماعى- اقتصادى و سیاسى در کشور پیاده کند و بدون توجه به تاریخ طولانى و زیرساخت هایى که موجب تحولات اقتصادى و اجتماعى کشورهاى اروپایى شده بود با تصمیمات و اقدامات شتابزده تمام هّمِ خود را صرف این امر نموده بود که در یک مقطع زمانى کوتاه از تمامى دستاوردهاى انقلاب صنعتى استفاده کند. به همین منظور بعد از سال 1300 ه.ش نقاط خاصى در کشور انتخاب و تمامى سناریوهاى توسعه و تغییر و تحولات موردنظر در این مناطق به مورد اجرا گذاشته شد. بدین معنى که صنایع، کارخانجات، پادگانهاى نظامى، ادارات و سازمانهاى دولتى، نهادهاى جدید اجتماعى، دانشگاهها و مراکز آموزش عالى و... در این کانونهاى برگزیده، احداث شدند که البته راه هاى ارتباطى و خطوط راه آهن این کانون هاى برگزیده را به هم ارتباط مى دادند. وجود چنین توسعه اى به دلیل تمرکز شدید و عدم تعادل در سطح مناطق کشور سبب گردید تا تمام امکانات و قدرت در یک یا چند منطقه تمرکز یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه اى عمل نماید.
عنوان مقاله [English]
Physical Developments of Alvand Village (Considering the Establishment of the Industrial City of Alborz)
نویسنده [English]
- Sima Buzari
Ph.D. Student of Geography and Rural Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]
In the years after the end of World War II, the transfer of human resources and the resulting developments led to the emergence of a phenomenon called "Developement", which become a slogan especially for the Third World and in particular the newly independent states.
Between the 1950s and 1960s, development was often considered as an economic phenomenon. The basis of this mentality was the theory of economic growth. This theory considers the growth of a country in terms of economic development, and believes that with the increase of GNP, the conditions for the equitable distribution of development arise, and the growth process develops in the form of “Trickle-down” and spreads to deprived areas. The theory of economic growth attributed the increase of production capacity to the concentration of capital and, in particular, locating production centers in the vicinity of large cities. According to this theory, most developing countries began to concentrate on industrialization and capital investment to raise their production capacity. Having more products and raising revenues were considered as the highest factors in development. Many developing countries considered economic development to be possible only through industrialization, especially an industry whose raw materials were imported from abroad.
In Iran, the development was introduced in its new meaning after the Constitutional Revolution. The entry or, in other words, the accelerated and rapid influx of capitalism into our country was a major reflection of the the statesmen’s (especially during the ascendancy of first and second Pahlavi monarchs) imitation of the capitalist system of the West in order to develop the country. The government tried to implement the ideas of modernism in all socioeconomic and political dimensions in the country, and, without paying attention to the long history and infrastructures that caused the economic and social changes of European countries, they concentrated all their attention and determination on this matter through hasty decisions and actions. In the same way, after 1921 certain points in the country were selected and all the envisaged scenarios of development and changes were implemented in these areas. This means that industries, factories, military garrisons, government departments and organizations, new social institutions, universities and higher education centers, etc. were established in these selected centers, which, of course, were connected together by roads and railway lines. The existence of such a development led to the intense concentration of all facilities and power in one or a few regions and imbalance in the regions of the country, so that the other areas to were marginalized.
)