مجید منتظری؛ لیلا دادخواه
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 89-91
چکیده
گرد و غبار همواره به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات محیطی مطرح بوده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را بر جای می‌گذارد. هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی روند تعداد روزهای همراه با گرد و غبار در ایستگاه بوشهر طی 55 سال گذشته میباشد. در این راستا از آمار تعداد روزهای توأم با گرد و غبار ماهانه و سالانه ایستگاه بوشهر طی دوره آماری 2005-1951 ...
بیشتر
گرد و غبار همواره به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات محیطی مطرح بوده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را بر جای می‌گذارد. هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی روند تعداد روزهای همراه با گرد و غبار در ایستگاه بوشهر طی 55 سال گذشته میباشد. در این راستا از آمار تعداد روزهای توأم با گرد و غبار ماهانه و سالانه ایستگاه بوشهر طی دوره آماری 2005-1951 استفاده شده است. ابتدا تست بهنجاری داده‌ها توسط نرم‌افزار Ncss و تست همگنی داده‌ها توسط آزمون Runs Testانجام و پس از اطمینان از نابهنجار بودن داده‌ها آزمون ناپارامتری من – کندال انتخاب شد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، به غیر از ماه ژوئن که بدون روند میباشد، در سایر ماهها و حتی در مقیاس سالانه تعداد روزهای توأم با گرد و غبار دارای روند افزایشی میباشد. نکته درخور توجه این که روندهای افزایشی طی ماه های سرد سال بیش از ماه های گرم سال میباشد به طوری که ماه مارس و نوامبر به ترتیب با 71/3 و 4/4 درسطح اطمینان 9/99 درصد از روند افزایشی برخوردار میباشد.
بهمن کارگر؛ حمید بحیرایی؛ محمد علی رجایی ریزی
دوره 21، شماره 83 ، آبان 1391، ، صفحه 91-93
چکیده
وضع جاری در حوزه‌های اقتصاد، جامعه، فرهنگ یا مفهوم و ماهیت ارزیابی تأثیرات اجتماعی سیاست می‌تواند از جهات مختلف نامطلوب تشخیص داده شود و از همین رو اقداماتی برای بهبود این وضعیت انجام گیرد. بر همین اساس است که صورت‌های مختلف توسعه نظیر توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و یا توسعه سیاسی پدید می‌آید. اما آن صورتی از توسعه که در نظر ...
بیشتر
وضع جاری در حوزه‌های اقتصاد، جامعه، فرهنگ یا مفهوم و ماهیت ارزیابی تأثیرات اجتماعی سیاست می‌تواند از جهات مختلف نامطلوب تشخیص داده شود و از همین رو اقداماتی برای بهبود این وضعیت انجام گیرد. بر همین اساس است که صورت‌های مختلف توسعه نظیر توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و یا توسعه سیاسی پدید می‌آید. اما آن صورتی از توسعه که در نظر عموم مردم بیشتر شناخته شده، توسعه اقتصادی است. جوامع برای رسیدن به توسعه اقتصادی 3 دسته اقدام انجام می‌دهند: سیاستگذاری، طراحی برنامه و اجرای پروژه، سیاست‌ها ماهیتی کلان و نرم‌افزاری دارند و معمولاً کلان نگر هستند. همه سیاست‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌های توسعه را جمعاً اقدام توسعه‌ای می‌خوانند. سالانه چندین سیاست، ده‌ها و صدها برنامه و هزاران پروژه برای تحقق توسعه- یعنی بهبود وضعیت‌های جاری‌ای که نامطلوب پنداشته می‌شوند- طراحی و اجرا می‌شوند. اقدامات توسعه‌ای ظاهراً ماهیتی فنی دارند و تا 3 دهه قبل کارشناسان توسعه به ماهیت اجتماعی و تأثیرات گسترده‌ای که بر زندگی مردم می‌گذراند، بی‌توجه بودند. قریب 3 دهه است که مشخص شده، اقدامات توسعه‌ای فقط ابعاد فنی ندارند و علاوه بر تأثیرات منفی که بر زندگی مردم بر جا می‌گذارند، موفقیت آنها در دست یافتن به اهداف‌شان مستلزم لحاظ کردن برخی متغیرهای اجتماعی است. امروز با اطمینان می‌دانیم که موفقیت یک اقدام توسعه‌ای در اغلب موارد نیازمند لحاظ کردن پیش زمینه اجتماعی اقدام میباشد. سدهای بسیاری در هر سال ساخته می شوند که مردم ساکن در منطقه مخزن سد باید منطقه را ترک کنند. کانال‌های آبیاری بسیاری ساخته می‌شوند که کاربران روستایی این کانال‌ها از عوارض ساخت آنها شکایت دارند یا قادر به استفاده کارآمد از آنها نیستند. دولت‌ها سیاست‌های گسترده‌ای در زمینه کنترل مصرف سوخت، هدفمند کردن یارانه‌ها، دادن تسهیلات مالی و اعتبارات، واگذاری منابع طبیعی، ساخت پالایشگاه‌ها و تأسیسات نفت و گاز، توسعه توریسم، کشیدن جاده‌ها و پروژه‌های خطی مشابه نظیر ریل و خطوط لوله و انبوهی از اقدامات دیگر را برنامه ریزی و اجرا می‌کنند که همگی تأثیراتی بر زندگی مردم بر جا می‌گذارند.
حسین حاتمی نژاد؛ مهرداد کرمی؛ فریاد پرهیز
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 91-97
چکیده
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى ...
بیشتر
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى خود دارند. برهمین مبنا راهبرد توسعه شهر (CDS) توسط سازمان ائتلاف شهرها براى حل بخشى از این مسائل پدید آمد. راهبرد توسعه شهر در ایجاد فرآیندهاى تصمیم سازى مشارکتى در کشورهاى در حال توسعه و کاستن از سطح فقرشهرى و تأمین توسعه پایدار راهبرد بسیار مؤثرى است. این مقاله با بهره گیرى از روش توصیفى- تحلیلى به نگرش هاى سازمان ائتلاف شهرها و پس از آن به تجربیات عملى راهبرد توسعه شهر (CDS) در جهان مىپردازد. هدف این مقاله تحلیل تجربیات CDS در جهان به منظور کمک به برنامه ریزان شهرى کشور در راستاى ارتقاى کیفیت زیست و سکونت شهروندان مى باشد. در این تحقیق تجربیات عملى CDS در شهر پنوم پن، شن یانگ، امان و اورادآ، سانتوآندره مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است.
جمال محمدی؛ حمید رضا رخشانی نسب
دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 91-95
چکیده
مسیرهاى سه پارک تفریحى شهرى در مکان هاى مختلف استانبول توسط دانشجویان دانشگاه استانبول در سه محوطه مجزا براى مشاهده امنیت، کیفیت منظر و یا هر دو مورد، مورد ارزیابى قرار گرفت. هدف این مطالعه تعیین میزان ایمنى شخصى در پارک هاى تفریحى شهرى است و نشان می دهد که آیا اطمینان کافى از مطالعات سودمند براى به کارگیرى یک چنین داورى در شناخت ...
بیشتر
مسیرهاى سه پارک تفریحى شهرى در مکان هاى مختلف استانبول توسط دانشجویان دانشگاه استانبول در سه محوطه مجزا براى مشاهده امنیت، کیفیت منظر و یا هر دو مورد، مورد ارزیابى قرار گرفت. هدف این مطالعه تعیین میزان ایمنى شخصى در پارک هاى تفریحى شهرى است و نشان می دهد که آیا اطمینان کافى از مطالعات سودمند براى به کارگیرى یک چنین داورى در شناخت تأثیر احساس ایمنى در قسمت هاى طراحى شده پارک جهت مشاهده ارتباط بین احساس ایمنى و پدیدارى و جذابیت هاى مشاهده شده پارک هاى شهرى حاصل مى شود؟ نتایج تحقیق نشان مى دهد، رابطه شدیدى بین قسمت هاى قابل رؤیت، زیبایى و امنیت مشاهده شده در سه پارک مورد مطالعه موجود است. سایر یافته هاى تحقیق نشان مى دهد همبستگى ضعیفى بین ایمنى مشهود و زیبایى وجود دارد.
حمیدرضا وارثی؛ مریم عسکری
دوره 21، شماره 82 ، شهریور 1391، ، صفحه 92-98
چکیده
در سالهای اخیر به علت رشد سریع شهرنشینی از یک طرف و نبود یک نظام مدون برنامه‌ریزی و مدیریت در شهرهای کشور، خدمات شهری با مسایل و مشکلات بی‌شماری روبه رو شده‌اند. افزایش بی‌رویه و شتابان جمعیت با توجه به گنجایش شهر، باعث شتاب در ساخت و سازهای ناهمگون و بدون برنامه‌ریزی صحیح شهری و عدم توزیع امکانات و خدمات، جهت برخورداری افراد ...
بیشتر
در سالهای اخیر به علت رشد سریع شهرنشینی از یک طرف و نبود یک نظام مدون برنامه‌ریزی و مدیریت در شهرهای کشور، خدمات شهری با مسایل و مشکلات بی‌شماری روبه رو شده‌اند. افزایش بی‌رویه و شتابان جمعیت با توجه به گنجایش شهر، باعث شتاب در ساخت و سازهای ناهمگون و بدون برنامه‌ریزی صحیح شهری و عدم توزیع امکانات و خدمات، جهت برخورداری افراد از امکانات اقتصادی و زیست محیطی و تمرکز کاربری‌های خاص اداری- سیاسی و اقتصادی در مناطق ویژه شهر می‌گردد. فضاهای مسکونی نیز که یکی از کاربری‌های مهم شهر هستند و در اکثر شهرها بیشترین مقدار کاربری را به خود اختصاص داده‌اند، نیز با مشکلاتی همچون کمبود، فقدان استانداردهای مشخص ساختمانی، عدم رعایت شاخصهای کمی و کیفی مسکن، کمبود و گرانی قیمت زمین شهری و مصالح ساختمانی وعدم استقرار در مکانهای مطلوب و...روبرو می‌باشند، لذا با توجه به مسایل و مشکلات مسکن شهری لازم بود در این خصوص به منظور برنامه‌ریزی صحیح جهت ارتقای کمی و کیفی شرایط مسکن و جلوگیری از صدمات جبران‌ناپذیر آن در برخی محلات یک بررسی و ارزیابی از وضعیت موجود مسکن محلات مختلف شهر ایلام به عمل آید. برای شناسایی نارسایی‌های مختلف موجود در محلات لازم بود که اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه جمع‌آوری و سپس بوسیله ابزار Spss و Excel تجزیه و تحلیل گردد. نتایج حاصل از ارزیابی و تجزیه و تحلیل وضعیت مسکن محلات مختلف شهری مورد مطالعه نشان داد که این محلات از شاخصهای کمی و کیفی یکسانی برخوردار نبوده و همه محلات به طور برابر به امکانات و خدمات شهری دسترسی نداشته و چهره این محلات کاملاً با یکدیگر متفاوت است. بطوریکه از 16 محله‌ای که مورد مطالعه قرار گرفت نواحی حاشیه نشین شهر که سه محله را دربرمی‌گیرد از دسترسی به حداقل امکانات و استانداردهای مسکن محرومند و می‌توان گفت سایر محلات از شرایط بهتری برخوردارند و رابطه معنی‌داری بین میزان درآمد با کیفیت مسکن وجود دارد.
حسین عساکره؛ محمد سواری
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، ، صفحه 92-96
چکیده
طبق آمار موجود هر ساله هزاران نفر در تصادفات جاده اى جان خود را از دست داده و یا معلول مى گردند. عوامل متعددى ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند که از جمله این عوامل به مشکلات ناشى از طراحى هندسى جاده، شرایط محیطى و عوامل انسانى اشاره نمود. از میان عوامل محیطى که ایمنى و پایدارى حمل و نقل را تحت تأثیر قرار مى دهند مى توان ...
بیشتر
طبق آمار موجود هر ساله هزاران نفر در تصادفات جاده اى جان خود را از دست داده و یا معلول مى گردند. عوامل متعددى ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند که از جمله این عوامل به مشکلات ناشى از طراحى هندسى جاده، شرایط محیطى و عوامل انسانى اشاره نمود. از میان عوامل محیطى که ایمنى و پایدارى حمل و نقل را تحت تأثیر قرار مى دهند مى توان به نقش پدیده هاى اقلیمى همچون بارندگى، باد، دما، مه و گرد و غبار و رطوبت اشاره کرد. محور اهواز- سوسنگرد به طول 55 کیلومتر جزء راه هاى اصلى مى باشد که از طریق اهواز به شهرهاى حمیدیه، سوسنگرد، هویزه و بستان مرتبط مى شود. در این پژوهش تحلیل تصادفات جاده اى با نگرش اقلیمى و به منظور بررسى رابطه بین توزیع مکانى تصادفات و عناصر- پدیده هاى اقلیمى از جمله بارش، مه و گرد و غبار، دما و رطوبت و باد انجام گرفته است. به منظور بررسى نقش پدیده هاى اقلیمى در بروز تصادفات از داده هاى ساعتى ایستگاه هاى هواشناسى اهواز، آبادان، بستان و حمیدیه استفاده شده و وضعیت جوّى لحظه وقوع تصادف از میان یابى این داده ها استخراج شده است. همچنین، اطلاعات مربوط به تصادفات جاده اى نیروى انتظامى نیز بدست آمده است. نقشه راه هاى جنوب غرب خوزستان با مقیاس 250000:1 به عنوان نقشه پایه انتخاب گردیده است. با استفاده از این داده ها براى یک دوره سه ساله (1384-1386)، نقشه پراکندگى تصادفات در وضعیت هاى جوّى متفاوت تهیه شده است. براساس نتایج حاصل از نقشه هاى احتمال خطر تصادفات به هنگام ریزش باران در کیلومترهاى 9و16و21و22و25 کیلومترى، مه و گرد و غبار در کیلومترهاى 10و29و35و49، ماکزیمم دما در کیلومترهاى 20و25و35و 43و49، باد در کیلومترهاى 10و21و22و43 و رطوبت در کیلومترهاى 9و35و45و50، بیشترین احتمال خطر تصادف وجود دارد.
آرمان قیسوندی
دوره 19، شماره 76 ، بهمن 1389، ، صفحه 95-96
چکیده
امروزه با پیشرفت هاى روز افزون در علم سنجش از دور و عکسبردارى هاى هوایى و تصاویر ماهواره اى، با کاربرد روزافزون علم سنجش از دور و GIS در برنامه ریزى هاى محیطى و بویژه در شاخه هاى مختلف علوم طبیعى و علوم زمینى مواجه هستیم. در این مقاله سعى شده است به بررسی نقش و کاربرد تصاویر ماهوارهاى در مطالعات محیطى بپردازیم. GIS مى ...
بیشتر
امروزه با پیشرفت هاى روز افزون در علم سنجش از دور و عکسبردارى هاى هوایى و تصاویر ماهواره اى، با کاربرد روزافزون علم سنجش از دور و GIS در برنامه ریزى هاى محیطى و بویژه در شاخه هاى مختلف علوم طبیعى و علوم زمینى مواجه هستیم. در این مقاله سعى شده است به بررسی نقش و کاربرد تصاویر ماهوارهاى در مطالعات محیطى بپردازیم. GIS مى تواند به صورت یک محصول نقش هاى سطح بالا قلمداد شود. اصطلاح سیستم اطلاعات جغرافیایى در سال هاى اخیر به عنوان مترادف با تکنولوژى سریع در حال ظهور براى پردازش داده هاى فضایى به کار مى رود. GIS مى تواند بعنوان یک مجموعه قدرتمند از ابزارهاى کامپیوترى براى جمع آورى، ذخیره، بازیابى، انتقال و نمایش داده هاى فضایى از دنیاى واقعى به منظورهاى خاص تعریف شود.
ایمان قلندریان گل خطمی
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 102-105
چکیده
عوامل مختلفی در نحوه استفاده کاربران از شیوه‌های مختلف حمل و نقلی دخیل میباشد. کاربری اراضی یکی از این عوامل تأثیرگذار میباشد. این مقاله به بررسی تاثیر فاکتورهای مختلف کاربری اراضی شهری (مانند تراکم، دسترسی منطقه ای، اتصالات خیابان‌ها، ترکیب کاربری‌ها، پیاده مداری) بر رفتارهای سفر (مانند استفاده از خودرو شخصی، حمل و نقل بدون ...
بیشتر
عوامل مختلفی در نحوه استفاده کاربران از شیوه‌های مختلف حمل و نقلی دخیل میباشد. کاربری اراضی یکی از این عوامل تأثیرگذار میباشد. این مقاله به بررسی تاثیر فاکتورهای مختلف کاربری اراضی شهری (مانند تراکم، دسترسی منطقه ای، اتصالات خیابان‌ها، ترکیب کاربری‌ها، پیاده مداری) بر رفتارهای سفر (مانند استفاده از خودرو شخصی، حمل و نقل بدون خودرو) میپردازد. این اطلاعات برای ارزیابی سیاست‌های حمل و نقل و چگونگی اثرگذاری آنها بسیار مناسب است. سیاستهایی مانند رشد هوشمند(2)، نوشهرگرایی(3)، مدیریت دسترسی که به تحقق اهداف برنامه‌ریزی حمل و نقل کمک می‌کند.
محمد خوش نیت
دوره 22، 85-1 ، خرداد 1392، ، صفحه 102-109
چکیده
بشر از زمانی که پا به صحنه هستی گذاشته تا به امروز ، همواره بدنبال یافتن راه‌هایی بوده که بتواند ضمن فائق آمدن بر امورات و مسائل روزمره زندگی خود برنامه‌هایی نیز برای آینده خویش پیش‌بینی نماید تا ضامن تأمین آینده‌اش بوده و به بهترین شکل از امکانات و فضای پیرامونی خود بهره‌برداری نماید. لذا جهت نیل به اهداف و آمال خود دست به ایجاد ...
بیشتر
بشر از زمانی که پا به صحنه هستی گذاشته تا به امروز ، همواره بدنبال یافتن راه‌هایی بوده که بتواند ضمن فائق آمدن بر امورات و مسائل روزمره زندگی خود برنامه‌هایی نیز برای آینده خویش پیش‌بینی نماید تا ضامن تأمین آینده‌اش بوده و به بهترین شکل از امکانات و فضای پیرامونی خود بهره‌برداری نماید. لذا جهت نیل به اهداف و آمال خود دست به ایجاد ابتکارات و ابداعاتی زده تا به آرزوهایش جامه عمل بپوشاند. از آن جمله می‌توان به اختراع کامپیوتر و به تبع آن اینترنت اشاره نمود که دگرگونی شگرفی را در جهان در پی داشته است. آنچه قابل توجه است بهره‌گیری از این صنعت پیشرفته توسط انسان در دهه اخیر برای استفاده در تفریحات، سرگرمی‌ها و مقوله جدیدتر آن یعنی«گردشگری» است که امروزه در برنامه‌های زندگی افراد جایگاهی بس شاخص و قابل توجه را بخود اختصاص داده است و یکی از پردرآمدترین بخش‌های اقتصادی هر کشوری را تشکیل می‌دهد. در حال حاضر مسئله‌ای که با آن روبرو هستیم بهره‌گیری کشورهای مختلف حتی کشورهای کوچک و کم اهمیت در صنعت توریسم با عبور از شیوه‌های سنتی و قدیمی و برنامه‌ریزی اهداف کلان اقتصادی در زمینه گردشگری با توجه خاص به فناوری اطلاعات از پدیده گردشگری مجازی یا الکترونیکی «E-TOURISM » جهت جلب و جذب مشتریان خود برای استفاده از سود سرشار حاصل از آن و توسعه و رفاه اقتصادی کشورهای متبوع خود میباشد. کشور ما نیز به لحاظ برخورداری از منابع غنی فرهنگی، هنری، تاریخی و اقلیمی پتانسیل‌های بسیاری را در زمینه جذب گردشگر و توریسم دارد که می‌توان با برنامه‌ریزی‌های هدفمند و معرفی مناسب ظرفیت‌های موجود در کشور و معرفی قابلیت‌های توریستی، زمینه‌های اموری همچون ایجاد اشتغال افراد و شکوفایی اقتصادی را فراهم نمود. این مقاله ضمن پرداختن به مفهوم و ماهیت گردشگری الکترونیکی و بررسی اهمیت آن، ابعاد این نوع گردشگری رامورد تأکید قرار می‌دهد. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که ایران با توجه به پتانسیل‌های فراوان گردشگری و امکانات بی‌شمار تکنیکی، فنی و نیروی انسانی باید بهترین بهره را از توسعه گردشگری به ویژه گردشگری الکترونیکی برای توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی ببرد.
سیدحسین میرموسوی؛ زهرا حیدری منفرد؛ شهاب شفیعی
چکیده
توفانهای تندری به همراه پدیدههای فرعی ناشی از آن به مانند تگرگ یکی از جلوه‌های خشن طبیعت است. بنابراین در تحقیق حاضر برای دستیابی به مدیریت ریسک تگرگ در شمال غرب کشور، جهت کاهش خسارات ناشی از آن، با استفاده از شاخصهای ناپایداری به ارزیابی این پدیده مخرب پرداخته شد.برای شناسایی شرایط ترمودینامیکی وقوع این پدیده طی دوره آماری ...
بیشتر
توفانهای تندری به همراه پدیدههای فرعی ناشی از آن به مانند تگرگ یکی از جلوه‌های خشن طبیعت است. بنابراین در تحقیق حاضر برای دستیابی به مدیریت ریسک تگرگ در شمال غرب کشور، جهت کاهش خسارات ناشی از آن، با استفاده از شاخصهای ناپایداری به ارزیابی این پدیده مخرب پرداخته شد.برای شناسایی شرایط ترمودینامیکی وقوع این پدیده طی دوره آماری 18 ساله (2009-1992)، شاخصهای ناپایداری جویSI, LI, SW, KI, C.T, V.T, T.T, PWCو سطح یخبندان نمودارهای اقلیمی Skew-TlogP، 23 مورد وقوع تگرگِ ایستگاه‌های تبریز و کرمانشاه- به منظور پوشش کامل منطقه- از وب سایت دانشگاه وایومینگ آمریکا استخراج وبررسی شد. نتایج حاصل از کلیه شاخصهای فوق با استانداردهای ناپایداری جوی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی مغایرت‌هایی بین ارقام مشاهداتی و ارقام پیشگویی شده ملاحظه گردید و نهایتاً شاخصهای ناپایداری منطقه به شرح زیر تعیین شده‌اند: SI≤،71/20LI≤،63/16SW،99/19≤KI،30/14≤C.T،50/11≤V.Tو 70/24≤T.T80/41≤ همچنین مشخص گردید که در سالهای اخیر بر شدت ناپایداری جو منطقه افزوده شده است. به طوری که شاخص SIو LIدر این سال‌ها به مقدار صفر نزدیک شده و سایر شاخص‌ها، هر یک میل صعودی به سوی حداکثر آستانه‌های خود داشته‌اند و نیزسطح یخبندان در روزهای تگرگی مورد مطالعه، بین 850 تا 650 هکتوپاسکال یعنی بین ارتفاع 1393 تا 3788 متری در نوسان میباشد که در ماه‌های گرم سال این سطح افزایش می‌یابد.
فخرالدین شیخی؛ ذبیح الله مسعودی نیا؛ مهدی غلامعلی فرد؛ محسن میرزایی؛ رسول موسوی بیدله
چکیده
اطلاعات در زمینه باستان شناسی و پراکنش نقاط باستانی به جهت امکان تجزیه و تحلیل جوامع گذشته و آثار برجای مانده از آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. اما متأسفانه اطلاعات ما در مورد محوطه‌های باستانی و الگوی پراکنش آنها اغلب با نقص و عدم قطعیت همراه است.در مطالعه حاضر از تکنیکهای آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت دریافت ارتباط میان ...
بیشتر
اطلاعات در زمینه باستان شناسی و پراکنش نقاط باستانی به جهت امکان تجزیه و تحلیل جوامع گذشته و آثار برجای مانده از آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. اما متأسفانه اطلاعات ما در مورد محوطه‌های باستانی و الگوی پراکنش آنها اغلب با نقص و عدم قطعیت همراه است.در مطالعه حاضر از تکنیکهای آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت دریافت ارتباط میان متغیرهای محیطی (شامل: فاصله از چشمه‌‌ها، فاصله از رودخانههای دائمی، فاصله از قنات‌ها و چاه‌‌های آب، فاصله از جاده‌‌های مالرو و فاصله از قبرستان‌ها) که بر الگوی پراکنش جمعیت بشر در اعصار مختلف تعیین کننده و تأثیرگذار بوده‌‌اند،استفاده شده است. در میان تکنیکهای آماری، توابع وزن-شاهد قادرند از دانسته‌‌ها و نادانسته‌‌های کاربر در مورد وقوع یک پدیده (مکان و محوطه‌های باستانی) استفاده نماید و با پردازش فرضیات از روی دانسته‌‌ها و محدود کردن فرضیه‌‌ها در مواردی که دانش دقیق وجود ندارد و در نهایت ترکیب وزنی ورودی‌‌ها، نقص اطلاعات را در نتایج نهایی نمایش دهد. برای ارزیابی صحت مدلسازی از آماره ROC استفاده شده است و نتایج تحقیق نشاندهنده توانایی بالای این مدل در پیش بینی پهنه‌‌های مساعد مکان‌ها و محوطه‌های باستانی شناخته نشده در شهرستان‌‌های بروجن و لردگان استان چهارمحال و بختیاری بوده است (89/0=ROC). این رویکرد بعنوان راهکاری مناسب جهت تصمیم‌گیری و مدیریت در زمینه پژوهش‌های باستان‌شناسی است و از نتایج این تحقیق می‌توان جهت مدیریت و برنامه‌ریزی بررسی‌ها و کاوش‌های باستان شناسی، اولویت بندی پهنه‌‌های مستعد موجود از لحاظ اهمیت باستانی و در نهایت صرفه جویی در هزینه‌های زمانی و اقتصادی استفاده نمود.
کمال امیدوار؛ رضا ابراهیمی؛ احمد مزیدی؛ تیمور علیزاده
چکیده
افزایش روزافزون تقاضای انرژی در برابر کاهش منابع فراگیر انرژی به همراه پیامدهای گرمایش جهانی، اهمیت بررسی کمی تغییرات نیاز سرمایش، گرمایش کشور را در دهههای گذشته و آینده ضروری می‌سازد. در پژوهش حاضر، نخست داده‌های گردش کلی جو از پایگاه دادهEH5OMاستخراج شد. این داده‌ها تحت سناریو A1B هیئت بین‌المللی تغییر اقلیم بوده ...
بیشتر
افزایش روزافزون تقاضای انرژی در برابر کاهش منابع فراگیر انرژی به همراه پیامدهای گرمایش جهانی، اهمیت بررسی کمی تغییرات نیاز سرمایش، گرمایش کشور را در دهههای گذشته و آینده ضروری می‌سازد. در پژوهش حاضر، نخست داده‌های گردش کلی جو از پایگاه دادهEH5OMاستخراج شد. این داده‌ها تحت سناریو A1B هیئت بین‌المللی تغییر اقلیم بوده و سپس با مدل اقلیم منطقه‌ای، داده‌های میانگین دمای روزانه به تفکیک 27/0 × 27/0 درجه که حدوداً نقاطی با ابعاد 30 × 30 کیلومتر ایران را پوشش می‌دهند در بازه زمانی (2050-2015) ریزمقیاس شدند. داده‌های میانگین دمای روزانه دوره گذشته نیز از پایگاه داه‌های اسفزاری در دوره آماری (2004-1970)بر روی یاخته‌هایی به ابعاد 15×15کیلومتر بر سراسر کشور استخراج شد. از آستانه دمایی 11 درجه برای محاسبه درجه روز گرمایش و آستانه3/18 برای محاسبه درجه روز سرمایش استفاده شد. میانگین ماهانه این فراسنج‌ها بر روی ماتریسی به ابعاد 2140×12 (آینده) و 7187×12 (گذشته) به دست آمد که سطرها بیانگر زمان (ماه، سال) و ستون‌ها مکان یاخته می‌باشند. سپس نقشه میانگین ماهانه هر دو دوره ترسیم و تفسیر گردید. نتایج گویای سردترشدن هوا در دهههای آتی نسبت به دوره گذشته در ماه‌های ژانویه و دسامبر در اکثر مناطق کشور به جز ناحیه ساحلی و پسکرانه‌ها و گرم تر شدن هوا در اکثر مناطق کشور در ماه‌های گرم سال (ژوئن، جولای، اوت)؛ بر میزان مصرف انرژی جهت گرمایش و سرمایش اثرات قابل توجهی خواهد داشت.
مصطفی کرمپور؛ زهرا زارعی چقابلکی؛ منصور حلیمی؛ مصطفی نوروزی میرزا
چکیده
در این پژوهش، روند نوسان‌های زمانی عنصر بارش در طیف‌های ارتفاعی سراسر ایران‌زمین موردبررسیقرارگرفت. بدینمنظورازداده‌های122 ایستگاههواشناسیکشوردردوره (2012-1992) استفاده شده است. ابتدا تمام این 122 ایستگاه در طیف‌های ارتفاعی کمتر از 500 متر، 500 تا 1000، 1000 تا 1500 و بیش از 1500 متر تقسیم شدندو در ادامهبابه کارگیریآزمونغیرپارامتریمن-کندال،وجود ...
بیشتر
در این پژوهش، روند نوسان‌های زمانی عنصر بارش در طیف‌های ارتفاعی سراسر ایران‌زمین موردبررسیقرارگرفت. بدینمنظورازداده‌های122 ایستگاههواشناسیکشوردردوره (2012-1992) استفاده شده است. ابتدا تمام این 122 ایستگاه در طیف‌های ارتفاعی کمتر از 500 متر، 500 تا 1000، 1000 تا 1500 و بیش از 1500 متر تقسیم شدندو در ادامهبابه کارگیریآزمونغیرپارامتریمن-کندال،وجود روندمعنی‌داربرایسری‌هایزمانیماهانه وسالانه درسطوحمعنی‌داری95 و99 درصدموردارزیابیقرارگرفت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش در ارتفاعات زیر 500 متر بیشترین کاهش بارش در ماه مارس مشاهده‌شده است و در مقیاس سالانه همه ایستگاه‌ها دارای روند منفی می‌باشند. در ارتفاعات 500 تا 1000 متر بیشترین کاهش بارش در ماه‌های مارس، می و اکتبر مشاهده شده است و در مقیاس سالانه همه ایستگاه‌ها دارای روند منفی بارندگی می‌باشند. در ارتفاعات 1000 تا 1500 متر بیشترین کاهش بارش در ماه فوریه و ژوئن مشاهده شده است و در مقیاس سالانه همه ایستگاه‌ها دارای روند منفی بارندگی می‌باشند که این روند منفی در ایستگاه‌های مراغه، ارومیه، مهاباد، ماکو و بیرجند منفی معنی‌دار است. علاوه بر این نتایج نشان داد که در ارتفاعات بیش از 1500 متر تقریباً روند بارش در مقیاس ماهانه و سالانه در ایستگاه‌های بیشتری ثابت بوده و روند بارش در طیف ارتفاعی زیر 1000 متر نسبت به طیف ارتفاعی بیش از 1000 متر، تعداد ایستگاه بیشتری دارای روند منفی معنی‌دار هستند که این نشاندهنده این است که تغییرات بیشتر بارش در این طیف ارتفاعی میباشد. در نهایت با توجه به روند منفی بارش در تمام ایستگاه، می‌توان گفت که در منطقه تغییر اقلیم رخ‌داده است.
نفیسه رضاپور اندبیلی؛ مرضیه علیخواه اصل
چکیده
ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعه‌ای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آق‌داغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده ...
بیشتر
ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعه‌ای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آق‌داغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده آق داغ و بررسی میزان انطباق کاربری فعلی جنگلداری با توان اکولوژیک منطقه برای کاربری مذکور میباشد. فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی است که پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها، توان اکولوژیکی در محدوده‌ی مطالعاتی تعیین گردیده است. لایه‌های اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه عبارتنداز: خاکشناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، شکل زمین، هیدرولوژی و کاربری اراضی. بررسی‌ها نشان می‌دهد توان جنگلداری با مساحت کلی 5/11293 هکتار بوده که نتایج حاکی از عدم وجود طبقه 1، 2 و 7 جنگلداری به دلیل وضعیت بیوفیزیکی و به ویژه ارتفاعات و اقلیم منطقه میباشد، به طوری که تنها طبقات 3، 4، 5 و 6 جنگلداری در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. الگوهای کاربری طبقات جنگلی شناسایی شده، با ارزیابی توان آنها در منطقه منطبق بوده و در وضع موجود نیز دارای کاربری جنگلی میباشد ولی طبقه 6 جنگلی در حال حاضر دارای کاربری مرتعی میباشد و از چهار طبقه جنگلداری موجود در منطقه سهم طبقه شش جنگلی از همه بیشتر است. یافته‌ها حاکی از آن است که این منطقه محدودیت زیادی برای رشد جنگل تجاری دارد.
پرویز پنجه کوبی؛ سیدابوالفضل مسعودیان؛ عبدالعضیم قانقرمه
چکیده
ضریب رواناب از متغیرهای بسیار اثرگذار بر تشکیل و شدت سیل است. در این پژوهش به کمک مجموع بارش برآورد شده با رادار هواشناسی خزر شرقی، هشت مورد از سیل‌‌های حوضه‌‌ی آبریز باغو در فاصله‌‌ی سالهای 1391 تا 1395 واکاوی شد. ضریب رواناب با استفاده از ارتفاع بارش برآوردی رادار هواشناسی و ارتفاع رواناب اندازه‌‌گیری شده بدست آمد. تأثیر حجم ...
بیشتر
ضریب رواناب از متغیرهای بسیار اثرگذار بر تشکیل و شدت سیل است. در این پژوهش به کمک مجموع بارش برآورد شده با رادار هواشناسی خزر شرقی، هشت مورد از سیل‌‌های حوضه‌‌ی آبریز باغو در فاصله‌‌ی سالهای 1391 تا 1395 واکاوی شد. ضریب رواناب با استفاده از ارتفاع بارش برآوردی رادار هواشناسی و ارتفاع رواناب اندازه‌‌گیری شده بدست آمد. تأثیر حجم و شدت بارش بر ضریب رواناب این سیل‌‌ها متفاوت بود. هرچه شدت بارش بیشتر بود، ارتفاع رواناب بیشتر و هیدرگراف سیل کشیده و نوک تیز بود. این مورد در نمودار ساعتی بارش برآوردی در فصل گرم سال کاملاً مشهود بود. تداوم بارش نیز باعث شد که به تناسب مقدار بارش، ضریب رواناب بزرگتر و ارتفاع رواناب زیاد شد. در سیل‌‌های فصل سرد سال به دلیل فاصله‌‌ی زمانی کم بین بارش‌‌ها و افزایش رطوبت خاک حوضه، با توجه به مجموع و شدت بارش برآوردی رادار، ضریب رواناب بزرگ بود. توزیع بارندگی و فاصله بین بارش‌‌ها نیز تأثیر مثبتی در ضریب رواناب داشت و حجم رواناب، بیش از حد انتظار بود. نتایج این پژوهش نشان داد که برای تعیین دقیق ضریب رواناب باید تمام عوامل تأثیرگذار مانند شدت بارش، حجم بارش، مدت زمان بارش، وضعیت رطوبتی خاک قبل از بارش، پراکنش زمانی و مکانی بارش در یک سامانه‌‌ی بارشی، و فصل رخداد بارش، را در رواناب در نظر گرفت. برای تعیین ضریب رواناب حوضه بجای یک مقدار مشخص برای ضریب رواناب، بهتر است یک دامنه برای آن در نظر گرفت.
رضا لحمیان
چکیده
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای،ازایده‌های مهم در مدیریت و توسعه مکانهای جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامی‌کند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامه‌ریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارک‌های طبیعی- ...
بیشتر
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای،ازایده‌های مهم در مدیریت و توسعه مکانهای جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامی‌کند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامه‌ریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای دراستان مازندران است تاضمن حفاظت ازمنابع طبیعی استان،زمینه تأمین منابع مالی پایدار،برای مجموعه مدیریت استان فراهم شود. این تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی؛ازلحاظ روش،توصیفی- تحلیلی است وازتحلیل سلسله مراتبی ومجموعه سیستم‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره درکنارمجموعه‌های فازی واعمال نتایج درسیستم اطلاعات جغرافیایی،به منظورشناسایی نواحی مستعداحداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای دراستان مازندران استفاده شده است. دراین مطالعه ازمعیارهای متفاوتی استفاده شد. الگوی بهینه موردنظردرمحیط نرم‌افزارGISبااستفاده ازمدل‌های سلسله‌مراتبی وفازی به طورجداگانه وزندهی شده ونقشه نهایی هرکدام تولیدشد. پس ازتلفیق لایه‌های ایجادشده باهردوفرآیند 129817 هکتارازاراضی این استان جهت ایجادپارک‌های منطقه‌ای مناسب تشخیص داده شد. همچنین معیارپوشش گیاهی طبیعی باوزن 34/0 درفرآیندسلسله‌مراتبی و 127291/0 درمنطق فازی مهمترین معیاربرای تصمیم‌گیران لحاظ گردید. نتایج نشان داد دراستان مازندران مناطقی وجود داردکه مستعدایجادپارک‌های منطقه‌ای به صورت طبیعی خواهدبودوسامانه اطلاعات جغرافیایی نیزنقش مهمی را دراجرای این مطالعه‌ایفانمودبه نحوی که نواحی شناسایی شده جهت ایجادپارک‌های منطقه‌ای،نزدیکترین فاصله رابامعیارهای موردنظرمقاله وهمزمان دورترین فاصله را بانواحی نامطلوب داشته‌اند.
علیرضا سلیمانی؛ احمد آفتاب؛ علی مجنونی توتاخانه
چکیده
در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گسترده‌ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانون‌های بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی سکونتگاه‌های ...
بیشتر
در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گسترده‌ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانون‌های بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی سکونتگاه‌های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با تأکید بر پدافند غیرعامل میباشد. نوع پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی میباشد. در این ارتباط 8 معیار اصلی (منابع آب، مخاطرات طبیعی، شکل زمین، ملاحظات امنیتی، اقلیم، ملاحظات جمعیتی، دسترسی به امکانات ، جنس زمین) با 17 زیرمعیار در قالب مدلANP در رویکردی تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفتند، نتایج حاصل از پژوهش، پهنه‌بندی محدوده مورد مطالعه بر اساس آسیب‌پذیری در قالب پنج طبقه خیلی کم تا خیلی زیاد میباشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از 1259 روستای واقع در محدوده مورد مطالعه 29 درصد از آنها با جمعیتی بالغ بر 150213 (3/26 درصد) در محدوده آسیب‌پذیری خیلی زیاد و زیاد قرار گرفته‌اند. این درحالی است که در محدوه آسیب‌پذیری خیلی کم از نظر قابلیت پدافندی 299 روستا با 31 درصد از جمعیت قرار دارد. نتایج نشان می‌دهد که ملاحظات امنیتی با امتیاز 349/0 بیشترین اهمیت و تأثیر را در تحلیل سکونتگاه‌های روستایی نواحی مرزی ایران و ترکیه از نظر پدافند غیرعامل دارد. در مرتبه‌های بعـد ملاحظات جمعیتی با امتیاز 232/0 و مخاطرات محیطی با امتیاز 150/0 از نظر اهمیت قرار دارند. در این میان، جنس زمین و منابع آب به ترتیب با میزان اهمیت 019/0 و 026/0 کم اهمیت ترین می‌باشند.
مرضیه دیراوی پور؛ حسین محمد عسگری؛ سعید فرهادی؛ ایمان نجفی
چکیده
امروزه پدیدههای گرد وغباری در ردیف مهمترین مخاطرات محیطی قرارگرفته و سلامتی انسان و محیط زیست را با خطر جدی روبرو نموده اند. یکی از ویژگی های مهم نواحی بیابانی(خشک و نیمه خشک)، رخداد پدیدههای گرد وغباری است. تشخیص توفانهای ...
بیشتر
امروزه پدیدههای گرد وغباری در ردیف مهمترین مخاطرات محیطی قرارگرفته و سلامتی انسان و محیط زیست را با خطر جدی روبرو نموده اند. یکی از ویژگی های مهم نواحی بیابانی(خشک و نیمه خشک)، رخداد پدیدههای گرد وغباری است. تشخیص توفانهای گردوغبار، اولین و مهم ترین روش جهت پیش‌گیری و کاهش آثار مخرب آن میباشد. از این رو هدف تحقیق حاضر تشخیص و بارزسازی گردوغبار با استفاده از شاخصهای NDDI و BTD و شبکه‌های عصبی در نرم افزار MATLAB میباشد. در این تحقیق نتایج مربوط به پدیدههای گرد وغبار تاریخ 30 خردادماه 1391 شمسی (19/06/ 2012) مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان داد، شاخص NDDI به تنهایی قادر به تفکیک پیکسل های گرد وغبار موجود در اتمسفر از پیکسل‌‌های غیرگرد وغبار و ماسه زمینی نبوده و عملکرد ضعیفی دارد. شاخص BTD، گرد وغبار اکوسیستم خشکی را به خوبی بارزسازی کرد ولی BTD(20-31) و BTD(23-31) بارزسازی بهتری در اکوسیستم آبی داشت. بنابراین، باید با دقت زیاد آستانه را تعیین کرد. همچنین، بارزسازی در زمین‌های شنی و ماسهای به خوبی انجام نشد. شبکه عصبی مصنوعی پیشرو برای تصاویر روزانه با 60% و برای تصاویر شبانه با 59%، دقت و عملکرد نسبتاً خوبی را نشان داد. بنابراین، شبکه عصبی نسبت به شاخصهای NDDI و BTD، روش مناسب تری برای تشخیص و بارزسازی گرد وغبار بود و نیازی به تعیین آستانه برای بررسی هر تصویر نداشت. هرچه نمونه‌‌های آموزشی شبکه عصبی، با دقت و تعداد بیشتر و ابعاد بزرگتر انتخاب شود، عملکرد و دقت شبکه افزایش خواهد یافت، نتایج این تحقیق می‌تواند در راستای تشخیص خودکار گرد وغبار در طول روز و شب و در اکوسیستم‌‌های آبی و خشکی مورد استفاده قرار گیرد.
حبیب الله سهامی؛ سودابه پاپی؛ ناهید خسروی
چکیده
بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب ...
بیشتر
بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب پذیری بافت فرسوده مرکز شهر بروجرد در برابر زمین لرزه و مدیریت بحران پس از وقوع زمین لرزه در این محدوده می باشد. ماهیت این پژوهش نظری ـ کاربردی بوده که روش مطالعه آن توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و بازدید میدانی گرد آوری شده است. این پژوهش با روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل پارامترهای استخراج شده به کمک نرم افزار GISو در محیط Arcmapانجام شده است. نتایج بررسی نمایانگر آسی بپذیری شدید ابنیه در صورت وقوع زمین لرزه می باشد و حاکی از آن است که نقاط آسیب پذیر بافت، در مرکز، غرب و جنوب بافت می باشند و هنگام وقوع زمین لرزه در مدت زمان بسیار کم به علت ناپایداری عناصر و فضاهای شهری در برابر نیروهای زمین لرزه و عدم آمادگی مردم، آسیب های فیزیکی، سبب ایجاد آسیب های جانی، مالی و عملکردی و در نتیجه از کار افتادن سیستم شهری می گردند. با آمادگی برای مقابله با بحران می توان اثرات زمین لرزه را کاهش داد و با اطلاع از بعد مکانی ساختمان های آسیب پذیر، جمعیت متراکم در ساختمان ها و آگاهی از شرایط شبکه ارتباطی، می توان با سرعت بیشتری وارد عمل شده و با استفاده بهینه از زمان، تلفات را کاهش داد که لازمه این امر وجود اطلاعات درباره پارامترهایی است که با ایجاد پایگاه داده مکانی این امر امکا ن پذیر می گردد.
سید حجت موسوی
چکیده
عواملی نظیر فقر پوشش گیاهی و افزایش خشکسالی‌های ناشی‌از گرمایش جهانی، منجربه پویایی ریگزارها با سرعت‌های مختلف درجهات متعدد شده‌است که فعالیت‌های انسانی، حمل‌ونقل، بهداشت و اقتصاد را تهدید می‌کند. بنابراین پایش پویایی زمانی- مکانی میدان‌های ماسهای و شناسایی جهات توسعۀ آنها، اهمیت ویژه‌ای در مدیریت محیط مناطق خشک و حفظ منابع ...
بیشتر
عواملی نظیر فقر پوشش گیاهی و افزایش خشکسالی‌های ناشی‌از گرمایش جهانی، منجربه پویایی ریگزارها با سرعت‌های مختلف درجهات متعدد شده‌است که فعالیت‌های انسانی، حمل‌ونقل، بهداشت و اقتصاد را تهدید می‌کند. بنابراین پایش پویایی زمانی- مکانی میدان‌های ماسهای و شناسایی جهات توسعۀ آنها، اهمیت ویژه‌ای در مدیریت محیط مناطق خشک و حفظ منابع طبیعی دارد. لذا هدف از این پژوهش پایش چندزمانۀ رفتار پویایی ریگ غربی کویر دامغان در قالب 3 بازۀ 15 ساله (2016-1972) ازطریق داده‌ها و روش‌های دورسنجی است. دراین راستا پایگاه دادۀ فضایی با اخذ تصاویر MSS (1972)، TM (1987)، +ETM (2002) و OLI (2016) تکمیل گردید. سپس از روش‌های ترکیبات رنگی، تبدیلات IHS و طبقه‌بندی نظارتی حداکثر احتمال برای بارزسازی محدودۀ مکانی ریگ، و از روش تفاضل تصاویر و محاسبۀ سطح طبقات تغییر جهت بررسی نوع و روند تغییرات بهره‌گیری شد. نتایج نشان می‌دهد که محدوده ریگ در 1987 نسبت‌به 1972، 7225/6 کیلومترمربع کاهش یافته‌است. در بازه دوم، روند معکوس شده و ریگ در 2002 نسبت‌به 1972 و 1987، به‌ترتیب 3659/17 و 0885/24 کیلومترمربع گسترده‌تر شده‌است. در بازه سوم پویایی ریگ کاهش یافته، و وسعت آن در 2016 نسبت‌به 1972، 1987 و 2002، به‌ترتیب 6178/25، 8952/18 و 9837/42 کیلومترمربع کمتر شده‌است که بیانگر بیلان منفی ماسه میباشد. نتایج پایش تغییرات حاکی‌از وجود حداکثر مساحت تغییرات افزایشی، کاهشی و بدون‌تغییر با 2833/38، 9829/43 و 3506/58 کیلومترمربع به‌ترتیب در بازه‌های 2002-1987، 1987-1972 و 2016-2002 است. این تغییرات در حواشی ریگ به‌صورت ممتد و تقریباً یکنواخت گستردگی دارد، ولی بیشتر در قسمتهای شرقی، شمال‌شرقی و جنوب‌غربی مشاهده می‌شود که نمایانگر عملکرد مثبت طرح‌های بیابان‌زدایی در‌قالب پروژه‌های تثبیت ماسه‌های روان ازطریق کاشت گیاه تاغ و خودسازمانی اکوسیستم در نتیجه زادآوری طبیعی این گونۀ‌گیاهی است. در مجموع اگرچه کلیّت ریگ با وسعت 45 کیلومترمربع تقریباً ثابت است اما گستردگی تغییرات کاهشی و افزایشی به‌ترتیب با مساحت 75 و 49 کیلومترمربع مخاطره‌آمیز بوده و نیازمند عملیات تثبیت میباشد.
علی دسترنج؛ مریم جعفری اقدم
چکیده
تغذیه سفره‌های کارستی ازنظر مقدار و توزیع مکانی بستگی به عوامل مختلف طبیعی مانند آب‌وهوا، توپوگرافی، پوشش گیاهی، خاک و زمین‌شناسی دارد. انتخاب یک روش مناسب برای ارزیابی میزان آب نفوذ یافته در مناطق کارستی اغلب موضوع مورد اختلاف محققان است. روش‌های چند پارامتری با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی به‌تازگی با موفقیت ...
بیشتر
تغذیه سفره‌های کارستی ازنظر مقدار و توزیع مکانی بستگی به عوامل مختلف طبیعی مانند آب‌وهوا، توپوگرافی، پوشش گیاهی، خاک و زمین‌شناسی دارد. انتخاب یک روش مناسب برای ارزیابی میزان آب نفوذ یافته در مناطق کارستی اغلب موضوع مورد اختلاف محققان است. روش‌های چند پارامتری با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی به‌تازگی با موفقیت درحال‌توسعه است. هدف این تحقیق، مدلسازی مناطق تغذیه آبخوان دالاهو در زاگرس چین‌خورده با استفاده از مدل KARSTLOP هست. به‌منظور تهیه نقشه پهنه‌بندی توسعه کارست سطحی، از مدل منطق فازی و عملگر گاما استفاده شد. و درنهایت با استفاده از مدل KARSTLOP نقشه مناطق تغذیه آبخوان کارستی دالاهو به دست آمد. با توجه به نقشه پهنه‌بندی توسعه کارست سطحی منطقه مورد مطالعه شامل چهار کلاس فاقد کارست، کارست با توسعه کم، کارست با توسعه متوسط و کارست توسعه‌یافته است. نتایج پهنه‌بندی تغذیه نشان می‌دهدکه میزان شارژ سالانه به‌دست‌آمده برای آبخوان کارستی دالاهو بین 37 تا 81 درصد است. نتایج به‌دست‌آمده تأیید می‌کنند که روش KARSTLOP می‌تواند یک ابزار مفید برای تحقیقات سفره‌های آب کارستیک در اراضی کارستی باشد. همچنین نتایج بیانگر نقش اصلی ژئومورفولوژی کارست کوه دالاهو در توزیع مکانی مقادیر شارژ در آبخوان است. و نتایج پهنه‌بندی تغذیه با نتایج حاصل از پهنه‌بندی توسعه کارست سطحی، کاملاً منطبق است.
اطلاعات جغرافیایی
ترانه کریمی؛ علی محمد صفانیا؛ رحیم سرور؛ صلاح الدین نقشبندی
چکیده
وجود انواع تفرق های قانونی، نهادی، وظیفه ای، ساختاری همچنین انواع بازیگران با قدرت های متفاوت و در برخی اوقات نابرابر سبب شده که تحقق یکپارچگی به یک مسئله اساسی در گردشگری ورزشی تبدیل شود. این پژوهش در راستای طراحی الگوی مدیریت یکپارچه در گردشگری ورزشی ایران صورت گرفت. پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته(کیفی-کمّی) و با ...
بیشتر
وجود انواع تفرق های قانونی، نهادی، وظیفه ای، ساختاری همچنین انواع بازیگران با قدرت های متفاوت و در برخی اوقات نابرابر سبب شده که تحقق یکپارچگی به یک مسئله اساسی در گردشگری ورزشی تبدیل شود. این پژوهش در راستای طراحی الگوی مدیریت یکپارچه در گردشگری ورزشی ایران صورت گرفت. پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته(کیفی-کمّی) و با استراتژی اکتشافی(توسعه ابزار) انجام شد. دربخش کیفی؛ شاخص های مدیریت یکپارچه صنعت گردشگری ورزشی ایران از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته با متخصصان و کلیه صاحبنظران درگردشگری، گردشگری ورزشی و مدیریت ورزشی شناسایی و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد(رویکرد گلیزر) با سه مرحله کدگذاری تجزیه و تحلیل شد. به این ترتیب پرسشنامه ای براساس هشت معیار: همچنین 29 زیرمعیار، در مقیاس پنج ارزشی لیکرت با 119سؤال تدوین شد. روایی و پایایی پرسشنامه با تحلیل عاملی تأییدی اکتشافی و آلفای کرونباخ(96%) بررسی شد. جامعه آماری بخش کمّی شامل 600 نفر از کارشناسان و مدیران وزارت های میراث فرهنگی، ورزش وجوانان همچنین سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان هواپیمایی کشوری، کمیته ملی المپیک و پارالمپیک، دفاتر خدمات مسافرتی و فعالان بخش خصوصی همچنین دانشجویان و اساتید دکتری مدیریت ورزشی بود. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش توصیفی از روش های فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. نرمال بودن داده ها با آزمون کلومووگروف-اسپیروف(0.05<) بررسی شد. در بخش آمار استنباطی از آزمون مدل یابی معادلات ساختاری، آزمون فریدمن(0.001=P) و ضریب همبستگی پیرسون باکمک نرم افزار های AMOS و SPSS استفاده شد. برمبنای یافته ها هشت شاخص سیاستی - برنامه ای، وظیفه ای، مدیریتی، قانونی، نهادی، ساختاری، ذینفعان، ابزار و منابع به عنوان عوامل مؤثر مدیریت یکپارچه گردشگری ورزشی ایران شناسایی شدند. در این بین؛ شاخص قانونی با آماره(13.077= t) و زیرمعیار بودجه" با مقدار آماره(27.606= t) بیشترین تأثیر را دارند. همچنین بین معیارهای اصلی پژوهش ارتباط معنی داری در سطح99% وجود دارد. به این ترتیب پیشنهاد می شود، مسئولین و سیاستگذاران در این حوزه با بهره گیری از نتایج پژوهش، در راستای کاربست مدیریت یکپارچه در تمامی ابعاد، زمینه را برای قرار گرفتن گردشگری ورزشی ایران در مدار توسعه همه جانبه، فراهم کنند.
دوره 16، شماره 62 ، مرداد 1386، ، صفحه 61-62
چکیده
معرفی کتاب "کارتوگرافی و اینترنت".
بیشتر
معرفی کتاب "کارتوگرافی و اینترنت".
محمد صادق طالبی؛ حسین ابرقوئی
دوره 13، شماره 51 ، آبان 1383، ، صفحه 62-64
چکیده
از آنجایى که خشکسالى پدیده اى بسیار پیچیده است، درک و فهم تمام جنبه هاى آن و نیز شناسایى کلیه مشکلات ناشى ازاین پدیده کارى بسیار دشوار مى باشد. براین اساس هنوز تعریف جامع و شیوه بررسى واحد و قابل قبول همگان در این مقوله ارائه نشده است. در این مطالعه روند خشکسالى استان یزد با استفاده از شاخص انحراف از میانگین بارش ماهیانه درطول ...
بیشتر
از آنجایى که خشکسالى پدیده اى بسیار پیچیده است، درک و فهم تمام جنبه هاى آن و نیز شناسایى کلیه مشکلات ناشى ازاین پدیده کارى بسیار دشوار مى باشد. براین اساس هنوز تعریف جامع و شیوه بررسى واحد و قابل قبول همگان در این مقوله ارائه نشده است. در این مطالعه روند خشکسالى استان یزد با استفاده از شاخص انحراف از میانگین بارش ماهیانه درطول دوره آمارى(30 ساله) در26 ایستگاه ازدو جنبه فراوانى ماه هاى خشک یا فاقد بارش و فراوانى ماه هاى با بارش کمتراز میانگین ماهیانه بررسى و نشان داده شد که در ایستگاه هاى ابرکوه، خویدک، دهشیر، ساغند ومزرعه نو در 54 درصد زمان مورد مطالعه فاقد بارش و در ایستگاه هاى ابرکوه، دهشیر، خویرک، ساغند و یزد بالغ بر77 درصد طول دوره آمارى بارش کمتر از نرمال ماهیانه بوده است .
سید حجت موسوی
دوره 21، 84-1 ، اسفند 1391، ، صفحه 70-76
چکیده
یکی از مهمترین مشکلات و بحران‌های حال و آینده جهان به ویژه کشور ایران، بحران کمبود، آلودگی و محدودیت منابع آب شیرین میباشد. به ویژه اینکه همین مقدار منابع آب کمی هم که در ایران وجود دارد به علت بسیاری عوامل طبیعی و انسانی، آلوده و غیرقابل استفاده و مصرف می شوند. یکی از مهمترین مشکلات منابع آب شیرین، آلوده و شور شدن آنها توسط عوامل ...
بیشتر
یکی از مهمترین مشکلات و بحران‌های حال و آینده جهان به ویژه کشور ایران، بحران کمبود، آلودگی و محدودیت منابع آب شیرین میباشد. به ویژه اینکه همین مقدار منابع آب کمی هم که در ایران وجود دارد به علت بسیاری عوامل طبیعی و انسانی، آلوده و غیرقابل استفاده و مصرف می شوند. یکی از مهمترین مشکلات منابع آب شیرین، آلوده و شور شدن آنها توسط عوامل مختلف طبیعی است. در ایران رودخانههای بسیاری وجود دارند که در قسمت منشأ و سرچشمه، آب آنها دارای کیفیت مطلوب بوده، ولی در قسمتهای وسطی و انتها آب آنها به علت پاره ای عوامل کیفیت خود را از دست داده و غیر قابل استفاده می‌شوند. عوامل طبیعی بسیاری در شوری آب این رودها، از جمله تشکیلات زمین‌شناسی شور، گنبدهای نمکی، طی یک مسافت طولانی و شستن رسوبات سازندهای مختلف، دمای بسیار بالای منطقه و تبخیر بیش از حد و... دخیل می باشند که می توان یکی از مهمترین عوامل را عامل گنبدهای نمکی برشمرد که به علت موقعیت زمین‌شناسی و جغرافیایی ایران در بیشتر نقاط کشور به ویژه قسمت ایران مرکزی، جنوب و شمال غرب مشاهده می‌شوند. از جمله رودهایی که دارای چنین مشکلی می‌باشند، می‌توان حبله رود در گرمسار، آجی چای (تلخه رود) در آذربایجان، دهرم (از شاخه‌های رود مند) در استان فارس، دالکی و بسیاری دیگر را نام برد، که سالانه به طور متوسط چندین هزار تن املاح و نمک از طریق شستشوی سازندها و گنبدهای نمکی موجود در مسیر این رودها وارد آب آنها شده و کیفیت آب را به طور کلی تغییر می‌دهند که در صورت انجام پاره‌ای اعمال از جمله تغییر مسیر شاخه‌های شور و یا شیرین، جلوگیری از ریختن آب چشمه‌های شور به درون رودهای شیرین، کانالیزه کردن مسیر رودهای شیرین و...، می‌توان این منابع مهم و کمیاب را احیا و بازسازی کرد تا آب این رودها حداقل قابل مصرف برای کشاورزی و یا صنعتی و پروژه‌های عمرانی و ... در قسمتهای میان رود و پایان رود گردد.
