نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ابن خلدون با نگرشی تحولی جامعه انسانی را از مراحل زندگی ابتدایی و بادیه ­نشینی تا اوج تمدن شهری مورد کاوش قرار می­ دهد. از دیدگاه وی، عمران بشری در مراحل مختلف از پیدایش تا توسعه و تکامل دو شکل مشخص به خود می ­گیرد: بادیه نشینی، شهرنشینی.
وی برای این دو نوع اجتماع خصوصیات ناب و خالص ذکر می­ کند که ممکن است در واقعیت امر به تمام و کمال تحقق نداشته باشد. بنابراین همان طور که ماکس وبر انواع متعالی را انتزاعاتی اغراق آمیز نسبت به اصل واقعیت تلقی می ­کند. ابن خلدون نیز با توجه به متن واقعیت زمان خویش و سیر تاریخ گذشته به بررسی عمران بادیه ­نشینی و شهرنشینی می­ پردازد.
به اعتقاد وی اجتماع ساده و بسیط بادیه­ نشینی در اثر همبستگی و تلاش گروهی وضعیت خویش را بهبود می ­بخشد و جهت تأمین آسایش و رفاه به سوی شهر روی می­ آورد. زندگی پیچیده شهری تنوع مشاغل و تعدد ابزار و وسایل ارضای نیازهای تجملی، تمایز خاصی به اجتماعی شهری می­ دهد.

عنوان مقاله [English]

Civilization from Ibn Khaldun's Point of View

نویسنده [English]

  • Gholamreza Latifi

Member of Faculty, Allameh Tabataba'ei University

چکیده [English]

Ibn Khaldun explores the evolution of human society from the stages of primitive and nomadic life to the culmination of urban civilization. From his point of view, human civilization in different stages, from emergence to development and evolution, manifests itself in two distinct forms: nomadism and urbanization.
He attributes pure characteristics to these two types of community that may not be in full correspondence with reality. Therefore, as Max Weber considers transcendental types to be exaggerated abstractions related to reality, Ibn Khaldun examines nomadic and urban civilizations in light of the realities of his time and the history of the past.
In his opinion, the simple and primitive community improves his state of affairs through solidarity and group effort, and inclines toward cities to provide comfort and prosperity. The complex urban life, diversity of occupations and the multiplicity of tools and instruments for satisfying the luxury needs give a special distinction to urban society.

1- ابن خلدون، مقدمه، مترجم، محمد پروین گنابادی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1352.
2- ایولاکوست، جهان بینی ابن خلدون، مترجم: مظفر مهدوی، شرکت سهامی انتشارة، 1363، چاپ دوم.
3- حبیبی، حسن، جامعه، فرهنگ و سیاست، انتشارات امیرکبیر، 1363.
4- دکتر داوری، رضا، مقام فلسفه در تاریخ دور اسلامی، نهضت زنان مسلمان.
5- محسن، مهدی، فلسفه تاریخ ابن خلدون، مترجم: سعودی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1358.