حمید اکبری؛ وهاب نفیسی؛ جمال عسگری
چکیده
تروپوسفر لایه‌ای از اتمسفر است که از گازهای خشک و بخار آب تشکیل شده است که باعث تأخیر در زمان انتشار امواج الکترومغناطیس و در نتیجه خطا در تعیین موقعیت دقیق می‌شود. این تأثیر به طور خاص برای تکنیک‌های ژئودزی فضایی بسیار بحرانی تلقی می‌شود. برای مدل سازی این خطا روش‌های مختلفی پیشنهاد شده است که از جمله مطرح‌ترین آنها می‌توان به ...
بیشتر
تروپوسفر لایه‌ای از اتمسفر است که از گازهای خشک و بخار آب تشکیل شده است که باعث تأخیر در زمان انتشار امواج الکترومغناطیس و در نتیجه خطا در تعیین موقعیت دقیق می‌شود. این تأثیر به طور خاص برای تکنیک‌های ژئودزی فضایی بسیار بحرانی تلقی می‌شود. برای مدل سازی این خطا روش‌های مختلفی پیشنهاد شده است که از جمله مطرح‌ترین آنها می‌توان به روش‌های ردیابی اشعه سه بعدی و استفاده از توابع نگاشت اشاره کرد. ردیابی اشعه سه بعدی، روشی مستقیم برای این برآورد تلقی می‌شود. در این مقاله مقایسه‌هایی بین این روش و روش استفاده از توابع نگاشت که بطور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند، انجام شده است.
براساس این تحقیق مشخص می‌شود که در شرایط مختلف و برای رسیدن به دقت‌های مورد نظر از کدام روش استفاده شود و اولویت با کدام روش است. در این مقایسه از توابع نگاشت VMF وGMF استفاده شده است که در تکنیک‌های ژئودزی فضایی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای این منظور داده‌های سال 2008 و 2011 ایستگاه‌های VLBI مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ایستگاهی که بیشترین رطوبت را دارد (KOKEE) در همه بازه‌های دقت، نیاز به ردیابی اشعه دارد و از توابع نگاشت نمی‌توان استفاده کرد. همچنین برای رسیدن به دقت کمتر از 10 میلیمتر در ارتفاع ایستگاه بایستی تقریباً در تمام زوایای ارتفاعی ردیابی اشعه استفاده شود و یا برای رسیدن به دقت کمتر از 20 میلیمتر در ارتفاع ایستگاه بایستی تقریباً در زوایای ارتفاعی 0 الی 35 درجه ردیابی اشعه استفاده شود، و برای بقیه زوایا می‌توان از توابع نگاشت استفاده کرد.
محسن مهرابی نژاد؛ محمدرضا ملک
چکیده
امروزه خدمات مکان- مبنا یکی از برنامه‌های پرکاربرد در ابزار همراه است؛ اما دو مانع وجود دارد که خدمات مکان- مبنا نتواند از تمام پتانسیل خود استفاده کند. اول اینکه موقعیت مکانی افراد در تمام نقاط قابل‌دسترس نیست. مانع دوم عدم وجود سرویس یکپارچه برای تعیین موقعیت می‌باشد. مانع دوم که همان عدم وجود سرویس یکپارچه برای تعیین موقعیت است ...
بیشتر
امروزه خدمات مکان- مبنا یکی از برنامه‌های پرکاربرد در ابزار همراه است؛ اما دو مانع وجود دارد که خدمات مکان- مبنا نتواند از تمام پتانسیل خود استفاده کند. اول اینکه موقعیت مکانی افراد در تمام نقاط قابل‌دسترس نیست. مانع دوم عدم وجود سرویس یکپارچه برای تعیین موقعیت می‌باشد. مانع دوم که همان عدم وجود سرویس یکپارچه برای تعیین موقعیت است در این تحقیق موردبررسی قرارگرفته است. کاربران تمایل زیادی دارند که بتوانند با دستگاه تلفن همراهی که در اختیاردارند در محیط‌های داخلی و بیرونی به‌صورت یکپارچه تعیین موقعیت کنند. برای تعیین موقعیت در محیط‌های داخلی و خارجی با توجه به ویژگی‌های آنها روش‌های متفاوتی وجود دارد. پس بنابراین برای استفاده از روش مناسب تعیین موقعیت در هر محیط ابتدا نیاز به شناخت محیط وجود دارد.
در راستای تشخیص محیط از چهار عامل نور، تعداد ماهواره، دقت و امواج شبکه بی‌سیم و برای انجام تصمیم‌گیری از سیستم خبره استفاده شده است. در ابتدا چهارده حالت مختلف استفاده از عوامل تشخیص محیط موردبررسی قرار گرفت. سپس برای ایجاد یک سیستم خبره کلاسیک با اندازه‌گیری‌های انجام‌شده حدود آستانه هر یک از عوامل تعیین شد. پس از آن، برای حالت‌های مختلف، قوانین لازم برای تشخیص محیط تعریف‌شده و پایگاه دانش تشکیل شد. درنهایت بعد از تشکیل پایگاه داده در نقاط مختلف منطقه موردمطالعه این سیستم ارزیابی و نتایج آن ارائه شده است. نتایج این روش نشان می‌دهد در حالتی که از نور، دقت و امواج شبکه بی‌سیم استفاده شده، بهترین نتیجه به‌دست‌آمده است. در این حالت در 92 درصد موارد تشخیص محیط به‌درستی صورت گرفته است.
شراره پور ابراهیم؛ مهرداد هادی پور؛ مهدی مردیان؛ امیر انصاری
چکیده
در این پژوهش به بررسی تأثیر صنایع نفتی محدوده دشت شازند بر تغییرات مکانی کیفی منابع آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شد. هدف این پژوهش شناسایی محدوده تأثیرپذیر و عوامل مؤثر در آلودگی است تا پهنه مناسب تأمین آب شرب و کشاورزی را از نظر کیفی در محدوده مطالعاتی شناسایی نمود. بدین منظور با نمونه‌برداری ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی تأثیر صنایع نفتی محدوده دشت شازند بر تغییرات مکانی کیفی منابع آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شد. هدف این پژوهش شناسایی محدوده تأثیرپذیر و عوامل مؤثر در آلودگی است تا پهنه مناسب تأمین آب شرب و کشاورزی را از نظر کیفی در محدوده مطالعاتی شناسایی نمود. بدین منظور با نمونه‌برداری از آب چاه‌‌های محدوده مطالعاتی، آنالیزهای آزمایشگاهی مواد نفتی و آروماتیک انجام شد. سپس با تکنیک زمین آمار و به روش معکوس فاصله وزنی، روند تغییرات مکانی غلظت پارامترهای کیفی بررسی شد. برای این کار، منظور از تحلیلگر زمین آمار در نرم افزار ArcGIS 10.3 بهره گرفته شد.همچنین مقایسه مقادیر با حد مطلوب و حد مجاز استانداردهای محیط زیست بررسی گردید. نتایج نشان داد از نظر آلودگی‌‌های نفتی به جز در چند مورد استثناء، در بیشتر موارد آلودگی قابل توجهی وجود ندارد. بیشتر حساسیت‌‌ها در این بخش در چاه شماره 10 مربوط به دو پارامتر Anthracene و Pyrene از ترکیبات حلقوی چند هسته‌ای بود که مقادیر آلاینده چندین برابر استاندارد محیط زیست دیده شد. با توجه به توسعه مجتمع‌‌های نفتی شازند در سالهای اخیر و نقطه روشن‌‌های آلودگی، هر چند بصورت محدود، به نظر می‌رسد خطر آلایندگی منابع آب زیرزمینی دشت شازند در آینده بیش از پیش افزایش یابد.
منوچهر فرج زاده اصل؛ محسن احدنژاد؛ هادی تاریقلی زاده
چکیده
با توجه به ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از زلزله در مناطق شهری و نیاز به سرعت عمل بیشتر در شناسایی مساکن آسیب دیده، در این میان سنجش ازدور و تصاویر ماهواره‌ای به دلیل ویژگی‌های خود، همچون اشراف کلی بر پدیده‌ها و منابع زمین و ثبت ویژگی‌های پدیده‌ها در دوره‌های زمانی مختلف در طیف‌های الکترومغناطیسی گسترده، توسط سنجنده‌ها، ابزاری ...
بیشتر
با توجه به ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از زلزله در مناطق شهری و نیاز به سرعت عمل بیشتر در شناسایی مساکن آسیب دیده، در این میان سنجش ازدور و تصاویر ماهواره‌ای به دلیل ویژگی‌های خود، همچون اشراف کلی بر پدیده‌ها و منابع زمین و ثبت ویژگی‌های پدیده‌ها در دوره‌های زمانی مختلف در طیف‌های الکترومغناطیسی گسترده، توسط سنجنده‌ها، ابزاری ارزشمند برای مطالعه سریع مناطق آسیب دیده می‌باشند. بنابراین با بکارگیری تصاویر ماهواره‌ای Quick Bird قبل و بعد از زلزله و داده مکانی، به تحلیل پاسخگویی طیفی بلوک‌های شهری، در باندهای انعکاسی و عوامل مؤثر بر آن، قبل و بعد از زلزله، با هدف شناسایی کاربردی‌ترین باندهای انعکاسی در برآورد خسارات وارده بر اثر زلزله، پرداخته شد. در این تحقیق، با توجه به اینکه آسیب‌پذیری از مکانی به مکان دیگر متفاوت است و شرایط چه از لحاظ وسعت و چه از لحاظ ساختار کالبدی که دارای انواع بافت قدیم و جدید و بافت‌های خانه باغی و... می‌باشد؛ با انتخاب چندین نمونه- موردی از بلوک‌های شهری که در بخش‌های مختلف شهری همچون بافت قدیم یا بافت جدید قرار دارند و در اثر زلزله یا کاملاً تخریب شده‌اند، یا خسارات جزیی دیده‌اند و یا اینکه بدون هیچ گونه خساراتی سالم مانده‌اند، به تحلیل پاسخگویی طیفی و عوامل مؤثر بر پدیده انعکاس این بلوک‌های ساختمانی در چهار باند انعکاسی پرداخته شد. نتایج نشان می دهدکه در باند مادون قرمز انعکاسی بدلیل ماهیت متفاوت خود و همچنین داشتن طول موج بلندتر نسبت به سایر باندهای انعکاسی، زلزله کمترین تأثیر را در پاسخگویی طیفی بافت‌های ساخته شده دارد. بنابراین با تحلیل پاسخگویی طیفی این باند نمی‌توان خسارات حاصل از زلزله را، دقیقاً برآورد کرد ولی با تحلیل پاسخگویی طیفی پدیده‌ها در سه باند آبی، سبز و قرمز، می‌توان خسارات وارده بر بافت‌های ساخت‌شده شهری را، با دقت بیشتری برآورد کرد.
مهرداد بیجندی؛ علی اصغر آل شیخ؛ ابوالقاسم صادقی نیارکی
چکیده
چگونگی رشد و گسترش شهرها همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز در برنامه‌ریزی شهری بوده و تاکنون مدل‌های متعددی در خصوص رشد شهری ارائه شده است. هر چند بسیاری از این مدل‌ها روش تحقیق و یا فرضیات متفاوتی دارند ولی در یک نگاه عام می‌توان گفت این مدل‌ها تا به امروز اهداف مشترکی را دنبال کرده‌اند که همان ارائه درک بهتر از چگونگی تحولات ...
بیشتر
چگونگی رشد و گسترش شهرها همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز در برنامه‌ریزی شهری بوده و تاکنون مدل‌های متعددی در خصوص رشد شهری ارائه شده است. هر چند بسیاری از این مدل‌ها روش تحقیق و یا فرضیات متفاوتی دارند ولی در یک نگاه عام می‌توان گفت این مدل‌ها تا به امروز اهداف مشترکی را دنبال کرده‌اند که همان ارائه درک بهتر از چگونگی تحولات شهری است. شهرها را می‌توان سیستم پیچیده‌ای دانست که از تعاملات عوامل گوناگون شکل گرفته‌اند. امروزه اتوماتای سلولی و روش عامل مبنا برای مدل‌سازی سیستم‌های پیچیده در طیف وسیعی از مطالعات بکارگرفته شده‌اند. روش عامل مبنا با قابلیت ذاتی شبیه سازی تعاملات اجتماعی و محیطی ابزار مناسبی برای مدل‌سازی سیستم‌های پیچیده است و اتوماتای سلولی نیز توانایی مناسبی در مدل‌سازی پدیده‌های منتشر شونده دارد. لذا در این تحقیق سعی شده است با ترکیب اتوماتای سلولی نامنظم و سیستم چند عامله، مدلی پویا از چگونگی رشد مناطق مسکونی در مقیاس پلاک‌های شهری ارائه شود. در مدل ارائه شده از اتوماتای سلولی به منظور محاسبه تناسب کلی اراضی برای توسعه استفاده شده است. در این محاسبه از فاکتورهای همسایگی، تناسب فیزیکی، دسترسی و قیود مکانی در قالب 12 معیار مکانی استفاده شده است.
پنج عامل شامل عامل برنامه‌ریز شهری، عامل توسعه دهنده و عامل‌های خانوار در سه گروه درآمدی بالا، متوسط و پایین به مدل معرفی شدند. مدل پیشنهادی در شهرک مسکونی ناجی آباد کاشان پیاده‌سازی شد و نتایج ارزیابی نشان داد که مدل ارائه شده با دقت 71 درصد قادر به پیش‌بینی رشد شهری است. برنامه‌ریزان شهری می‌توانند با تغییراتی در این مدل، آن را برای برنامه‌ریزی و مدیریت رشد شهری استفاده نمایند.
زهره فنی؛ سید محمدرضا قشمی
چکیده
رفتارهای طبیعی محیط زندگی بشر در جایی که سکونتگاه‌ها بدون شناخت و مطالعه این رفتارها احداث شده، مخاطرات نام گرفته‌اند. شهر و توسعه زیرساخت‌های آن در تأمین امنیت و نیازهای گوناگون بشری از کلیدی‌ترین محورهای توسعه زندگی اجتماعی است. از سوی دیگر مطالعه انتزاعی رفتارهای طبیعت در قالب بررسی سیل، زلزله، زمین‌لغزش و فرونشست همواره ...
بیشتر
رفتارهای طبیعی محیط زندگی بشر در جایی که سکونتگاه‌ها بدون شناخت و مطالعه این رفتارها احداث شده، مخاطرات نام گرفته‌اند. شهر و توسعه زیرساخت‌های آن در تأمین امنیت و نیازهای گوناگون بشری از کلیدی‌ترین محورهای توسعه زندگی اجتماعی است. از سوی دیگر مطالعه انتزاعی رفتارهای طبیعت در قالب بررسی سیل، زلزله، زمین‌لغزش و فرونشست همواره تصمیم‌گیری‌های مدیریتی را دشوار نموده، به‌طوری که دوری از عوامل تشدیدکننده یک مخاطره باعث نزدیکی به مخاطره دیگر شده است. یکی از روش‌های جبری مرسوم روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) است که به‌عنوان یک روش ارزیابی وزنی با ترکیب فاکتورهای کمّی و کیفی به ارزیابی سناریوهای مختلف و انتخاب بهترین گزینه می‌پردازد. روش تحلیل سلسله‌مراتبی به‌عنوان یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره با بررسی اثرات فاکتورهای مختلف در تقابل با یکدیگر زمینه را برای انجام تحلیل‌های مکانی کاربردی فراهم آورده است. لذا این پژوهش با هدف پهنه‌بندی جامع و یکپارچه مخاطراتی مانند سیل، زلزله، زمین‌لغزش و فرونشست، به شناخت، ارزیابی و تنظیم یافته‌ها در قالب یک نقشه جامع حساسیت این رفتارها با عنوان مخاطرات چهارگانه محیطی در محدوده مناطق بیست و دوگانه شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق از نوع کمی-تحلیلی است و همه عوامل مؤثر در وقوع هر یک از مخاطرات شناسایی و در محیط ArcGIS رقومی‌سازی و با استفاده از روش نسبت فراوانی مدل‌سازی شده است. سپس هر یک از چهار نقشه حساسیت به روش فازی ترکیب و نقشه حساسیت نهایی در قالب پنج کلاس حساسیت خیلی‌زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی‌کم طبقه‌بندی و بصورت نقشه و جدول استخراج و ارائه شده است. نتایج نهایی این پژوهش نشان می‌دهد که از میان مناطق 22 گانه شهر تهران، مناطق 1، 3، 18، 5 و 4 در زمینه مخاطرات چهارگانه مذکور حساسیت بالاتری نسبت به بقیه مناطق دارند و مناطق 9، 10، 11، 12 و 17 حساسیت کمتری دارند لذا پیشنهاد می‌شود با اولویت‌بندی پهنه‌های پرخطر، فرآیند مقاوم‌سازی و استاندارد کردن تأسیسات و زیرساخت‌های موجود اجرا شود. در خصوص احداث و توسعه زیرساخت‌ها و تأسیسات جدید نیز با اعمال محدودیت یا صادر نکردن مجوز ساخت وساز از بروز و تشدید این مخاطرات طبیعی در محدوده‌های پرخطر جلوگیری به عمل آید.
نصرت مرادی؛ میرنجف موسوی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مکان‌های مناسب برای دفن پسماند روستایی در دهستان صومای جنوبی شهرستان ارومیه انجام گرفته است. این پژوهش باتوجه به هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. با بکارگیری روش ارزیابی چندمعیاره (MCE) و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان‌های مناسب دفن پسماند در یک فرآیند چند مرحله‌ای مورد شناسایی قرار گرفته‌اند. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مکان‌های مناسب برای دفن پسماند روستایی در دهستان صومای جنوبی شهرستان ارومیه انجام گرفته است. این پژوهش باتوجه به هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. با بکارگیری روش ارزیابی چندمعیاره (MCE) و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان‌های مناسب دفن پسماند در یک فرآیند چند مرحله‌ای مورد شناسایی قرار گرفته‌اند. جهت انجام این کار، با تهیه نقشه‌های محدود کننده، ژئومورفولوژی، اقلیم، منابع آب، عامل اقتصادی-اجتماعی، زیست محیطی و زمین شناسی- مخاطرات نقشه‌های تناسب زمین برای دفن پسماند پیشنهاد گردید. نتایج همپوشانی مجموعه محدود کننده‌ها و عوامل مؤثر مکانیابی نشان داد که تنها حدود 6 درصد مساحت دهستان برای دفن پسماند مناسب است. نتایج همپوشانی لایه کنترلی شیب بر روی مکان‌های مناسب پیشنهادی نیز نشان داد که از مجموع 6 درصدی مساحت محدوده مناسب، حدود 4 درصد دارای شیب کمتر از 15 درصد است که در محدوده مورد مطالعه برای دفن پسماند بسیار مناسب است. در مجموع شناسایی محدود کننده‌های دفن پسماند و عوامل نشان داد که ساختار جغرافیایی منطقه ایجاد کننده محدودیت‌های شدید برای بسیاری از کاربری‌ها بویژه کاربری‌های حساسی نظیر دفن پسماند است که بایستی در اولویت برنامه‌ریزی‌های ایجاد کاربری‌ها در منطقه مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد.
محمدامین قنادی؛ حمید عنایتی؛ الهه خصالی
چکیده
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و اهمیت بحث تولید مدل ارتفاعی رقومی زمین از تمام نقاط کشور، می‌توان به لزوم استفاده هرچه بیشتر از سنجش از دور ماهواره‌ای پی برد. یکی از ارکان اصلی سنجش از دور ماهواره‌ای، سنجش از دور راداری می‌باشد. در سالهای اخیر پروژه‌های فضایی بسیاری، اخذ اطلاعات از سطح کره زمین را آغاز کرده‌اند که آخرین آنها پروژه ...
بیشتر
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و اهمیت بحث تولید مدل ارتفاعی رقومی زمین از تمام نقاط کشور، می‌توان به لزوم استفاده هرچه بیشتر از سنجش از دور ماهواره‌ای پی برد. یکی از ارکان اصلی سنجش از دور ماهواره‌ای، سنجش از دور راداری می‌باشد. در سالهای اخیر پروژه‌های فضایی بسیاری، اخذ اطلاعات از سطح کره زمین را آغاز کرده‌اند که آخرین آنها پروژه سنتینل می‌باشد. سنتینل-1 بخش راداری پروژه سنتینل است که با دوره زمانی 12 روز از سطح زمین تصاویر با توان تفکیک مکانی متوسط اخذ می‌کند. در این مقاله دقت و قابلیت تولید مدل ارتفاعی رقومی زمین با استفاده از این تصاویر مورد بررسی قرار می‌گیرد. تصاویر مورد استفاده در پژوهش حاضر، از شهر تهران و حومه آن می‌باشد. جهت انجام آزمایش‌ها هم از بخش کوهستانی (شمال تهران) و هم بخش هموار (جنوب تهران) استفاده شده است. تکنیک تولید مدل ارتفاعی رقومی، روش تداخل سنجی راداری با دو عبور تکراری می‌باشد. مدل ارتفاعی رقومی تولید شده با استفاده از تصاویر سنتینل-1 و تکنیک تداخل سنجی راداری با مدل ارتفاعی رقومی مرجع با دقت یک متر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که در منطقه هموار، دقت ارتفاعی (انحراف معیار) مدل ارتفاعی رقومی 26/1 متر و دقت ارتفاعی در منطقه کوهستانی 32/10 متر می‌باشد. با در نظر گرفتن این نکته که می‌توان با استفاده از تصاویر سنتنل-1 که تصاویری با توان تفکیک مکانی متوسط محسوب می‌شوند به دقت نسبتاً مناسبی خصوصاً در مناطق غیر کوهستانی سخت دست یافت، لزوم مطالعه عمیق‌تر و استفاده بیشتر از این تصاویر بر محققان مشخص می‌شود.
میثم ارگانی؛ امیر رمضانی؛ صادق الیاسی
چکیده
یکی از کاربردهای مهم علم سنجش از دور در بخش معدن و اکتشاف ذخایر معدنی و برآورد نقاط امید بخش زمینی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از دانش سنجش از دور به طبقه‌بندی و تفکیک سنگ‌های سطحی موجود در معدن دیرومره پرداخته شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش شناسایی مناطق حاوی بازالت مرغوب در سطح می‌باشد. در این راستا از تصاویر ماهواره چند ...
بیشتر
یکی از کاربردهای مهم علم سنجش از دور در بخش معدن و اکتشاف ذخایر معدنی و برآورد نقاط امید بخش زمینی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از دانش سنجش از دور به طبقه‌بندی و تفکیک سنگ‌های سطحی موجود در معدن دیرومره پرداخته شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش شناسایی مناطق حاوی بازالت مرغوب در سطح می‌باشد. در این راستا از تصاویر ماهواره چند طیفی ASTER که دارای قدرت تفکیک طیفی و مکانی نسبتاً قابل قبولی می‌باشند، استفاده شده است. در اولین قدم به منظور دستیابی به ترکیب درست طیفی بازالت با توجه به امضای طیفی تعریف شده توسط دانشگاه جان هاپکینز برای سنگ بازالت، رفتار باندهای ماهواره استر و داده‌های اولیه زمینی تهیه شده توسط کارشناسان؛ شاخص استخراج بازالت (BEI) تعریف شد. سپس با اعمال فیلتر Convolution and Morphology بر روی تصویر حاصله سعی بر آن شد تا با به دست آوردن یک ترکیب رنگی مناسب، بازالت مرغوب از نامرغوب تمایز داده شود. در قدم بعد برای بارزسازی بهتر دو نمونه نقشه با دو طبقه‌بندی متفاوت با استفاده از الگوریتم Maximum Likelihood ساخته شدند. در انتها با توجه به تمام داده‌های تحقیق و عملیات میدانی شاخص اولیه توسعه داده شد.
حمید ابراهیمی؛ علی اکبر رسولی؛ احمد احمدپور
چکیده
تغییرات کاربری اراضی از جمله فرآیندهای اجتناب‌ناپذیر و محصول واکنش میان عوامل انسانی و طبیعی می‌باشد. داده‌های سنجش از دور و روش‌های نوین در زمینه پردازش تصاویر ماهواره‌ای به طور گسترده‌ای برای تعیین نوع، مقدار و محل تغییر کاربری زمین استفاده می‌گردد. نقشه‌های کاربری اراضی و نقشه‌های پیش‌بینی تغییرات مکانی-زمانی کاربری ...
بیشتر
تغییرات کاربری اراضی از جمله فرآیندهای اجتناب‌ناپذیر و محصول واکنش میان عوامل انسانی و طبیعی می‌باشد. داده‌های سنجش از دور و روش‌های نوین در زمینه پردازش تصاویر ماهواره‌ای به طور گسترده‌ای برای تعیین نوع، مقدار و محل تغییر کاربری زمین استفاده می‌گردد. نقشه‌های کاربری اراضی و نقشه‌های پیش‌بینی تغییرات مکانی-زمانی کاربری اراضی، تأمین کننده بخش عمده‌ای از اطلاعات مورد نیاز برنامه‌ریزان و مدیران شهری در زمینه اتخاذ تدابیر صحیح و تصمیم‌گیری‌های اصولی در جهت نیل به توسعه پایدار شهری می‌باشند. در این مطالعه با پردازش شی‌گرا تصاویر ماهواره‌ای لندست متعلق به سالهای 1384، 1389 و 1394 به مدل‌سازی تغییرات دینامیک کاربری اراضی شهر شیراز پرداخته و از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف- سلول‌های خودکار در طی دو مرحله، برای پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی استفاده‌شده است. در مرحله اول، با استفاده از نقشه کاربری اراضی سالهای 1384 و 1389، کاربری اراضی سال 1394 پیش‌بینی گردید. به منظور صحت سنجی نتایج حاصله، از نقشه کاربری اراضی سال 1394 استفاده و نتایج نشان‌دهنده دقت 89 درصدی مدل در این مرحله می‌باشد. در مرحله بعد، با تنظیم پارامترهای مدل طبق مرحله قبل، با استفاده از نقشه کاربری اراضی سالهای 1389 و 1394 به مدل‌سازی کاربری اراضی سال 1399 پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی تغییرات صورت گرفته در بازه 20 ساله مورد بررسی، نشان‌دهنده تغییر مساحت اراضی ساختمانی از 38 کیلومترمربع در سال 1384 به 142 کیلومترمربع در سال 1399 می‌باشد که حاکی از رشد قابل توجه اراضی مسکونی در محدوده زمانی مورد بررسی بوده و نیازمند تدوین برنامه‌های اصولی در زمینه بهبود مدیریت شهری می‌باشد.
محمد رضایی؛ الهام قاسمی فر؛ چنور محمدی
چکیده
الگوهای جوّی بر تغییرات پوشش گیاهی مؤثرند. اندکی تغییر در عناصر اقلیمی منجر به واکنش سریع گیاه و تغییر در رشد آن می‌شود. هدف این مطالعه تحلیل ارتباط پوشش گیاهی ماه می (انبوه‌ترین ماه به لحاظ پوشش گیاهی) در ایران با الگوی پیوند از دور نوسان اطلس شمالی طی ماه‌های ژانویه تا می است. بدین منظور از داده‌های مقادیر پوشش گیاهی نرمال شده سنجنده ...
بیشتر
الگوهای جوّی بر تغییرات پوشش گیاهی مؤثرند. اندکی تغییر در عناصر اقلیمی منجر به واکنش سریع گیاه و تغییر در رشد آن می‌شود. هدف این مطالعه تحلیل ارتباط پوشش گیاهی ماه می (انبوه‌ترین ماه به لحاظ پوشش گیاهی) در ایران با الگوی پیوند از دور نوسان اطلس شمالی طی ماه‌های ژانویه تا می است. بدین منظور از داده‌های مقادیر پوشش گیاهی نرمال شده سنجنده مودیس، طی دوره 2001 تا 2014 استفاده شده است. ابتدا ناحیه‌ای از ایران که دارای متوسط NDVIبالاتر از 2/0 بود، به‌عنوان ناحیه دارای پوشش گیاهی جدا گردید. سپس با توجه به شدت و ضعف مقادیرNDVI و به منظور سنجش میزان حساسیت هر طبقه با الگوی پیوند از دور نوسان اطلس شمالی به سه طبقه با پوشش گیاهی تنک، متوسط و انبوه تقسیم گردید. نتایج نشان داد در طبقات ذکر شده، پراکندگی مقادیر همبستگی مثبت و منفی از الگوی مکانی خاصی پیروی نمی‌کند. به منظور ارزیابی بهتر نتایج در هر کدام از نواحی، نقاط با بیشترین و کمترین ضریب همبستگی هر طبقه انتخاب گردید. بالاترین ارتباط معکوس مقادیر ضریب همبستگی در ناحیه تنک مشاهده گردید که حاکی از حساسیت بالای پوشش گیاهی منطقه تنک به الگوهای جوّی می‌باشد. کاربری اراضی نقاط انتخاب شده نشان می‌دهد در بیشتر موارد، مناطق با همبستگی منفی و مثبت به ترتیب مربوط به زمین‌های با پوشش علفزار (پوشش طبیعی) و زمین‌های زراعی (پوشش انسان ساخت) است. از آنجا که در فازهای منفی الگوی نوسان اطلس شمالی وضعیت پوشش گیاهی انبوه‌تر از فازهای مثبت الگوی نوسان اطلس شمالی است و با توجه به بالاترین ضریب تعیین به‌دست‌آمده (77/0، در ماه فوریه واقع در استان آذربایجان شرقی)، می‌توان با استفاده از وضعیت نوسان اطلس شمالی در ماه‌های زمستان مقادیر پوشش گیاهی ماه می را برای نقاط شاخص واقع در استان‌های شمال‌غرب و غرب تخمین زد.
حسین نظم فر؛ سعیده علوی
چکیده
زلزله مخرب‌ترین و شایع‌ترین سانحه طبیعی است که از گذشته تاکنون بیشترین آسیب جانی و مالی را بر شهرهای ایران وارد نموده است. منطقه 9 شهرداری تهران به دلیل فرسودگی شدید بافت مسکونی، نزدیکی به گسل شمال تهران و وجود کاربری‌های صنعتی، منطقه‌ای با آسیب‌پذیری بالا در برابر زلزله است. ضروریست جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله در این منطقه قبل ...
بیشتر
زلزله مخرب‌ترین و شایع‌ترین سانحه طبیعی است که از گذشته تاکنون بیشترین آسیب جانی و مالی را بر شهرهای ایران وارد نموده است. منطقه 9 شهرداری تهران به دلیل فرسودگی شدید بافت مسکونی، نزدیکی به گسل شمال تهران و وجود کاربری‌های صنعتی، منطقه‌ای با آسیب‌پذیری بالا در برابر زلزله است. ضروریست جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله در این منطقه قبل از ایجاد بحران، پهنه‌های آسیب‌پذیر مشخص و تمهیدات لازم انجام شود. در این راستا هدف اصلی پژوهش ارزیابی آسیب‌پذیری ساختمان‌های شهری در برابر شدت‌های مختلف زلزله می‌باشد. برای رسیدن به این هدف، 10 شاخص با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) وزندهی و نتایج حاصل از آن روی لایه‌های مورد بررسی در محیط GIS اعمال و نهایتاً با تلفیق لایه‌های مورد بررسی نقشه آسیب‌پذیری کلی منطقه تهیه گردید. مدل بکاربرده شده برای استانداردسازی لایه‌ها فازی (Fuzzy) می‌باشد. در مرحله بعدی جهت پیش‌بینی میزان آسیب وارده به ساختمان‌های شهری، سناریوهای زلزله در شدت‌های مختلف 6، 7 و 8 مرکالی اصلاح‌شده، طراحی و بر روی نقشه آسیب‌پذیری کلی منطقه اعمال شد. درنهایت براساس نتایج حاصل میزان آسیب‌پذیری ساختمان‌ها در 5 گروه آسیب‌پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه‌بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که میزان آسیب‌پذیری ساختمان‌های شهری در دامنه‌های آسیب‌پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد، در زلزله با شدت 6 مرکالی اصلاح‌شده به ترتیب 26، 56، 17، 1 و 0 درصد، در زلزله‌ای با شدت 7 مرکالی اصلاح‌شده به ترتیب 21، 10، 52، 16 و 1 درصد و در زلزله‌ای با شدت 8 مرکالی اصلاح‌شده به ترتیب 7، 4، 10، 61 و 18 درصد می‌باشد.
نازیلا محمدی؛ مهدی چابک
چکیده
درمسأله مسیریابی خطوط انتقال نیرو عوامل فنی،اقتصادی،زیست‌محیطی واجتماعی متعددی دخیل هستند تا بتوان مسیربهینه‌ای را برای انتقال انرژی طراحی نمود. عوامل مذکور گاهی تأثیرهم‌راستا وفزاینده داشته ودرمواردی دارای تأثیرغیرهم‌راستا وحتی خلاف جهت هستند. مسیرخط انتقال نیرو،افزون بر اینکه برروی هزینه‌های نصب،راه‌اندازی ...
بیشتر
درمسأله مسیریابی خطوط انتقال نیرو عوامل فنی،اقتصادی،زیست‌محیطی واجتماعی متعددی دخیل هستند تا بتوان مسیربهینه‌ای را برای انتقال انرژی طراحی نمود. عوامل مذکور گاهی تأثیرهم‌راستا وفزاینده داشته ودرمواردی دارای تأثیرغیرهم‌راستا وحتی خلاف جهت هستند. مسیرخط انتقال نیرو،افزون بر اینکه برروی هزینه‌های نصب،راه‌اندازی ونگهداری آن تأثیرمی‌گذارد، درمیزان تأثیرات منفی آن بر روی محیط زیست نیز نقش دارد. بنابراین تعیین مسیر مناسب برای خطوط انتقال نیرو که متناسب با نیازهاو اهداف پروژه بوده و نقش عامل تأثیرگذار را به درستی درنظرگیرد، بسیارمهم است.در این تحقیق عوامل و معیارهای تأثیرگذار در مسیریابی خطوط انتقال نیرو در قالب سه هدف اقتصادی، دسترسی ونگهداری خطوط انتقال و تأثیرات سوءزیست‌محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور وزندهی به عوامل و نیز ترکیب آنها، با توجه به ویژگی‌های هرعامل،از روش‌هایFAHPو ترکیب خطی وزن‌دار (WLC) استفاده شده است. در نهایت برای تعیین مسیر مناسب با توجه به چندهدفه بودن مسأله، از الگوریتم ژنتیک با رتبه بندی نامغلوب-2 (NSGA-II) که از محبوب ترین و کارآمدترین روش‌های تکاملی می‌باشد، به عنوان یک روش تصمیم گیری چندمعیاره تکاملی بهره گرفته شده است.مدل مذکور برای مسیریابی خطوط انتقال 63 کیلوولت بین دوپست برق شهید سلمانی و کیاسر درشهرستان ساری مورد استفاده قرارگرفت. نتایج ارزیابی توانایی روش پیشنهادی در بهینه سازی توابع هدف با بهبود میانگین 44 درصدی مقادیر توابع هدف و کاهش حدود 6 کیلومتر از طول مسیر در مقایسه با مسیر موجود را نشان می‌دهد.
رضا برنا
چکیده
پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن باعث وارد شدن خسارت‌هایی در زمینه زیست محیطی و بروز یا تشدید بیماری‌های تنفسی و قلبی، ترافیک هوایی و زمینی، گردشگری، کشاورزی و... می‌شود. با توجه به خسارت زیاد این پدیده و احتمال افزایش وقوع آن در سالهای آتی، لزوم توجه به آن از سوی دولت و اجرای راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری ...
بیشتر
پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن باعث وارد شدن خسارت‌هایی در زمینه زیست محیطی و بروز یا تشدید بیماری‌های تنفسی و قلبی، ترافیک هوایی و زمینی، گردشگری، کشاورزی و... می‌شود. با توجه به خسارت زیاد این پدیده و احتمال افزایش وقوع آن در سالهای آتی، لزوم توجه به آن از سوی دولت و اجرای راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری است. استان خوزستان به دلیل همجوار بودن با پهنه‌های وسیع بیابانی به طور مکرر در معرض گرد و غبارهای شدید قرار گرفته و این پدیده یکی از مهم‌ترین مخاطرات طبیعی چند سال اخیر می‌باشد، که محیط زیست منطقه را بشدت دچار مشکل نموده است. در این پژوهش روش‌های پیشگیری از آثار پدیده گرد و غبار با استفاده از مدل AHP در استان خوزستان وزن دهی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که معیار عوامل کشوری با وزن 540/0 و عوامل برون کشوری با وزن 163/0 بالاترین و پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. همچنین زیر معیار روش اطلاع رسانی و آگاهی مردم از خطرات گرد و غبار از معیار عوامل کشوری با وزن 263/0 بیشترین رتبه و پاشیدن ریگ با وزن 034/0 در این معیار کمترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند.
رضا لحمیان
چکیده
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای،ازایده‌های مهم در مدیریت و توسعه مکان‌های جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامی‌کند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامه‌ریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارک‌های طبیعی- ...
بیشتر
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای،ازایده‌های مهم در مدیریت و توسعه مکان‌های جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامی‌کند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامه‌ریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای دراستان مازندران است تاضمن حفاظت ازمنابع طبیعی استان،زمینه تأمین منابع مالی پایدار،برای مجموعه مدیریت استان فراهم شود. این تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی؛ازلحاظ روش،توصیفی- تحلیلی است وازتحلیل سلسله مراتبی ومجموعه سیستم‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره درکنارمجموعه‌های فازی واعمال نتایج درسیستم اطلاعات جغرافیایی،به منظورشناسایی نواحی مستعداحداث پارک‌های طبیعی- منطقه‌ای دراستان مازندران استفاده شده است. دراین مطالعه ازمعیارهای متفاوتی استفاده شد. الگوی بهینه موردنظردرمحیط نرم‌افزارGISبااستفاده ازمدل‌های سلسله‌مراتبی وفازی به طورجداگانه وزندهی شده ونقشه نهایی هرکدام تولیدشد. پس ازتلفیق لایه‌های ایجادشده باهردوفرآیند 129817 هکتارازاراضی این استان جهت ایجادپارک‌های منطقه‌ای مناسب تشخیص داده شد. همچنین معیارپوشش گیاهی طبیعی باوزن 34/0 درفرآیندسلسله‌مراتبی و 127291/0 درمنطق فازی مهم‌ترین معیاربرای تصمیم‌گیران لحاظ گردید. نتایج نشان داد دراستان مازندران مناطقی وجود داردکه مستعدایجادپارک‌های منطقه‌ای به صورت طبیعی خواهدبودوسامانه اطلاعات جغرافیایی نیزنقش مهمی را دراجرای این مطالعه‌ایفانمودبه نحوی که نواحی شناسایی شده جهت ایجادپارک‌های منطقه‌ای،نزدیکترین فاصله رابامعیارهای موردنظرمقاله وهمزمان دورترین فاصله را بانواحی نامطلوب داشته‌اند.
ناصر رضائی؛ فرزاد میرزایی قلعه؛ رحمت الله منشی زاده
چکیده
گردشگری روستایی به‌عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی وبه منزلةنمادی ازهویت فرهنگی ویکی ازمنابع مهم کسب درآمدواشتغال‌زایی درامربرنامه‌ریزی موردتوجه ویژه است. یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشوراستان گیلان درحوزه جنوبی دریای خزرمی‌باشدکه ازبافت روستایی متنوع وجذابی برخورداراست. پژوهش حاضرکه باهدف ارزیابی جایگاه گردشگری درمتنوع ...
بیشتر
گردشگری روستایی به‌عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی وبه منزلةنمادی ازهویت فرهنگی ویکی ازمنابع مهم کسب درآمدواشتغال‌زایی درامربرنامه‌ریزی موردتوجه ویژه است. یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشوراستان گیلان درحوزه جنوبی دریای خزرمی‌باشدکه ازبافت روستایی متنوع وجذابی برخورداراست. پژوهش حاضرکه باهدف ارزیابی جایگاه گردشگری درمتنوع سازی اقتصادروستایی و بسترسازی برای توسعه پایدار روستایی تهیه شده است؛ تلاش دارد که بامطالعه جامع دهستان مریدان ازتوابع استان گردشگرپذیرگیلان، تبیینی از نقش گردشگری درتوسعه وتحول اقتصادروستایی ارائه نمایدتاباتوجه به امکانات،توانایی‌هاومحدودیت‌های موجود،راهکارمناسبی برای توسعه گردشگری روستایی درمنطقه موردمطالعه ارائه دهد. درپژوهش حاضرباروش توصیفی- تحلیلی وپیمایشی؛ضمن بیان نقش واهمیت گردشگری روستایی،اثرات وپیامدهای اقتصادی گردشگری درروستاهای دهستان مریدان،موردمطالعه قرارگرفته است. به منظورتعیین ارتباط بین متغیرهاازروش آماراستنباطی کای‌دو(chi-square) ازنرم افزارآماریSPSS باحجم نمونه 318 نفراستفاده شد. نتایج حاصله نشان می‌دهدکه گردشگری توانسته‌درساختاراقتصادروستایی این منطقه تأثیرگذارباشد،به صورتی که درامرتأثیرگذاری گردشگری برشاخص اشتغال،بامیانگین 7/4 ودرشاخص افزایش درآمدبامیانگین 42/4 حاکی ازتأثیرات مثبت گردشگری است؛ لذاایجادزمینه‌های اشتغال،افزایش سطح درآمد خانوارهای محلی، جلوگیری ازمهاجرت جوانان وتنوع فعالیت اقتصادی درناحیه،ازمهمترین اثرات اقتصادی گردشگری روستایی دراین دهستان ارزیابی می‌شود.
