نجمه نیسانی سامانی؛ محمودرضا دلاور؛ محمدرضا ملک
چکیده
راهیابی یکی از مهمترین فعالیت های روزمره افراد در یک محیط شهری است. سیستم های اطلاعات مکانی هدایت کاربر از متداول ترین خدماتی هستند که افراد را در پیمودن مسیرهای مختلف با اهداف گوناگون راهنمایی می کنند. چالش اصلی اینگونه سیستم ها ارائه اطلاعات راهیابی بصورت بافت آگاه است. مکان، زمان و شناسه فرد از جمله بافت های اولیه به شمار رفته و ...
بیشتر
راهیابی یکی از مهمترین فعالیت های روزمره افراد در یک محیط شهری است. سیستم های اطلاعات مکانی هدایت کاربر از متداول ترین خدماتی هستند که افراد را در پیمودن مسیرهای مختلف با اهداف گوناگون راهنمایی می کنند. چالش اصلی اینگونه سیستم ها ارائه اطلاعات راهیابی بصورت بافت آگاه است. مکان، زمان و شناسه فرد از جمله بافت های اولیه به شمار رفته و سایر بافت های مرتبط بر پایه بافت های اولیه مدلسازی می گردند. مقاله حاضر به مدلسازی ارتباطات مکانی زمانی کاربر متحرک مبتنی بر شناسه فرد می پردازد بطوری که کلیه ارتباطات مکانی (توپولوژیک، متریک و جهتی) را در بعد زمان پوشش دهد و ویژگی های کاربر و بافت های مرتبط را لحاظ نماید. در این راستا مدل پیشنهادی از مزایای جبر چند بازهای آلن و پرسش و پاسخ دامنه ای پویای ورونوی مبنا استفاده کرده و روشی نوین را با پیروی از اصول حساب کلان و روش های سفارشی سازی موجود معرفی نمود. مدل طراحی شده در یک نرم افزار قابل اجرا در سیستم همراه پیاده سازی شد. ارزیابی مدل پیاده سازی شده در سناریوی راهیابی گردشگر در مناطق 3، 6 و 11 شهرداری تهران بر اساس سه پارامتر دقت، زمان اجرا و رضایتمندی کاربران انجام شد. به منظور تست دقت مدل، نرمافزار طراحی شده در سه مسیر مختلف در منطقه مورد مطالعه توسط سه گردشگر مختلف در سه بازه زمانی و با دو سرعت متوسط متفاوت، 100 بار تکرار گردید. سپس تشخیص هر یک از بافت های موجود در مسیر طی 100 بارتکرار توسط تقریب باینومیال یکطرفه با سطح اطمینان 95% بررسی شد. همچنین از دو شاخص درستی و یادآوری نیز به منظور ارزیابی تشخیص بافتها در کل مسیر استفاده گردید. نتایج حاصل از پیاده سازی و ارزیابی مدل بر اساس سه پارامتر دقت، زمان اجرا و رضایتمندی کاربران کارایی مدل پیشنهادی را در یک سیستم راهیاب بافت آگاه شهری خاطر نشان می سازد.
فاطمه محمدیاری؛ حمیدرضا پورخباز؛ مرتضی توکلی؛ حسین اقدر
چکیده
آگاهی از خصوصیات کمی و کیفی تغییرات در برنامه‌ریزی‌های محیطی، آمایش سرزمین و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت‌اند. درحالحاضراستفاده ازنقشه‌های پوشش گیاهی یکی ازارکان مهم درتولیداطلاعات جهت برنامه‌ریزی‌های کلان وخرد می‌باشد. در این پژوهش جهت نمایش تغییرات زمانی و مکانی پوشش گیاهی شهرستان بهبهان ازاطلاعات باندهای ماهواره لندست ...
بیشتر
آگاهی از خصوصیات کمی و کیفی تغییرات در برنامه‌ریزی‌های محیطی، آمایش سرزمین و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت‌اند. درحالحاضراستفاده ازنقشه‌های پوشش گیاهی یکی ازارکان مهم درتولیداطلاعات جهت برنامه‌ریزی‌های کلان وخرد می‌باشد. در این پژوهش جهت نمایش تغییرات زمانی و مکانی پوشش گیاهی شهرستان بهبهان ازاطلاعات باندهای ماهواره لندست سنجنده‌های ETM+و OLIدر دو سال 1378 و 1392 استفاده و مقدار شاخص NDVI برای دو سال محاسبه گردید. همچنین به منظوربررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی مقادیرعددی این شاخص به 4کلاس مختلف سرسبزی شامل اراضی با پوشش عالی، پوشش بسیار خوب، پوشش خوب و ضعیف طبقه‌بندی شد. سپس تغییرات رخداده با استفاده از CROSSTAB مشخص شد.نتایج نشان داد تغییرات کمی وکیفی پوشش گیاهی درطی١4سال برای منطقه موردمطالعه گسترده بوده است به طوری که اراضی با پوشش عالی، بسیار خوب و ضعیف افزایش مساحت و اراضی با پوشش خوب کاهش مساحت را داشته است. بیشترین افزایش مساحت در اراضی با پوشش گیاهی عالی صورت گرفته، به طوری که از 79/5069 هکتار در سال 1378 به 5/7735 هکتار در سال 1392 افزایش یافته است. همچنین بیشترین کاهش مساحت در اراضی با پوشش خوب می‌باشد که از 4/34061 هکتار به 43/27434 هکتار رسیده است. در خاتمه، برای نشان دادن رابطه بهتر پوشش گیاهی و دما معادله رگرسیون بین این دو پارامتر به دست آمد. نتایج این نکته را که سطوح پوشیده ازگیاه،دمای سطح کمتری دارندوپوشش گیاهی آثارخنک کنندگی برپیرامون دارد تأیید کرد. بنابراین تخریب پوشش گیاهی منطقه، گرمتر شدن سطح شهر و بسیاری عواقب زیست محیطی دیگر را به دنبال خواهد داشت.
صمد شادفر
چکیده
یکی از انواع مخاطرات محیطی که در بسیاری از مناطق کشور سبب از بین رفتن اراضی کشاورزی، مرتعی و تأسیسات زیربنایی می‌گردد، فرسایش خندقی می باشد. در این تحقیق از عملگرهای منطق فازی در حوضه طرود با هدف مشخص کردن پهنه‌های مختلف خطر، به دست آوردن مساحت هریک از آنها و ارائه نقشه خطر فرسایش خندقی استفاده شده است. جهت دستیابی به این هدف، از تصاویر ...
بیشتر
یکی از انواع مخاطرات محیطی که در بسیاری از مناطق کشور سبب از بین رفتن اراضی کشاورزی، مرتعی و تأسیسات زیربنایی می‌گردد، فرسایش خندقی می باشد. در این تحقیق از عملگرهای منطق فازی در حوضه طرود با هدف مشخص کردن پهنه‌های مختلف خطر، به دست آوردن مساحت هریک از آنها و ارائه نقشه خطر فرسایش خندقی استفاده شده است. جهت دستیابی به این هدف، از تصاویر ماهواره‌ای، تفسیر عکس‌های هوایی به مقیاس1:20000، نقشه‌های توپوگرافی به مقیاس 1:50000، نقشه‌های زمین شناسی به مقیاس1:100000، مطالعات میدانی و نرم افزار ArcGIS به عنوان ابزارهای اصلی پژوهش استفاده شده است. به این منظور در ابتدا برخی از متغیرهای مؤثر که در تشکیل و توسعه فرسایش خندقی نقش مهمتری داشتندو همچنین مناطق دارای فرسایش خندقی مورد شناسایی قرار گرفتند.در مرحله بعد، طبقات عوامل مؤثر وزن‌دهی شده و نقشه فرسایش خندقی با استفاده از اپراتورهای جمع جبری فازی، ضرب فازی، گامای فازی 5/0 و گامای فازی 8/0 در محیط سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. نتایج حاصله بیانگر آن است که در روش جمع جبری فازی100 درصد مناطق خندقی در پهنه خیلی زیاد، در ضرب جبری فازی، 29/83 درصد مناطق خندقی در پهنه کم، در گامای فازی 5/0حدود 93/60 درصد خندق ها در طبقه کم و مجموعاً حدود 17 درصد خندق‌ها در طبقات زیاد و خیلی زیاد واقع شده اند ولی در روش گامای فازی 8/0 حدود 5/1 درصد مناطق خندقی در طبقه کم و حدود 62 درصد خندق‌ها در طبقات زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته‌اند.
هانیه جعفری؛ علی اصغر آل شیخ
چکیده
تغییرات وضعیت سطح زمین وآب وهوا زمینه سازوقوع آبگرفتگیهای مکرردرمناطق شهری شده‌است. سیستم‌های پیش‌بینی وپایش آب‌گرفتگی ابزاری مناسب برای اتخاذ سریع تصمیم‌هاوانجام اقدامات لازم درمقابله بااین بحران می‌باشند. دراین تحقیق یک سیستم اطلاعات مکانی تحت وب توسعه یافت که با دریافت شدت ومدت زمان بارش، قادربه پیش‌بینی وپایش ...
بیشتر
تغییرات وضعیت سطح زمین وآب وهوا زمینه سازوقوع آبگرفتگیهای مکرردرمناطق شهری شده‌است. سیستم‌های پیش‌بینی وپایش آب‌گرفتگی ابزاری مناسب برای اتخاذ سریع تصمیم‌هاوانجام اقدامات لازم درمقابله بااین بحران می‌باشند. دراین تحقیق یک سیستم اطلاعات مکانی تحت وب توسعه یافت که با دریافت شدت ومدت زمان بارش، قادربه پیش‌بینی وپایش آبگرفتگیهای شهری می‌باشد. این سیستم مکانی مبتنی برمعماری سرویس‌گرابوده وبرای انجام پردازش‌های لازم از وب سرویس‌های پردازشی استاندارد استفاده می‌کند. سیستم ارائه شده دارای سه لایه ی داده، منطقو نمایش می‌باشد. لایه‌ی داده شامل داده‌های موردنیازسیستم است. لایه‌ی منطق شامل دووب سرویس پردازشی محاسبه ی مشخصه های هیدرولوژیکی و محاسبه ی آب‌گرفتگی می‌باشد. وب سرویس محاسبه ی مشخصه‌های هیدرولوژیکی،جهت وانباشت جریان را برمبنایا لگوریتمWASI محاسبه می‌کند. با ورود خروجی حاصل ازا ین سرویس به وب سرویس پردازشی محاسبه ی آب‌گرفتگی، موقعیت نقاط آب‌گرفته به همراه خصوصیات حجم، مساحت وعمق آنها تعیین می‌شود. ایندوسرویس ازطریق یک وب سرویس پردازشی مرکزی زنجیره می‌شوند. همچنین لایه ی نمایش وظیفه ی دریافت ورودی‌ها ازکاربر و نمایش نقشه‌های خروجی را برعهده دارد. به منظورتست سیستم، بخشی ازم نطقه‌ی 22 شهرتهران به عنوان منطقه ی مورد مطالعه انتخاب شد. براساس نتایج،مجموع مساحت مناطق آب‌گرفته برای رویداد بارش انتخاب شده، 0/81درصد مساحت کل منطقه‌ی مورد مطالعه می‌باشد. ارزیابی سیستم بااستفاده از روش نظرسنجی کاربران انجام شد وقابلیت‌های شبیه‌سازی آب‌گرفتگی وارزیابی وضعیت آب‌گرفتگی و نیز واسط کاربری آن مورد نظرسنجی قرار گرفت. واسط کاربری سیستم وقابلیت شبیه سازی آب‌گرفتگی به ترتیب بیشترین وکم‌ترین میزان رضایت کاربران رابه خود اختصاص دادند. پیاده‌سازی این سیستم بااستفاده ازوب سرویس‌های مکانی استاندارد مبنا، قابلیت استفاده مجدد از این سرویس‌ها رافراهم نموده است.
مرضیه مکرم؛ سعید نگهبان
چکیده
لندفرم یک عارضه زمین یا سیمای زمینی است که تشکیل آن به وسیله فرایندهای طبیعی به صورتی شکل گرفته که می‌توان آن را با عارضه‌های شاخص توصیف و تعریف کرد؛ و در صورت شناسایی، این لندفرم اطلاعاتی درباره ساختار خود به همراه ترکیب، بافت یا یکپارچه بودنش ارائه می‌دهد. وجود انواع لندفرم‌ها و تنوع آنها به طور عمده با تغییر در شکل و موقعیت زمین ...
بیشتر
لندفرم یک عارضه زمین یا سیمای زمینی است که تشکیل آن به وسیله فرایندهای طبیعی به صورتی شکل گرفته که می‌توان آن را با عارضه‌های شاخص توصیف و تعریف کرد؛ و در صورت شناسایی، این لندفرم اطلاعاتی درباره ساختار خود به همراه ترکیب، بافت یا یکپارچه بودنش ارائه می‌دهد. وجود انواع لندفرم‌ها و تنوع آنها به طور عمده با تغییر در شکل و موقعیت زمین کنترل می‌شود. بنابراین، طبقه‌بندی و شناسایی مناطق مختلف با توجه به ویژگی‌های مورفومتری آنها ضروری می‌باشد. این پژوهش سعی دارد که به طبقه‌بندی لندفرم‌های مختلف در جنوب شهرستان داراب بپردازد. پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش‌های کمی، میدانی، نرم‌افزاری و مدلسازی است که در آن از روش شاخص موقعیت توپوگرافی ((TPI برای شناسایی و طبقه‌بندی لندفرم‌های منطقه مورد مطالعه استفاده شد. داده‌های ورودی در این مدل شامل شیب، انحنای عرضی، انحنای حداقل و انحنای حداکثر است. نتایج طبقه‌بندی مورفولوژیکی منطقه مورد مطالعه نشان داد که منطقه شامل 10 نوع لندفرم (آبراهه، دره‌های آبراهه‌های میانی، زهکش‌های مرتفع، بالا رود، دره‌های u شکل، دشت‌های کوچک، شیب‌های باز ، شیب‌های بالایی، یال‌های مرتفع، یال‌های شیب میانی، قله کوه) است. بیشترین نوع لندفرم در منطقه مورد مطالعه مربوط به آبراهه ( 19/32 %) و بعد از آن قله‌ها (36/25 %) می‌باشد.
اسماعیل نصرآبادی
چکیده
واکاوی تغییرات ویژگی‌های بارش روزانه در برنامه‌ریزی منابع آب و الگوهای کشت اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش، تغییرات برازنده‌ترین توزیع فراوانی و فراسنج‌های آن در طی زمان بررسی می‌شود. به این منظور از داده‌های بارش روزانه شبکه‌بندی شده پایگاه داده بارش آفرودیت خاورمیانه به ابعاد 25/0 25/0 درجه طول / عرض جغرافیایی استفاده ...
بیشتر
واکاوی تغییرات ویژگی‌های بارش روزانه در برنامه‌ریزی منابع آب و الگوهای کشت اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش، تغییرات برازنده‌ترین توزیع فراوانی و فراسنج‌های آن در طی زمان بررسی می‌شود. به این منظور از داده‌های بارش روزانه شبکه‌بندی شده پایگاه داده بارش آفرودیت خاورمیانه به ابعاد 25/0 25/0 درجه طول / عرض جغرافیایی استفاده شده است. داده‌های بارش روزانه این پایگاه داده در محدوده ایران طی دوره 1/1/1330 تا 29/12/1385 (معادل20453 روز) خورشیدی به کمک نرمافزار Grads استخراج گردید. برای ردیابی تغییرات در طی زمان، داده‌ها به دو دوره 28 ساله تقسیم شد. داده‌های بارش دوره نخست از 1/1/1330 تا 29/12/1357 در یک آرایه به ابعاد 249110226 و داده‌های دوره دوم از 1/1/1358 تا 29/12/1385 در یک آرایه به ابعاد 249110227 ( ردیف‌ها تعداد روز و ستون‌ها تعداد یاخته) قرار داده شد. برای شناسایی برازنده‌ترین توزیع روزهای بارشی، از آزمون نیکویی برازش کلموگروف- اسمیرنف استفاده شد. با برنامه نویسی در محیط نرمافزار Matlab توابع توزیع تیپ نرمال و گاما بر تک تک یاخته‌های با بارش برازش داده شد. تابع نظری توزیع گامای دو فراسنجی و نمایی توانسته‌اند شرایط آماری لازم آزمون نیکویی برازش در سطح اعتماد 95% را به عنوان برازنده‌ترین توزیع در هر دو دوره احراز نمایند. تغییرات گسترده زمانی و مکانی در توزیع بارش به عنوان یکی از مؤلفه‌های ردیابی تغییر اقلیم تأیید نمی‌شود. محاسبه فراسنج‌های برازنده‌ترین توزیع با روش گشتاور خطی حکایت از تغییرات جزئی در الگوی پراکندگی فضایی این فراسنج‌ها دارد. اما این تغییرات از الگوی خاصی پیروی نمی‌کند. نگاشت تغییر فراسنج انحراف معیار نشان می‌دهد در بخش وسیعی از ایران مرکزی و غرب کشور در دهه‌های اخیر اعتماد به بارش کاهش یافته است.
مسعود ترابی آزاد؛ کامران لاری؛ فرامرز روستایی
چکیده
در این تحقیق با استفاده از داده‌های میدانی دما، شوری و چگالی دریای خزر در ایستگاه‌های نزدیک غرب خزر جنوبی، مربوط به دو گشت میدانی، به بررسی جریان‌های بزرگ مقیاس پرداخته شده است. جریان ژئوستروفیک بدلیل تعادل نیروی گرادیان فشار و نیروی کوریولی ایجاد می‌گردد و عامل اصلی در ایجاد جریان‌های بزرگ مقیاس است. پس از تجزیه وتحلیل داده‌ها، ...
بیشتر
در این تحقیق با استفاده از داده‌های میدانی دما، شوری و چگالی دریای خزر در ایستگاه‌های نزدیک غرب خزر جنوبی، مربوط به دو گشت میدانی، به بررسی جریان‌های بزرگ مقیاس پرداخته شده است. جریان ژئوستروفیک بدلیل تعادل نیروی گرادیان فشار و نیروی کوریولی ایجاد می‌گردد و عامل اصلی در ایجاد جریان‌های بزرگ مقیاس است. پس از تجزیه وتحلیل داده‌ها، سرعت و جهت این نوع جریان‌ها با استفاده از تصاویر ماهواره ای محاسبه گردید. این تصاویر از ماهوارهAviso با تفکیک مکانی 25/0 درجه استخراج شد. محاسبات برایپنج مقطع عمودی در ناحیه غرب خزر جنوبی با استفاده از نرم افزار Excel انجام گردید و نیمرخ عمقی سرعت جریانات ژئوستروفیک در هر یک از این مقاطع بدست آمد. در ناحیه جنوب غرب خزر، متوسط اندازه سرعت این جریان‌ها برای داده‌های میدانی در فصل تابستان 85/5 سانتیمتر بر ثانیه و در فصل زمستان 15 سانتیمتر بر ثانیه محاسبه شده است. همچنین جهت این جریان‌ها بطور متوسط در فصل تابستان 285 درجه و در فصل زمستان44 درجه به دست آمده است. با توجه به تصاویر ماهواره ای در تابستان جریان‌های پادساعتگرد تا سرعت‌های 5/4 سانتیمتربرثانیه و در زمستان جریان‌های شرق سو و پادساعتگرد با سرعت‌های تا 8 سانتیمتربرثانیه مشاهده می‌شود. اندازه سرعت جریان‌ها (بزرگی بردارها) نشان دهنده این است که در زمستان متوسط سرعت جریان‌ها بیشتر است، که از دلایل آن می‌توان به اختلاف چگالی که به علت افزایش دبی رودخانه‌ها (خصوصا ولگا)، بارش، وزش باد و ... حاصل می‌شود، اشاره کرد.
هادی باباپور؛ مهدی مختارزاده؛ محمد جواد ولدان زوج؛ مهدی مدیری
چکیده
اهمیت وجایگاه اطلاعات مکان مرجع درکلیه امورعمرانی و تحقیقاتی برکسی پوشیده نیست. ازمیان روش‌های تهیه وتولید اطلاعات مکانی،روش فتوگرامتری بواسطه سرعت،صرفه اقتصادی وازهمه مهم‌تر،عدم نیاز به حضورمستقیم عوامل انسان ی در محل،از جایگاه منحصربه فردی برخوردار می‌باشد. درروش فتوگرامتری،دوربین‌های مستقربرسکوهای هوایی،بعنوانا بزاراصلی ...
بیشتر
اهمیت وجایگاه اطلاعات مکان مرجع درکلیه امورعمرانی و تحقیقاتی برکسی پوشیده نیست. ازمیان روش‌های تهیه وتولید اطلاعات مکانی،روش فتوگرامتری بواسطه سرعت،صرفه اقتصادی وازهمه مهم‌تر،عدم نیاز به حضورمستقیم عوامل انسان ی در محل،از جایگاه منحصربه فردی برخوردار می‌باشد. درروش فتوگرامتری،دوربین‌های مستقربرسکوهای هوایی،بعنوانا بزاراصلی تأمین داده‌های ورودی واولین حلقه عملیاتی نقشی کلیدی در میزان موفقیت و دستاوردهای سایرمراحل ایفا می‌کنند. امروزه پیشرفت تکنولوژیک منجر به ارائه دوربین‌های رقومی با کیفیت بسیار بالایی شده است که این دوربین‌ها نویدبخش تهیه اطلاعات مکانی مورد نیازبه روش فتوگرامتری بادقت،سرعت وبهره‌وری بالا می‌باشند. با توجه به ظهور دوربین‌های رقومی جدید وتنوع در ساخت وتکنولوژی بکار رفته در این نوع ازدوربین‌ها ضرورت کالیبراسیون آنها به عنوان یک نیازاولیه شناخته می‌شود. باتوجه به هزینه‌های بالاو مشکلات اجرایی درانجام کالیبراسیون آزمایشگاهی،استفاده ازمعادلات خودکالیبراسیون به عنوان یکی از راه‌حل‌های مفید دراین زمینه شناخته می‌شود. برای این منظور درمقاله حاضر،استفاده ازمعادلات فوریه باترم‌های بهینه حاصل ازالگوریتم ژنتیک پیشنهاد شده وبررویداده‌های شبیه‌سازی شده موردارزیابی ومقایسهب امدل‌های پیشین قرارگرفته است. براساس نتایج حاصل،این مدل قادراست تا اعوجاجات چندگانه رابا حداقل وابستگی مدلسازی نماید. دقت ارائه شده برای مدلسازی اعوجاجات چندگانه در تصاویر شبیه سازی شده دوربین رقومیUltra Camدرمقایسه با سایر پارامترهایا ضافه بهبود دردقت مدلسازی درحدود 30 درصد وباکمترین وابستگی را نشان می‌دهد.
