رضا اسماعیلی؛ محمدمهدی حسین زاده
دوره 18، شماره 71 ، آبان 1388، ، صفحه 77-80
چکیده
استفاده از داده هاى زمین شناسى با توجه به پیشرفت هاى اخیر در هیدرولوژى دیرینه سیلاب، به عنوان مکملى براى نگرش هاى هیدرولوژیکى متداول مورد نیاز است. به علت وجود ابهامات در استفاده صرف از آمار کاربردى در مطالعات سیل، استفاده از داده هاى زمین شناسى مانند رسوب شناسى، چینه نگارى و ترکیب آنها با علوم دیگر مانند ژئومورفولوژى ...
بیشتر
استفاده از داده هاى زمین شناسى با توجه به پیشرفت هاى اخیر در هیدرولوژى دیرینه سیلاب، به عنوان مکملى براى نگرش هاى هیدرولوژیکى متداول مورد نیاز است. به علت وجود ابهامات در استفاده صرف از آمار کاربردى در مطالعات سیل، استفاده از داده هاى زمین شناسى مانند رسوب شناسى، چینه نگارى و ترکیب آنها با علوم دیگر مانند ژئومورفولوژى و هیدرولیک مورد توجه قرار گرفته است. این داده ها اطلاعاتى را از رودخانه هاى بدون ایستگاه هیدرومترى فراهم مى نمایند. همچنین مى توان با استفاده از این داده ها اطلاعات طولانى ترى را از ایستگاه هاى هیدرومترى کسب نمود. مهمترین روش هایى که در این نگرش مورد توجه هستند عبارتند از: روش رژیم جریان رود، شاخص هاى دیرینه تراز، روش توانش جریان رود و روش هاى بوتانیکى (گیاهى).
رحیم سرور؛ مهران رضایی
دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 78-84
چکیده
این مقاله در پاسخ به کنسرسیوم دانشگاهى علوم اطلاعات جغرافیایى(UCGIS)(1) در تابستان 1999 آماده شد. هدف این چالش بازبینى موفقیت‌ها و استنباط‌هاى علم اطلاعات جغرافیایى مربوط به برنامه‌ریزى شهرى و منطقه‌اى مى‌باشد. این مطالعه پنج زمینه توزیع علم اطلاعات جغرافیایى را مشخص مى‌کند. توسعه پایگاه داده‌اى اطلاعات جغرافیایى براى تحلیل برنامه‌ریزى ...
بیشتر
این مقاله در پاسخ به کنسرسیوم دانشگاهى علوم اطلاعات جغرافیایى(UCGIS)(1) در تابستان 1999 آماده شد. هدف این چالش بازبینى موفقیت‌ها و استنباط‌هاى علم اطلاعات جغرافیایى مربوط به برنامه‌ریزى شهرى و منطقه‌اى مى‌باشد. این مطالعه پنج زمینه توزیع علم اطلاعات جغرافیایى را مشخص مى‌کند. توسعه پایگاه داده‌اى اطلاعات جغرافیایى براى تحلیل برنامه‌ریزى ادغام تکنولوژى‌هاى ژئوفضایى با مدل‌هاى شهرى و ساخت سیستم‌هاى پشتیبانى برنامه‌ریزى، تسهیل شرکت در چالش‌هاى پژوهشى و تحصیلى مفید مى‌باشد. در حالى که پیشرفت علمى در ابزارهاى ساخت براى پشتیبانى از فرایند برنامه‌ریزى مؤثر است، تلاش کمى در زمینه هدایت کاربردى در مدیریت اطلاعات استراتژیکى انجام شده است. این نقطه ضعف در زمینه انتشار ابزارهاى برنامه‌ریزى استفاده از علم براى سیاست و تصمیم‌گیرى که براى توسعه محیطى، اجتماعى و اقتصادى لازم است را محدود مى‌کند. فرآیند آموزشى که اولین مرحله مهم در انتقال تکنولوژى مى‌باشد، چالش‌هاى بسیارى را در بردارد. مثلاً وجود امکانات مناسب براى آموزش مشاغل برنامه‌ریزى و شرکت‌کنندگان دیگر در فرایند برنامه‌ریزى و تدارک فراساختار مورد نیاز براى آموزش و پژوهش. بنابراین، پژوهش بیشتر و توسعه خط مشى در زمینه‌هاى زیر، عملکرد سیستم‌هاى پشتیبانى برنامه‌ریزى و ابزارها را افزایش مى‌دهد: آموزش و انتقال تکنولوژى، ساختمان پایگاه داده‌ها، حفاظت و دسترسى، استانداردسازى و قانونمندکردن.
ناهید سجادیان؛ مهیار سجادیان
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، ، صفحه 78-83
چکیده
تهران از آلوده ترین شهرهاى جهان از نظر آلودگى هوا محسوب مى گردد و طبق بررسى ها حدود 70 درصد از این آلودگى ناشى از حمل و نقل و ترافیک مى باشد. هم اکنون در جهت پایش ترافیک از چراغ هاى راهنمایى و رانندگى و تجهیزات مربوطه و ایستگاه هاى سنجش آلودگى هوا استفاده مى گردد. امّا مشکل این است که این سیستم ها فاقد آنى بودن لازم هدایت ...
بیشتر
تهران از آلوده ترین شهرهاى جهان از نظر آلودگى هوا محسوب مى گردد و طبق بررسى ها حدود 70 درصد از این آلودگى ناشى از حمل و نقل و ترافیک مى باشد. هم اکنون در جهت پایش ترافیک از چراغ هاى راهنمایى و رانندگى و تجهیزات مربوطه و ایستگاه هاى سنجش آلودگى هوا استفاده مى گردد. امّا مشکل این است که این سیستم ها فاقد آنى بودن لازم هدایت و مدیریت ترافیک به حسب زمان و مکان و در راستاى شاخص کیفیت هوا مى باشند. به نظر مى رسد که استفاده از یک سیستم خبره بر بسترى از GPS ،GIS پویا و پایگاه داده هاى رابطها ى زمان مند، قادر باشد تا هوش و آنى بودن را به سیستم کنترل ترافیک ارزانى دارد. روش تحقیق از نوع تحلیلى - کاربردى است. براساس یافته هاى تحقیق سیستم خبره بر پایه ى استفاده صحیح از تکنولوژى هاى GIS، GPSو پایگاه داده هاى رابطه اى زمان مند قادر است که هوش و آنى بودن را به سیستم کنترل ترافیک براساس مدیریت کیفیت هوا، ارزانى دارد. در انتها براساس یافته هاى تحقیق، طرحى مفهومى از چنین سیستم خبره اى پیشنهاد گردید.
هیوا علمی زاده
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، ، صفحه 79-83
چکیده
سطح زمین از پیوستگی سطوح کم و بیش وسیعی تشکیل شده که اصطلاحاً دامنه نامیده می شود. ویژگی مهم این عارضه در درجه اول شیب آن است. این سطح عموماً به وسیله خاک و نهشته های سطحی پوشیده شده است. از آنجایی که خاک مهمترین عنصر بیوسفر زمین است و بدون آن حیات در خشکی ها جریان و دوامی نخواهد داشت، حفظ و حراست از آن از اهمیت ویژه ای برخوردار ...
بیشتر
سطح زمین از پیوستگی سطوح کم و بیش وسیعی تشکیل شده که اصطلاحاً دامنه نامیده می شود. ویژگی مهم این عارضه در درجه اول شیب آن است. این سطح عموماً به وسیله خاک و نهشته های سطحی پوشیده شده است. از آنجایی که خاک مهمترین عنصر بیوسفر زمین است و بدون آن حیات در خشکی ها جریان و دوامی نخواهد داشت، حفظ و حراست از آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است (بدریفر 1379ص135). در این میان گاهی انسانها با زیر کشت بردن سطوح شیب دار و شخم زدن در جهت شیب موجب ایجاد بریدگی های عمودی در دامنه ها شده اند؛ شخم زدن دامنهها و احداث شبکه آبیاری در امتداد منحنی های میزان و نیز حفر کانالها در امتداد شیب دامنه ها تأثیر زیادی در تشدید روند تخریب و فرسایش خاک و از بین رفتن این ماده ارزشمند داشته است. در این مقاله وضعیت و شکل فرسایش در جهات مختلف دامنهها و تأثیر مورفولوژی و شیب بر فرسایش و نوع آن، در حوضه نچی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن بررسیهای میدانی، اسناد و مدارک مختلفی از جمله نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، پوشش گیاهی، عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.
غلامعباس معصومی
دوره 19، شماره 76 ، بهمن 1389، ، صفحه 80-88
چکیده
در عصر حاضر، اهمیت بهره ورى و ارتقاى عملکرد شرکت ها و سازمان ها در فضاى رقابتى، آنها را به استفاده هرچه کارآمدتر از شبکه هاى رایانه اى تشویق نموده است. این مهم جز با ارائه خدمات سریع، ارزان، تمام وقت، در دسترس، امن و پایدار امکان پدیر نیست. بنابراین سازمان ها و شرکت ها، در دنیاى رقابتى موجود بایستى انواع تجهیزات و سخت افزارها ...
بیشتر
در عصر حاضر، اهمیت بهره ورى و ارتقاى عملکرد شرکت ها و سازمان ها در فضاى رقابتى، آنها را به استفاده هرچه کارآمدتر از شبکه هاى رایانه اى تشویق نموده است. این مهم جز با ارائه خدمات سریع، ارزان، تمام وقت، در دسترس، امن و پایدار امکان پدیر نیست. بنابراین سازمان ها و شرکت ها، در دنیاى رقابتى موجود بایستى انواع تجهیزات و سخت افزارها را خریدارى نموده، نصب و نگهدارى کرده و هزینه هاى سرمایه اى و ارتباطى آنها را بپردازند. هزینه هاى زیاد، کمبود نیروى انسانى متخصص و نرسیدن به استانداردهاى موردنظر از مشکلات این سازمان ها است. براى حل این مشکلات، مراکز داده پا به صحنه گذاشته اند. این مراکز که با امنیت فوق العاده زیاد، پشتیبانى قوى و شرایط خاص در نظر گرفته مى شوند، بسترى فراهم مىکنند که سازمانها و شرکتها، داده‌ها، برنامهها و خدمات برخط خود را به این مراکز سپرده و خود و مشتریانشان از راه دور از آنها استفاده نمایند. سازمانهاى دولتى اغلب بدلیل حجم بالاى داده ها، عدم وجود سیستم ذخیره سازى متمرکز، مشکلات دسترس پذیرى و مشکلات امنیتى دیر یا زود مى بایست به سمت ایجاد مراکز داده حرکت نمایند. در این مقاله با بکارگیرى چارچوب معمارى سازمانى فدرال، متدولوژى طراحى معمارى یک مراکز داده ارائه مى شود.
سعید خدائیان؛ پرویز ضیائیان؛ سعیده فخاری
دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 81-85
چکیده
یکى از مهم ترین مواریث اقلیمى دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومورفولوژى یخچالى و آثار یخچال هاى آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال هاى دماوند نیز با بیش از 15 زبانه کوچک و بزرگ که آثار حیات و فعالیت در آنها دیده مى شود، تنها بازمانده ى آن یخچال هاست. مطالعات پراکنده اى در یک قرن اخیر از سوى محققین ایرانى و خارجى بر ...
بیشتر
یکى از مهم ترین مواریث اقلیمى دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومورفولوژى یخچالى و آثار یخچال هاى آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال هاى دماوند نیز با بیش از 15 زبانه کوچک و بزرگ که آثار حیات و فعالیت در آنها دیده مى شود، تنها بازمانده ى آن یخچال هاست. مطالعات پراکنده اى در یک قرن اخیر از سوى محققین ایرانى و خارجى بر روى این یخچال ها صورت گرفته است. اما گزارش جامعى که خصوصیات ژئومورفولوژیک و مورفودینامیک یخچال هاى این منطقه را بیان و تفسیر نماید تدوین نشده است. در مقاله حاضر سعى برآن است که ضمن تفسیر و تحلیل اشکال مورفولوژى یخچالى حدود و گسترش یخچال ها را با استفاده از فناورى سنجش از دور تعیین نماییم. روش تحقیق مبتنى بر انجام کارهاى میدانى و استفاده از تصاویر ماهواره اى بوده است. نتایج نشان مى دهد که یخچال یخار دماوند تحت تأثیر افزایش دماى دوران حاضر، در حال تحلیل و ذوب تدریجى است و هسته هاى یخى موجود باقى مانده ى دوره هاى یخچالى گذشته است. تغذیه ناچیز یخچال ها از طریق ریزش بهمن ها کافى نیست، لیکن هنوز آثار و شواهد حیات مشهود است.
غلامحسین رستگارنسب؛ زهرا ارزجانی؛ منصوره بنا زاده؛ سارا باقری
دوره 21، شماره 83 ، آبان 1391، ، صفحه 82-85
چکیده
به مناسبت روز جهانی نجوم و نیز هشتمین همایش دانش آموزی نجوم، پژوهش سرای دانش آموزی محمدبن زکریای رازی، آموزش و پرورش ناحیه شهر ری، در اول می 2006 مصادف با 11 اردیبهشت 1385 اقدام به برگزاری پروژه ای بین المللی تحت عنوان «اندازه گیری فاصله زمین تا ماه با استفاده از مثلثات غیر اقلیدوسی» با همکاری کشورهای امریکا، هند، ایتالیا و تایلند ...
بیشتر
به مناسبت روز جهانی نجوم و نیز هشتمین همایش دانش آموزی نجوم، پژوهش سرای دانش آموزی محمدبن زکریای رازی، آموزش و پرورش ناحیه شهر ری، در اول می 2006 مصادف با 11 اردیبهشت 1385 اقدام به برگزاری پروژه ای بین المللی تحت عنوان «اندازه گیری فاصله زمین تا ماه با استفاده از مثلثات غیر اقلیدوسی» با همکاری کشورهای امریکا، هند، ایتالیا و تایلند نمود. جمع کثیری از دانش آموزان کشورهای شرکت کننده با راهنمایی متخصصین علم نجوم، در این پروژه شرکت کردند. همچنین در داخل کشور، گروه ها و انجمن های نجومی مختلف همکاری داشتند. هدف از این پروژه، آموزش عملی نجوم و ریاضی در سطح بین المللی بود تا دانش آموزان بتوانند به اعداد و ارقامی که مدت ها پیش از این در مورد آنها در کتب و مراکز علمی بحث شده بود قطعیت بخشند. در این اندازه گیری ها، دانش آموزان گروه نجوم پژوهش سرای ری، هم زمان با دیگر گروه ها به اندازه گیری زاویه سمت و ارتفاع ماه در منطقه پیکارد بر روی سطح ماه پرداختند. نتایج این اندازه گیری ها به همراه سایر آزمایش های دیگر گروه های داخلی و خارجی، انطباق خوبی با مقادیر استاندارد از قبل اندازه گیری شده داشت.
کتایون علیزاده؛ حجت هاشمی نژاد
دوره 21، شماره 82 ، شهریور 1391، ، صفحه 85-88
چکیده
تحقیق حاضر به بررسی تأثیر شرایط اقتصادی بر وضعیت امنیت غذایی گروه‌های مختلف اجتماعی در روستاهای نمونه دهستان پایین ولایت در شهرستان مشهد از استان خراسان رضوی می‌پردازد. روش تحقیق پیمایشی بوده و داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد به دست آمده است. جامعه آماری 404 خانوار و یا 1804 نفر بوده که در این میان 40 خانوار در روستاهای نمونه از طریق ...
بیشتر
تحقیق حاضر به بررسی تأثیر شرایط اقتصادی بر وضعیت امنیت غذایی گروه‌های مختلف اجتماعی در روستاهای نمونه دهستان پایین ولایت در شهرستان مشهد از استان خراسان رضوی می‌پردازد. روش تحقیق پیمایشی بوده و داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد به دست آمده است. جامعه آماری 404 خانوار و یا 1804 نفر بوده که در این میان 40 خانوار در روستاهای نمونه از طریق نمونه‌گیری خوشهای انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد عواملی نظیر شرایط جغرافیایی روستا، نحوه مالکیت بر اراضی، نوع و محل کار سرپرست خانوار و تعداد فرزندان بر اوضاع اقتصادی خانوارها و دستیابی به معیشت پایدار تأثیر میگذارد. همچنین ارتباط معناداری میان وضعیت اقتصادی سرپرست خانوار و امنیت غذایی افراد تحت تکفل وی وجود دارد. در این میان مادران و دختربچهها کمترین امنیت غذایی و شکنندهترین وضعیت را تجربه می‌کنند.
جمال محمدی؛ مرضیه حیدری بخش
دوره 22، 85-1 ، خرداد 1392، ، صفحه 87-97
چکیده
رشد شهرنشینی و صنعت بر مبنای فن‌آوری جدید، امکانات تفریحی فراوانی را برای محیط شهری فراهم آورده است و شهروندان می‌توانند ساعات زیادی از اوقات فراغت خود را در انواع کلوپ‌ها، مراکز رایانه‌ای، باشگاه‌ها و... بگذرانند. با این وجود به دلیل ماهیت وجودی انسان و انس او با طبیعت، استفاده از محیط‌های طبیعی، فضای سبز و پارک‌ها همواره جذاب ...
بیشتر
رشد شهرنشینی و صنعت بر مبنای فن‌آوری جدید، امکانات تفریحی فراوانی را برای محیط شهری فراهم آورده است و شهروندان می‌توانند ساعات زیادی از اوقات فراغت خود را در انواع کلوپ‌ها، مراکز رایانه‌ای، باشگاه‌ها و... بگذرانند. با این وجود به دلیل ماهیت وجودی انسان و انس او با طبیعت، استفاده از محیط‌های طبیعی، فضای سبز و پارک‌ها همواره جذاب و دلخواه بوده است. فراهم نمودن زندگی آرام، زیبا و سالم جهت رفاه شهروندان نیازمند تفکر و اندیشه‌ی خلاق آدمی است. خلق زیبایی، اندیشه‌ی زیبا می طلبد و اندیشه‌ی زیبا در فضایی زیبا خلق می‌گردد. گل‌های زینتی در گلدان‌های زیبا، صدای گوش نواز آب، سرسبزی درختان و چمن‌ها، نیمکت‌های راحت، تندیس‌های مناسب و... آرامش را در فضای پارک به ارمغان می‌آورند و ناهنجاری‌های شهری جای خود را به آسایش خیال می‌دهند. برای رسانیدن پارک‌های شهری به فضاهای مطلوب و به دور از هر گونه تنش و عناصر ناهنجار رعایت اصول و استانداردهایی ضروری به نظر می‌رسد. استانداردهایی در مورد نیمکت ها، آبخوری‌ها، روشنایی و ... که ما را در رسیدن به اهداف اصلی برنامه ریزی شهری (سلامت، آسایش و زیبایی) کمک می‌نماید. گر‌چه فضاهای سبز بنا به موقعیت و اهمیت خود نقشی اساسی در حفظ تعادل ایفا می‌کنند اما به خودی خود نمی‌توانند از زیان‌هایی که فضای بیرون شهری را مورد تهاجم قرار می‌دهند جلوگیری کنند. با در نظر گرفتن این مسأله، روشن است که فضای سبز نمی‌تواند بدون یک برنامه‌ریزی کلی، کارایی لازم را علیه آلودگی محیط زیست داشته باشد. متأسفانه در پارک‌های حاشیه‌ی زاینده‌رود مسائل و مواردی به چشم می‌خورد که پائین‌تر از سطح استاندارد قرار دارند که از جمله‌ی آنها می‌توان به اکثر سرویس‌های بهداشتی، آبخوری‌ها، وسایل بازی کودکان و ... اشاره داشت.
مرضیه خان احمدی؛ مهدی عربی؛ علیرضا وفایی نژاد؛ هانی رضائیان
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 88-98
چکیده
ایجاد امکانات جدید شهری، نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح آنها در مناطق مختلف یک شهر است. جهت تخصیص درست امکانات شهری، اولین نکته اساسی، انتخاب مکان بهینه با توجه به شرایط متفاوت و گاهاً متضاد است. این مسأله زمانی اهمیت مییابد که فاکتورهای بسیار مهمی مانند نجات جان انسان ها مدنظر قرار داده شوند. لذا انتخاب بهینه مراکز ...
بیشتر
ایجاد امکانات جدید شهری، نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح آنها در مناطق مختلف یک شهر است. جهت تخصیص درست امکانات شهری، اولین نکته اساسی، انتخاب مکان بهینه با توجه به شرایط متفاوت و گاهاً متضاد است. این مسأله زمانی اهمیت مییابد که فاکتورهای بسیار مهمی مانند نجات جان انسان ها مدنظر قرار داده شوند. لذا انتخاب بهینه مراکز آتش نشانی به دلیل اهمیت جان افرادی که در معرض خطر واقع شده اند، مسأله اساسی تلقی می شود. در این مقاله با در نظر گرفتن عدم قطعیت در رابطه با کفایت اطلاعات و جامعیت استنتاجات، ابزارهایی مثل سیستم اطلاعات مکانی و چگونگی تحت کنترل درآوردن تغییرات عوارض شهری، از مدل فازی در ترکیب با فرآیند سلسله مراتبی استفاده گردیده است. در گام اول این پژوهش، عوامل مؤثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی تعیین و نقشه های معیار تهیه و آماده سازی گردید. در طول مطالعات با نظرسنجی که از کارشناسان صورت گرفت مشخص شد که این معیارها در مکانیابی ایستگاه ها تأثیر متفاوتی دارند. لذا بایستی بر اساس تأثیر و اهمیت آنها به معیارها وزنی متفاوت داد. برای وزندهی معیارهای فوق از بین روش های مختلف وزندهی، روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار Export choiceمورد استفاده قرار گرفتند. پس از جمع آوری نظرات کارشناسان و به منظور جلوگیری از ورود برخی نظرات احتمالی غیر کارشناسی، مقادیر سازگاری قضاوت ها، محاسبه گردید و پس از قابل قبول واقع شدن مقادیر CR، از این اوزان جهت بررسی های بعدی استفاده گردید. در گام بعدی به منظور ارزش گذاری لایه ها، از منطق فازی استفاده شد و لایه های آماده شده، توسط توابع عضویت گوناگون که تعداد و نوع آنها بر اساس نظر کارشناسان انتخاب می گردد، فازی شدند. در انتها جهت تلفیق معیارهای فازی شده با توابع عضویت فازی و وزن های به دست آمده با روش AHP، روش ترکیب خطی وزندار (WLC) مورد استفاده قرار گرفت و پهنه های مناسب جهت احداث ایستگاه های آتش نشانی شناسایی و مشخص شدند. صرف تکیه بر نتایج این نقشه، عملاً نمی تواند کارایی لازم را جهت مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی داشته باشد. بنابراین، در گام نهایی پس از ایجاد شبکه شهری، شعاع عملکردی استاندارد ایستگاه های موجود به کمک تحلیل شبکه در محیط GIS تعیین شد. سپس با نظر کارشناسانه، در خارج از شعاع عملکردی این ایستگاه ها و در فاصله مناسبی از آنها، مکان های پیشنهادی که امتیاز بالایی برای استقرار ایستگاه داشتند و کل ناحیه را در زمان استاندارد تحت پوشش قرار می دادند، تعیین شدند. این پژوهش سعی داشته است کارایی به کارگیری تلفیقی منطق ارزش گذاری لایه ها را با مدل AHP در محیط GIS نشان دهد. مدل ترکیبی به کار رفته از توانایی بالایی برخودار است و این قابلیت را دارد که با تغییرات نسبی، برای اهداف مختلف (انتخاب مکان بهینه یک سایت) و در شرایط گوناگون مکانی به کار رود.
مظفر کاظمی زاد
دوره 19، شماره 73 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 94-96
چکیده
این فرضیه که هوا بوسیله پدیده ماه کامل تحت تأثیر قرار مى گیرد، از نقطه نظر پوشش ابرى مورد بررسى قرار گرفت. تحلیل آمارى داده هاى 44 ساله نشان داد که بین آسمان صاف و ظهور ماه کامل (بدر) ارتباط ظاهرى وجود ندارد.
بیشتر
این فرضیه که هوا بوسیله پدیده ماه کامل تحت تأثیر قرار مى گیرد، از نقطه نظر پوشش ابرى مورد بررسى قرار گرفت. تحلیل آمارى داده هاى 44 ساله نشان داد که بین آسمان صاف و ظهور ماه کامل (بدر) ارتباط ظاهرى وجود ندارد.
محمد معتمدی؛ آرزو قلی نژاد میرعباسی؛ مجتبی ثابت کوشکی نیان؛ حجت حاتمی نژاد
دوره 23، 90-1 ، تیر 1393، ، صفحه 106-112
چکیده
انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری میباشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماندها با منظور نمودن معیارهای زیست محیطی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) می‌توان استفاده ...
بیشتر
انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری میباشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماندها با منظور نمودن معیارهای زیست محیطی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) می‌توان استفاده نمود. مطالعه پیش رو از نوع توصیفی - تحلیلی است. در انجام این پژوهش از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی به طور همزمان برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده گردیده است. هدف از انجام این تحقیق، مکانیابی بهینه محل دفن پسماندهای شهر فاروج میباشد. در این تحقیق ابتدا معیارها و عوامل مکانیابی محل دفن پسماندهای شهری براساس منابع معتبر بررسی، و سپس براساس لایه‌های اطلاعاتی و به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی و بر پایه ابزار تحلیل‌گر فضایی، نقشه‌های عوامل موثر در مکانیابی محل دفن شهر فاروج تهیه و ارزش‌گذاری شده‌اند. محل دفن از نظر شاخص‌های زمین‌شناسی، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق مسکونی و شبکه دسترسی در پهنه نامناسب قرار دارد. در ادامه این نقشه‌ها با هم تلفیق و ترکیب شده و با تحلیل نهایی نقشه نهایی محل دفن پسماند شهر فاروج متوجه شدیم، در مکانیابی محل دفن به اصول و ضوابط مکانیابی توجه نشده است و محل فعلی دفن در پهنه‌ی نامناسب قرار دارد.
ناهید سجادیان؛ هادی علیزاده؛ علی شجاعیان؛ حسین صابری
چکیده
اساس ظهور رویکردهای جدید نظریه‌ای در ساخت، طراحی و برنامه‌ریزی شهری مانند شهرهای سبز، شهرهای سالم و شهرهای اکولوژیک توجه به محیط زیست شهری و توجه بیش از پیش به برنامه‌ریزی کاربری فضاهای سبز در ساخت و طراحی شهرهای پرتراکم از لحاظ کالبدی و جمعیتی میباشد. بنابراین وجود چنین کاربری در شهرهای امروزی حیاتی و ضروری است. از این رو در مطالعه ...
بیشتر
اساس ظهور رویکردهای جدید نظریه‌ای در ساخت، طراحی و برنامه‌ریزی شهری مانند شهرهای سبز، شهرهای سالم و شهرهای اکولوژیک توجه به محیط زیست شهری و توجه بیش از پیش به برنامه‌ریزی کاربری فضاهای سبز در ساخت و طراحی شهرهای پرتراکم از لحاظ کالبدی و جمعیتی میباشد. بنابراین وجود چنین کاربری در شهرهای امروزی حیاتی و ضروری است. از این رو در مطالعه حاضر با روش شناسی «توصیفی – تحلیلی» هدف پژوهش ارزیابی و تحلیل مکان‌های بهینه برای استقرار فضاهای سبز شهری در شهر ماهشهر میباشد. در این راستا با توجه به دادههای در دسترس شاخص‌های تعیین کننده در دستیابی به هدف موضوع پژوهش، 11 کاربری عمده شهری در شهر ماهشهر تحت عنوان کاربری‌های تجاری، فرهنگی، درمانی، آموزشی، فضای سبز، صنعتی، مذهبی، اداری، راه‌های ارتباطی، ورزشی و مکان‌های توریستی- تاریخی می‌باشند که برای تحلیل استقرار بهینه مکانی فضای سبز از آنها استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها ابتدا با استفاده از توابع فازی درمحیط نرم افزار Arc GIS 10شاخص‌های پژوهش (کاربری‌های 11 گانه طبقه بندی شده) به عضویت فازی در آمده و سپس با استفاده از عملگر گامای فازی (Fuzzy Gama) مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد آزمایش حد آستانه‌های 7/0، 8/0 و 9/0 در عملگر گامای فازی با توجه به شرایط موجود کاربری‌ها، گامای فازی با حد آستانه 9/0 بهتر از بقیه حد آستانه‌های مورد آزمایش با لحاظ اهمیت و تعادل در گرایش‌های کاهشی و افزایشی کاربری‌ها به تحلیل استقرار مکانی فضای سبز شهری در شهر ماهشهر پرداخته است. همچنین مطابق با نتایج این عملگر قسمت‌های مرکزی شهر در دو بخش غربی و شرقی آن مناسب‌ترین مکان‌ها برای استقرار و مکان گزینی برای کاربری فضای سبز شهری میباشد.
رضا برنا
چکیده
مکانیابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای میباشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می‌نماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیم‌گیری چندمعیاره ...
بیشتر
مکانیابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای میباشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می‌نماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیم‌گیری چندمعیاره در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام می‌شود. لایه‌های اطلاعاتی مورد استفاده در این تحقیق مشتمل بر لایه‌های بارش، سرعت باد، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، شبکه آبراهه، مناطق حفاظت شده،مراکز صنعتی، شبکه راه‌ها و شهرها میباشد. در این تحقیق برای مکانیابی مناطق مناسب جهت احداث صنایع از معیارهای اقلیم، عوامل طبیعی، عوامل زیست محیطی و عوامل اقتصادی- اجتماعی استفاده و پسازتعیینفاکتورهای مؤثردر مکان یابی صنایع؛ با انجام مدل سازی و تجزیه و تحلیل دادههای فضایی به کمک نرم افزار GIS به تهیه نقشه‌های فاکتورهای مؤثر در مکانیابی صنایع پرداخته شد. پس از وزن دهی لایه‌ها بر اساس مدل AHP،و بهره گیری از نرم افزار EC2000، از قابلیت‌های نرم افزار GIS به منظور تلفیق و هم پوشانی نقشه‌ها استفاده شد، و در نهایت نقشه مکانیابی صنایع تهیه گردید. نتایجپژوهش نشانمی‌دهدکه مناطق مجاز جهت مکانیابی صنایع در طبقه عالی، با مساحتی بالغ بر 5/1566973هکتار از اراضی منطقه مطالعاتی رابه خوداختصاصداده،اینمناطقاکثراًدر قسمت جنوبی، جنوب غربی، شمالی، غرب و شرق و مرکز استان خوزستانقرار دارند.
محسن سقایی
چکیده
گسترش فضایی بی رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل‌گیری بافت‌های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربری‌های شهری به نواحی جدید گردیده است. در نتیجه این جابجایی، به تدریج بافت‌های قدیمی شهرها که نقطه‌ی جوشش اصلی یک شهر و نشان دهنده‌ی هویت آن شهر میباشد، کارکرد و حیات اجتماعی- اقتصادی ...
بیشتر
گسترش فضایی بی رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل‌گیری بافت‌های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربری‌های شهری به نواحی جدید گردیده است. در نتیجه این جابجایی، به تدریج بافت‌های قدیمی شهرها که نقطه‌ی جوشش اصلی یک شهر و نشان دهنده‌ی هویت آن شهر میباشد، کارکرد و حیات اجتماعی- اقتصادی خود را از دست داده و با از دست دادن حیات شهری خود، به سمت رکود و فرسودگی گرایش پیدا کرده‌اند. هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی بافت‌های فرسوده‌ی منطقه 5 شهر اصفهان به منظور احیاء و نوسازی، تقویت پایه‌ها و مبانی نظری و با بهره‌گیری از روش فرایند سلسله مراتبی در سیستم اطلاعات جغرافیایی بر اساس معیارها و شاخص‌ها میباشد. بر این اساس نوع پژوهش نظری-کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-پیمایشی است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم‌افزاری Arc GIS، بافت‌های فرسوده منطقه 5 شهر اصفهان شناسایی و اولویت‌بندی برای احیاء و مدیریت بهینه‌سازی شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حداقل 53 بافت فرسوده در 15 ناحیه اصفهان با جمعیّت 350000 نفری وجود دارد.منطقه 5 شهرداری اصفهان به عنوان منطقه مورد مطالعه از قاعده فوق مستثنی نبوده و در زمره بافت‌های فرسوده کشور محسوب می‌گردد.
نتایج تحقیق مشخص می‌کند که کمبود امکانات،خدمات شهری و تأسیسات زیربنایی سبب مهاجرت ساکنان بومی به مناطق دیگر شهر شده و باعث منفی شدن نرخ رشد جمعیت بافت، طی سال‌های اخیر شده است. با توجه به وضعیت اجتماعی - اقتصادی ساکنان بافت، روند بهسازی و نوسازی درون بافت کند گردیده، بطوری که این عوامل سبب فرسوده شدن و تخریب بیشتر بافت شده است.
حاتم پرنیان؛ کرامت الله زیاری؛ محمد میره ای؛ مهدی مدیری
چکیده
آمایش مناطق مرزی، بهره‌برداری مطلوب از کلیه امکانات انسانی و فضایی این مناطق در جهت بهبود وضع مادی و معنوی جامعه به دنبال تبیین مبانی نظری سازماندهی مطلوب فضایی پایدار انسان، سرزمین و فعالیت‌های انسانی در مناطق مرزی با توجه به ویژگی‌های این مناطق در چارچوب طرح آمایش سرزمین و تحقق توسعه و امنیت ملی است.به واقع می‌توان گفت که برنامه ...
بیشتر
آمایش مناطق مرزی، بهره‌برداری مطلوب از کلیه امکانات انسانی و فضایی این مناطق در جهت بهبود وضع مادی و معنوی جامعه به دنبال تبیین مبانی نظری سازماندهی مطلوب فضایی پایدار انسان، سرزمین و فعالیت‌های انسانی در مناطق مرزی با توجه به ویژگی‌های این مناطق در چارچوب طرح آمایش سرزمین و تحقق توسعه و امنیت ملی است.به واقع می‌توان گفت که برنامه ریزی برای توسعه مناطق محروم و عقب مانده به ویژه مناطق مرزی به علت جایگاه شان در توسعه و امنیت در بسیاری از کشورها ازجمله ایران ضرورت تام یافته است. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف توسعه‌ای کاربردی میباشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی میباشد که از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصین در زمینه مطالعات مرزی میباشد، که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند 30 نفر از بین آنها انتخاب شده است.در ادامه به تحلیل مفهوم استنباطی مرز از دیدگاه‌های مختلف پرداخته شده و با مطالعه وضعیت توسعه یافتگی مناطق نابرابری ها مشخص شده اند. همچنین جایگاه ناحیه موردمطالعه در مبادلات مرزی نیز با استفاده از ارائه آمارهای موجودبررسیشده است.سپس با استفاده از الگوی تحلیلی SWOT به شناخت سایر توانمندی‌ها و مشکلات محیطی ناحیه مورد مطالعه با رویکرد آمایشی جهت برنامه ریزی توسعه پرداخته شده است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که مناطق مرزی ازلحاظ برخورداری در وضعیت محروم قرار دارند و همچنین از ظرفیت‌های این مناطق به نحو درستی استفاده نشده است، که با یک برنامه استراتژیک متناسب می‌توان در جهت دستیابی به توسعه این مناطق گام برداشت.
علی محمدپور؛ امیر حمزه ضرغامی؛ سعید ضرغامی
چکیده
پدافند غیرعامل از جمله موضوعاتی است که در طرح‌های شهری و برنامه‌های آن با مباحثی مانند مکانیابی کاربری‌ها و مقاوم سازی بناها در نظر گرفته شده است. این مباحث به دنبال کاهش خسارت و افزایش توان مقاومت در شهر با رعایت اصول پدافند غیرعامل در تأسیسات حیاتی، حساس، مهم و مدیریتی میباشد. شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستانو قرار ...
بیشتر
پدافند غیرعامل از جمله موضوعاتی است که در طرح‌های شهری و برنامه‌های آن با مباحثی مانند مکانیابی کاربری‌ها و مقاوم سازی بناها در نظر گرفته شده است. این مباحث به دنبال کاهش خسارت و افزایش توان مقاومت در شهر با رعایت اصول پدافند غیرعامل در تأسیسات حیاتی، حساس، مهم و مدیریتی میباشد. شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستانو قرار گیری مراکز مهم مدیریتی و تأسیسات حیاتی و مهم در این شهر از اهمیت زیادی برخودار است. لذا پژوهش حاضر به بررسی و شناخت عناصر و تأسیسات و پهنه‌های آسیب‌پذیر شهر سنندج با رویکرد پدافند غیرعامل پرداخته است. بر این اساس پنج معیار اصلی و یازده زیر معیار بر اساس نظر کارشناسان به عنوان عناصر و پهنه‌های مهم شهر سنندج فهرست‌بندی شده است. برای امتیاز دهی به این معیارهای از 14 کارشناس به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و جهت تحلیل آن از نرم افزار Expert Choice استفاده شده است. بیشترین میزان آسیب‌پذیری به ترتیب مربوط به معیار شریان حیاتی با امتیاز 623/0، مراکز مدیریت بحران با امتیاز 300/0 و کمترین میزان آسیب‌پذیری مربوط به معیار مراکز پشتیبانی با 029/0 میباشد. این امتیازها با استفاده از نرم افزار Arc Map درونیابی شده و مناطق آسیب‌پذیر مشخص شده است. سپس برای بررسی کاهش آسیب‌پذیری شهر با استفاده از مدل SWOT اقدام به تدوین راهبردها و جهت اولویت بندی آنها از مدل QSPM استفاد شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که منطقه پنج شهرداری سنندج به دلیل داشتن تأسیسات حیاتی و حساس و مهم و عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل، به ویژه در مکانیابی و استتار و اختفاء به عنوان پهنه آسیب‌پذیر شهر شناخته شده است. در نهایت می‌توان بیان کرد که شهر سنندج از نظر اصول پدافند غیرعامل دارای نقاط ضعف میباشد. بر اساس مدل‌های بکار رفته، موقعیت شهر رقابتی است که در این زمینه راهبردهای مناسب با موقعیت رقابتی ارائه شده است.
مهدیه سلطانی گردفرامرزی؛ غلامعلی مظفری؛ شهاب شفیعی
چکیده
در سال‌های اخیر تغییرات جهانی اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور خصوصاً فلات مرکزی ایران منجر به تشدید پدیده خشکسالی شده است. دشت یزد- اردکان در استان یزد نیز از این امر مستثنی نبوده و تکرار این پدیده منجر به بروز تغییراتی در کیفیت و کمیت منابع آب موجود دشت که عمدتاً چاه‌های آب زیرزمینی هستند؛ گردیده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر ...
بیشتر
در سال‌های اخیر تغییرات جهانی اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور خصوصاً فلات مرکزی ایران منجر به تشدید پدیده خشکسالی شده است. دشت یزد- اردکان در استان یزد نیز از این امر مستثنی نبوده و تکرار این پدیده منجر به بروز تغییراتی در کیفیت و کمیت منابع آب موجود دشت که عمدتاً چاه‌های آب زیرزمینی هستند؛ گردیده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر خشکسالی‌های دودهه اخیر بر شوری آب استحصالی از چاه‌های آب زیرزمینی منطقه میباشد. برای این کار از دادههای هواشناسی دشت یزد- اردکان در دو دوره زمانی، بارش بلند مدت 7 ایستگاه (1391- 1346)و بارش کوتاه مدت41 ایستگاه (1391 - 1375) استفاده شده است. نتایج این مطالعه در ارزیابی مدل‌های واریوگرامی خشکسالی‌ها بهترین مدل را،مدل کروی و گوسین در خشکسالی و شوری و همچنین با توجه به روش زمین آماری بهترین مدل برونیابی را، کریجینگ و کوکریجینگ تشخیص داده است. در تحلیل همبستگی باهر سه آماره پیرسون، منکندال و اسپرمن بین بارش (spi) وشوری بر مبنای نمره z روند منفی به همراه همبستگی معکوس مشاهده شده، که در هیچکدام سطح معنی‌دار مشاهده نمی‌شود. وجود همبستگی قوی بین این دو پارامتربا تأخیر یک سال از نتایج دیگر این پژوهش بوده است. به وسیله نرم افزار +GS و GIS انتخاب بهترین مدل واریوگرامی، نقشه‌های خشکسالی و شوری آب زیرزمینی و نقشه تغییرات شوری نیز ترسیم گردید. به طور کلی در اکثر ایستگاه‌ها با روند منفی بارش، روند مثبت شوری آب زیرزمینی مشاهده می‌شود و همچنین کیفیت آب زیرزمینی در مناطقی که بیشتر مورد هجمه خشکسالی قرارداشته است شدیدتر تغییر یافته و شوری آن نیز بیشتر شده است.
محمدرضا باعقیده؛ رسول سروستان
چکیده
امروزه شکی نیست که یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده پیروزی و شکست نیروهای نظامی در یک صحنه نبرد واقعی را بایستی شناخت کامل آب وهوا و تأثیر فراسنج‌های آب و هوایی بر جابجایی نیروها، پرواز جنگنده‌ها، حرکت ناوگان‌های دریایی، حمل و نقل تجهیزات سنگین و عملکرد سلاح‌ها دانست.در این پژوهش تلاش شده است اثر فراسنج‌های آب و هوایی بر عملکرد ...
بیشتر
امروزه شکی نیست که یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده پیروزی و شکست نیروهای نظامی در یک صحنه نبرد واقعی را بایستی شناخت کامل آب وهوا و تأثیر فراسنج‌های آب و هوایی بر جابجایی نیروها، پرواز جنگنده‌ها، حرکت ناوگان‌های دریایی، حمل و نقل تجهیزات سنگین و عملکرد سلاح‌ها دانست.در این پژوهش تلاش شده است اثر فراسنج‌های آب و هوایی بر عملکرد نیروهای نظامی در گستره استان خوزستان مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا از دادههای آب‌وهوایی شامل (بارندگی، دما، گردوغبار، سرعت و جهت باد، ساعات آفتابی و رطوبت نسبی) مربوط به 21 ایستگاه هواشناسی استان استفاده شده است. وزن معیارها با روش فرایند تحلیل تصمیم‌گیری چند شاخصه فازی (FTOPSIS) تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS 10.2 برای مدل‌سازی و تحلیل فضایی و تلفیق و همپوشانی لایه‌ها استفاده شد؛ و نقشه پهنه‌ای فراسنج‌های آب و هوایی در ارتباط با عملکرد دفاعی نیروهای نظامی در پنچ کلاس مختلف (بسیار مطلوب، تاحدودی مطلوب، متوسط، تاحدودی نامطلوب، بسیار نامطلوب) به دست آمد. نتایج نشان داد در بین پارامترهای مورد بررسی سرعت باد و دما بیشترین وزن را بر عملکرد نیروهای نظامی دارند و در مناطق شرقی استان با محوریت شهر ده دز برآیند تأثیر فراسنج های آب و هوایی بالاترین درجه از مطلوبیت را دارا بوده و این در حالی است که بخش‌های جنوبی و غربی اثر این فراسنج ها نامطلوب ارزیابی گردیده است که اتخاذ تدابیر مناسب از طرف مسئولان و فرماندهان در جهت کاهش این اثرات نامطلوب ضروری به نظر می‌رسد تا زمینه افزایش عملکرد نیروهای دفاعی را فراهم آورد.
نازیلا محمدی؛ مهدی چابک
چکیده
درمسأله مسیریابی خطوط انتقال نیرو عوامل فنی،اقتصادی،زیست‌محیطی واجتماعی متعددی دخیل هستند تا بتوان مسیربهینه‌ای را برای انتقال انرژی طراحی نمود. عوامل مذکور گاهی تأثیرهم‌راستا وفزاینده داشته ودرمواردی دارای تأثیرغیرهم‌راستا وحتی خلاف جهت هستند. مسیرخط انتقال نیرو،افزون بر اینکه برروی هزینه‌های نصب،راه‌اندازی ...
بیشتر
درمسأله مسیریابی خطوط انتقال نیرو عوامل فنی،اقتصادی،زیست‌محیطی واجتماعی متعددی دخیل هستند تا بتوان مسیربهینه‌ای را برای انتقال انرژی طراحی نمود. عوامل مذکور گاهی تأثیرهم‌راستا وفزاینده داشته ودرمواردی دارای تأثیرغیرهم‌راستا وحتی خلاف جهت هستند. مسیرخط انتقال نیرو،افزون بر اینکه برروی هزینه‌های نصب،راه‌اندازی ونگهداری آن تأثیرمی‌گذارد، درمیزان تأثیرات منفی آن بر روی محیط زیست نیز نقش دارد. بنابراین تعیین مسیر مناسب برای خطوط انتقال نیرو که متناسب با نیازهاو اهداف پروژه بوده و نقش عامل تأثیرگذار را به درستی درنظرگیرد، بسیارمهم است.در این تحقیق عوامل و معیارهای تأثیرگذار در مسیریابی خطوط انتقال نیرو در قالب سه هدف اقتصادی، دسترسی ونگهداری خطوط انتقال و تأثیرات سوءزیست‌محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور وزندهی به عوامل و نیز ترکیب آنها، با توجه به ویژگی‌های هرعامل،از روش‌هایFAHPو ترکیب خطی وزندار (WLC) استفاده شده است. در نهایت برای تعیین مسیر مناسب با توجه به چندهدفه بودن مسأله، از الگوریتم ژنتیک با رتبه بندی نامغلوب-2 (NSGA-II) که از محبوب ترین و کارآمدترین روش‌های تکاملی میباشد، به عنوان یک روش تصمیم گیری چندمعیاره تکاملی بهره گرفته شده است.مدل مذکور برای مسیریابی خطوط انتقال 63 کیلوولت بین دوپست برق شهید سلمانی و کیاسر درشهرستان ساری مورد استفاده قرارگرفت. نتایج ارزیابی توانایی روش پیشنهادی در بهینه سازی توابع هدف با بهبود میانگین 44 درصدی مقادیر توابع هدف و کاهش حدود 6 کیلومتر از طول مسیر در مقایسه با مسیر موجود را نشان می‌دهد.
سید سعید نبوی؛ حمیدرضا مرادی؛ محمد شریفی کیا
چکیده
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی درگیر توفان گردوغبار میباشد. ارزیابی بلند مدت دادههای آماری، شناسایی منشأ و مسیریابی توفان‌های گردوغبار، می‌تواند در شناسایی زمان و مکان این رخداد مؤثر باشد. در این تحقیق توزیع زمانی توفان‌های گرد و غبار استان خوزستان در طی سال‌های 2000 تا 2015 در پنج ایستگاه سینوپتیک مورد بررسی ...
بیشتر
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی درگیر توفان گردوغبار میباشد. ارزیابی بلند مدت دادههای آماری، شناسایی منشأ و مسیریابی توفان‌های گردوغبار، می‌تواند در شناسایی زمان و مکان این رخداد مؤثر باشد. در این تحقیق توزیع زمانی توفان‌های گرد و غبار استان خوزستان در طی سال‌های 2000 تا 2015 در پنج ایستگاه سینوپتیک مورد بررسی قرار گرفت.با استفاده از سیستم عامل Linux، اطلاعات مربوط به این واقعه استخراج گردید. همچنین جهت ارزیابی روند تغییرات زمانی توفان‌های ریزگرد و میزان همبستگی عوامل مؤثر با فراوانی وقوع توفان‌های ریزگرد، به ترتیب از آزمون Mann-Kendall و ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد. برای تعیین میزان اثر بخشی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در ایجاد توفان ریزگرد، از مدل‌های رگرسیونی استفاده گردید. تمامی تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS20 اجرا شد. در مجموع، 1507 توفان ریزگرد ثبت شده که در این میان ایستگاه اهواز با ثبت 509 واقعه (34درصد) بیشترین و ایستگاه آغاجاری با 156 واقعه (10درصد) کمترین ثبت توفان‌های ریزگرد را داشته‌اند. در تمامی ایستگاه‌ها در سطوح اعتماد 99 و 95 درصد، میان فراوانی روزهای غبارآلود با فراوانی روزهای حاوی جهت باد غالب منطقه رابطه مثبت وجود دارد. براساس ضریب رگرسیونی استاندارد شده، در اکثر ایستگاه‌ها فراوانی وقوع جهت باد غالب، دارای بیشترین اثرگذاری بر فراوانی وقوع توفان‌ها می باشد. 65 درصد وقایع ریزگرد در شهرستان‌های اهواز و آبادان که در مرکز و جنوب‌غربی استان خوزستان واقع شده‌اند، رخ داده‌اند. دلیل این امر می‌تواند نزدیکی مکانی بیشتر این دو ایستگاه نسبت به کانون‌های ریزگرد در داخل و خارج از کشور باشد. همچنین علت دیگر را می‌توان نحوه‌ی عبور و موجی بودن جریانات جوی در مناطق مختلف استان دانست. از طرف دیگر، ماه‌ها و فصول ژوئن و ژوئیه و تابستان و بهار دارای بیشترین حوادث گرد و غبار می‌باشند. در تمامی ایستگاه‌های مورد مطالعه، شاهد سیر نزولی فراوانی وقایع گرد و غبار از سال 2008 به بعد بوده‌ایم. با این وجود، مشکلات ناشی از این پدیده بیشتر نمایان شده و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است. به همین دلیل، دیدگاه کلی این است که تعدد حوادث افزایش یافته است. دلیل این ایده می‌تواند غلظت زیاد و ماندگاری بیشتر ریزگردها در منطقه باشد که البته این امر مستلزم مطالعه بیشتر و دقیق‌تر در این زمینه است.
پیام جعفری؛ سمیه سادات شاه زیدی
چکیده
امروزه شهرها، در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد در معرض آسیب ناشی از مخاطرات طبیعی قرار دارند، این مخاطرات که آسیب های جانی و مالی بسیاری با خود به همراه دارند نیازمند اقدامات فوری و پیشگیرانه می باشند. بر مبنای برنامه استراتژیک بین المللی کاهش بلایای سازمان ملل متحد، کلیه مخاطرات دارای دو منشأ طبیعی و فعالیت های انسانی می باشد. استان ...
بیشتر
امروزه شهرها، در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد در معرض آسیب ناشی از مخاطرات طبیعی قرار دارند، این مخاطرات که آسیب های جانی و مالی بسیاری با خود به همراه دارند نیازمند اقدامات فوری و پیشگیرانه می باشند. بر مبنای برنامه استراتژیک بین المللی کاهش بلایای سازمان ملل متحد، کلیه مخاطرات دارای دو منشأ طبیعی و فعالیت های انسانی می باشد. استان گیلان یکی از استان های ساحلی شمال ایران به مرکزیت کلان شهر رشت می باشد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و پهنه بندی مخاطرات ژئومورفیک در استان گیلان م یباشد. روش انجام این تحقیق به دو صورت توصیفی - تحلیلی و تجربی است که در بخش توصیفی با استفاده از مطالعات اسنادی و در بخش تحلیلی نیز با شناسایی پارامترهای مؤثر در پهنه بندی مخاطرات ژئومورفیک و تلفیق آن با تحلیل های فضایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) پهنه های آسیب پذیر در محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر در پهنه بندی مخاطرات شناسایی شدند. سپس به منﻈور سنجش میزان اهمیت هر یک از این عوامل، پرسشنامه ای تدوین شد تا با روش ANPو با اخذ نﻈرات کارشناسان مربوطه در زمینه هر یک از عوامل شناسایی شده، بتوان به اهداف پژوهش دست یافت. پس از اخذ نﻈرات و با استفاده از روش منطق فازی به ارزش گذاری هریک از معیارها و تعیین ضرایب اهمیت آنها پرداخته شد و بر اساس نتایﺞ آن، ارزیابی فضایی با استفاده از نرم اﻓﺰارARC GISﺻﻮرت گرفت و ﭘﻬﻨﻪﻫﺎی پرمخاطره ﻣﺸﺨﺺ گردید. نتایج نشان داده است که به کارگیری منطق فازی به همراه تحلیل فضاییGIS توانسته است به عنوان ابزاری کارآمد در پهنه بندی مخاطرات ژئومورفیک مورد استفاده قرار گیرد و به خوبی قابلیت و توانایی مدل تحلیلی پژوهش را به اثبات برساند.
امیدرضا کفایت مطلق؛ محمود خسروی؛ سیّد ابوالفضل مسعودیان
چکیده
خورشید منبع اصلی انرژی و حیات در سطح زمین است و بدون تابش خورشید هیچ فرآیند جوی و اقلیمی در سطح کره زمین وجود نخواهدد اشت. حیات گیاهی،جانوری و انسانی در سیاره زمین، وابسته به انرژی خورشید است. تابش موج کوتاه از جهت استفاده آن در فرایندهای زیست شناختی بخصوص فتوسنتز و ادامه حیات بشر ...
بیشتر
خورشید منبع اصلی انرژی و حیات در سطح زمین است و بدون تابش خورشید هیچ فرآیند جوی و اقلیمی در سطح کره زمین وجود نخواهدد اشت. حیات گیاهی،جانوری و انسانی در سیاره زمین، وابسته به انرژی خورشید است. تابش موج کوتاه از جهت استفاده آن در فرایندهای زیست شناختی بخصوص فتوسنتز و ادامه حیات بشر ی دارای اهمیت زیادی است و تابش موج بلند زمینی که حاصل برونداد گرمایش سطح زمین است، در تعادل گرمایی سیاره زمین با توجه به وجود گازهای گلخانه‌ای نقشی بسیار حیاتی دارد. بخشی از تابش موج بلندزمینی[1]از طریق پنجره‌های جوی خارج می‌شود و بخش عمده‌ای از آن توسط گازهای گلخانه‌ای به صورت تابش بلند برگشتی به سطح زمین بازگشت داده می‌شود که به ویژه در طی شب‌هاو فصل زمستان نقش مهمی در تعادل دمایی کره زمین بازی می‌کند. برآورد تابش بلند زمینی کاری دشوار است و سنجش از دور می‌تواند برای ارزیابی آن در مقیاس سیاره‌ای و منطقه‌ای مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این پژوهش تحلیل میانگین بلند مدت تابش بلند زمینی ایران به کمک دادههای مرکز ملی هوا و اقیانوس شناسی[2] میباشد. در این پژوهش نخست دادههای میانگین روزانه OLR دربازه زمانی 1979 تا 2016 با پوشش مکانی 1 درجه‌‌ی قوسی، در مقیاس جهانی از پایگاه ثبت دادههای آب و هوایی[3] برداشت شد. سپس بر مبنای نزدیک به 1 میلیارد یاخته، میانگین بلند مدت OLR جهان و ایران محاسبه گردید. یافته‌‌ها در مقیاس سیاره‌ای نشان داد که بیشینه‌‌ی تابش بلند زمینی در منطقه‌‌ی خاور میانه و شمال آفریقا با مقادیر بیش از 290 وات بر متر مربع رخ می‌دهد که ایران نیز بخشی از آن به حساب می‌‌آید. از این رو میانگین بلند مدت تابش بلند زمینی ایران 43 وات بیش از میانگین بلند مدت جهانی است که مهمترین دلیل آن زاویه‌‌ی عمود تابش (همجواری با مدار راس السرطان) ناچیز بودن پوشش سطحی و خشکی زمین به ویژه در نیمه‌‌ی جنوبی و شرقی ایران میباشد. تحلیل فضایی الگوهای تمرکز نقاط داغ و سرد با استفاده از آماره *GI برروی ایران نشان داد که نزدیک به 43 درصد از گستره ایران از نظر تابش بلند زمینی لکه‌‌های سرد (در سطح اطمینان 90 درصد)، 40 درصد لکه‌‌های داغ (در سطح اطمینان 90 درصد) و 18 درصد خنثی است که متأثر از عرض جغرافیایی و تنوع پوشش زمینی میباشد. [1]- Outgoing Long wave Radiation [2]- National Oceanic and Atmospheric Administration [3]- Climate Data Record
سارا نخعی نژادفرد؛ حمید غلامی؛ داوود اکبری؛ مت تلفر؛ مرضیه رضایی
چکیده
استفاده از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بیشتر در مناطق وسیع همچون استان خراسان جنوبی، به دلیل پهنای کوچک تر هر فریم تصویر لندست به همراه تفکیک زمانی بیشتر، امکان دسترسی به تصاویر همزمان جهت بررسی تغییرات کوتاه مدت همچون تغییرات پوشش گیاهی را با چالش همراه می‌کند. در پژوهش حاضر، به منظور دسترسی به اطلاعات طیفی همزمان پوشش گیاهی ...
بیشتر
استفاده از تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بیشتر در مناطق وسیع همچون استان خراسان جنوبی، به دلیل پهنای کوچک تر هر فریم تصویر لندست به همراه تفکیک زمانی بیشتر، امکان دسترسی به تصاویر همزمان جهت بررسی تغییرات کوتاه مدت همچون تغییرات پوشش گیاهی را با چالش همراه می‌کند. در پژوهش حاضر، به منظور دسترسی به اطلاعات طیفی همزمان پوشش گیاهی در استان خراسان جنوبی، از تکنیک ادغام تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 و مادیس استفاده گردید. برایاین منظور ابتدا نتایج حاصل از شش الگوریتم ادغام، شامل NNDiffuse، HPF، Brovey، Gram-Schmidt، PC وCN در یک محدوده آزمایشی در استان خراسان جنوبی با استفاده از معیارهای آماری مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در ادامه با کاربرد مناسب ترین الگوریتم ادغام، اطلاعات طیفی و مکانی بازتاب باند قرمز (RED)ومادون قرمزنزدیک (NIR)یازده تصویر موزائیک شده لندست 8 (30 متر) با باند REDوNIRیک تصویرمادیس (250 متر) ادغام گردید. سپس جهت بررسی پوشش گیاهی، با تصویر ماهواره‌ای ادغام شده، شاخص NDVIوHVCI همزمان، در سطح استان خراسان جنوبی تهیه گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که الگوریتم NNDiffuse از دقت مطلوب تری جهت ادغام باندهای قرمز و مادون قرمز نزدیک لندست 8 و مادیس برخوردار است، به طوری که شاخص گیاهیNDVI به دست آمده از این الگوریتم در مقایسه با تصویر لندست 8 اصلی، از کمترین خطای آمای RMSE(0/0311) و MAE(0/0181) برخوردار است. همچنین بررسی مقادیر شاخص NDVI به دست آمده از الگوریتم‌های ادغام، در طول خط ترانسکت طولی سیستماتیک - تصادفی در سه کاربری اراضی کشاورزی، شهری و مرتعی نیز نشان داد که شاخص به دست آمده از الگوریتم NNDiffuse انطباق بهتری با شاخص NDVI به دست آمده از تصویر لندست 8 اصلی دارد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
سید حسین میرموسوی
چکیده
خشکسالی یکی از مهم ترین مخاطرات اقلیمی است که تأثیرات زیادی بر بخش های مختلف طبیعی و فعالیت های انسانی دارد. از مهم ترین اثرات خشکسالی تأثیر آن بر کاهش آب های سطحی در حوضه های آبریز است که نهایتاً با کاهش ورودی رودخانه ها به دریاچه ها، سبب خشک شدن تدریجی آنها می شود. بر این اساس در پژوهش حاضر سعی بر آن شده است تا اثر خشکسالی بر روی دریاچه ...
بیشتر
خشکسالی یکی از مهم ترین مخاطرات اقلیمی است که تأثیرات زیادی بر بخش های مختلف طبیعی و فعالیت های انسانی دارد. از مهم ترین اثرات خشکسالی تأثیر آن بر کاهش آب های سطحی در حوضه های آبریز است که نهایتاً با کاهش ورودی رودخانه ها به دریاچه ها، سبب خشک شدن تدریجی آنها می شود. بر این اساس در پژوهش حاضر سعی بر آن شده است تا اثر خشکسالی بر روی دریاچه های بختگان، طشک و مهارلو استان فارس در طی دوره 2021-2000 مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور از تصاویرماهواره لندست 5 تا 8 استفاده شده است. هم چنین به منظور پایش خشکسالی از شاخص پالمر استفاده شده است و بر اساس این شاخص فراوانی و شدت وقوع خشکسالی در ایستگاه های منتخب برای هر سه دریاچه استخراج شده است. به منظور برآورد مساحت دریاچه ها، از شاخص استخراج خودکار آب (AWEI) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از ارزیابی خشکسالی نشان می دهد که در 22 سال مورد مطالعه، در دو ایستگاه منتخب طشک و بختگان 15 سال و در ایستگاه منتخب مهارلو 14 سال خشکسالی با شدت های مختلف اتفاق افتاده است. طولانی ترین خشکسالی با تداوم 6 ساله بین سال های 2008 تا 2013 به وقوع پیوسته که در این دوره سطح آب دریاچه ها به شدت کم شده است. تحلیل تغییرات سطح آب در این دریاچه ها نیز نشان داد که بیشترین مساحت دریاچه ها را رودخانه های فصلی به خود اختصاص داده اند. این موضوع نشان می دهد سطح آب این دریاچه ها به شدت از بارش های فصلی تبعیت می کند. در بررسی تصاویر ماهانه نیز مشخص شد در هر سه دریاچه سطح آب فصلی در بین ماه های آبان تا اردیبهشت افزایش پیدا می کند. میزان ماندگاری آب فصلی نسبت به سال های مختلف در دریاچه ها متفاوت بوده ولی میزان آن به طور کلی بین 3 تا 7 ماه است.
