مهدی مدیری
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 2-6
چکیده
شبیه سازی مناسب ترین فضای برنامهریزی و طراحی شهری است و در آزمون مدلهای گوناگون شهری در طرح های توسعه و عمران شهری، عرصه منحصر بفردی را ارائه می کند. بهره گیری از ریاضی و مدل های کمّی و کیفی همواره مورد توجه برنامه ریزان شهری بوده است. انجام مدل سازی پدیده ها و عناصر پویای شهری معمولاً با محدودیت فناوری و دشواری روبرو میباشد. هر یک از ...
بیشتر
شبیه سازی مناسب ترین فضای برنامهریزی و طراحی شهری است و در آزمون مدلهای گوناگون شهری در طرح های توسعه و عمران شهری، عرصه منحصر بفردی را ارائه می کند. بهره گیری از ریاضی و مدل های کمّی و کیفی همواره مورد توجه برنامه ریزان شهری بوده است. انجام مدل سازی پدیده ها و عناصر پویای شهری معمولاً با محدودیت فناوری و دشواری روبرو میباشد. هر یک از مدلهای گرافیکی (مدل مبتنی بر ساختاربرداری و معمولی) در شبیه سازی پدیده های پویای شهری با کاستی هایی روبرو هستند. این مقاله در نظر دارد مدلهای سلول محور را در یک سامانه شبیه سازی بررسی نماید و الگوی جدیدی برای یکپارچه سازی مدل فضایی بردار محور با سیستم سلولی ارائه نماید.
احمد تقدیسی؛ زهرا هدایتی مقدم
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 7-12
چکیده
در نظریه کارکرد گرایی، جامعه یک سیستم سازمان یافته تلقی می گردد و همان طوری که هر سیستم از اجزاء و عناصر متمایز تشکیل شده، جامعه نیز به عنوان یک سیستم از گروهها و سازمان های مجزا تشکیل شده است. این اجزاء به نحوی خاص با هم ترکیب شده و در مجموع یک کل را تشکیل می دهند. لازمه بقاء یک سیستم آن است که اجزاء و عناصر آن با هم در تعامل بوده و سیستم ...
بیشتر
در نظریه کارکرد گرایی، جامعه یک سیستم سازمان یافته تلقی می گردد و همان طوری که هر سیستم از اجزاء و عناصر متمایز تشکیل شده، جامعه نیز به عنوان یک سیستم از گروهها و سازمان های مجزا تشکیل شده است. این اجزاء به نحوی خاص با هم ترکیب شده و در مجموع یک کل را تشکیل می دهند. لازمه بقاء یک سیستم آن است که اجزاء و عناصر آن با هم در تعامل بوده و سیستم به صورت یکپارچه و درچارچوب عوامل محیطی نظیر جغرافیایی، ارزش‌ها، و نظام های اجتماعی حرکت کند. این تعامل و همکاری که منطبق بر یک سری اصول و قوانین میباشد منجر به حفظ تعادل و بقاء سیستم شده و حتی اگر بخش و اجزائی از آن دچار تغییر و دگرگونی شود این همکاری به حفظ و ثبات کل کمک می کند. در این نظریه هر جزء از سیستم دارای یک کارکرد خاص بوده و بقاء آن به میزان تعامل آن با بقیه اجزاء سیستم و میزان کارکرد آن بستگی دارد. یک جزء می تواند در یک دوره زمانی دارای کارکرد و در دوره ای دیگر بدون کارکرد باشد که در صورت عدم کارکرد، از سیستم حذف می شود. در این نظریه کلیه سنن و مناسبات و نهادهای اجتماعی، دوام و بقایشان به کار و یا وظیفه ای که در نظام اجتماعی کل بر عهده دارند بستگی دارد و تا زمانی به حیات خود استمرار می دهند که از نظر کارکردی مفید باشند. نظریه کارکرد گرایی هر گونه تغییر و تحول جزئی را ناشی از نیاز کارکردی جامعه می داند؛ به بیان دیگر در این نظریه جامعه به صورتی عمل کرده و پیش می رود که پاسخگوی احتیاجات کارکردی خود باشد و ساز و کارها به شکلی است که به حفظ وحدت، انسجام، تعادل و بقاء آن کمک کند. در این مقاله ضمن بررسی مکتب کارکرد گرایی در جغرافیا، به مقایسه تطبیقی این مکتب با سایر مکاتب جغرافیایی پرداخته می شود.(آزاده ارمکی،1373؛ ادیبی،انصاری،1383)
حسین عساکره؛ سعیده اشرفی
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 13-17
چکیده
پدیده های اقلیمی پیچیده اند. منظور از پیچیدگی این است که پدیده دارای علل متعددی می باشد. روابط متقابل عناصر اقلیمی و همچنین عناصر و عوامل اقلیمی منجر به کاربرد روش های آماری از جمله روش های آماری چند متغیری در بررسی های اقلیمی شده است. یکی از این کاربردها، بررسی و پیش بینی روابط عناصر و عوامل اقلیمی است. کاربرد روش های آماری ...
بیشتر
پدیده های اقلیمی پیچیده اند. منظور از پیچیدگی این است که پدیده دارای علل متعددی می باشد. روابط متقابل عناصر اقلیمی و همچنین عناصر و عوامل اقلیمی منجر به کاربرد روش های آماری از جمله روش های آماری چند متغیری در بررسی های اقلیمی شده است. یکی از این کاربردها، بررسی و پیش بینی روابط عناصر و عوامل اقلیمی است. کاربرد روش های آماری باعث سهولت این بررسی ها شده است. در این تحقیق به منظور بررسی روابط فوق، رابطه ی میانگین رطوبت نسبی سالانه و تعداد روزهای بارش سالانه رابطه ی دمای سالانه و تعداد روزهای بارش سالانه ایستگاه زنجان طی دوره آماری 2005- 1956 مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از روش های همبستگی پیرسون استفاده شده است. همبستگی به معنای هم تغییری دو متغیر است. نتایج به دست آمده حاکی از معنادار بودن ضرایب همبستگی متغیرها می باشد. همچنین برای برآورد تعداد روزهای بارش سالانه با توجه به رطوبت نسبی سالانه از رگرسیون ساده خطی استفاده می شود. برای تخمین تعداد روزهای بارش سالانه با توجه به رطوبت نسبی سالانه و دمای سالانه از رگرسیون دو متغیری استفاده خواهد شد.
منصوره ملکیان؛ رضا جعفری
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 18-22
چکیده
استفاده از داده های سنجش از دور در تعیین مناطق با اهمیت از نظر تنوع زیستی، پیش بینی نحوه پراکنش گونه‌ها و مدل سازی پاسخ های جوامع زیستی به تغییرات طبیعی و انسانی یکی از موضوعات مهم در تحقیقات به شمار می رود. پارامترهای محیطی با داشتن خصوصیات زیست- فیزیکی معین می‌توانند بیانگر نحوه پراکنش و فراوانی گونه ها در سطح سرزمین بوده ...
بیشتر
استفاده از داده های سنجش از دور در تعیین مناطق با اهمیت از نظر تنوع زیستی، پیش بینی نحوه پراکنش گونه‌ها و مدل سازی پاسخ های جوامع زیستی به تغییرات طبیعی و انسانی یکی از موضوعات مهم در تحقیقات به شمار می رود. پارامترهای محیطی با داشتن خصوصیات زیست- فیزیکی معین می‌توانند بیانگر نحوه پراکنش و فراوانی گونه ها در سطح سرزمین بوده و چگونگی اشغال زیستگاه‌ها توسط گونه‌ها را نشان دهند. داده های جدید حاصل از فناوری دورسنجی امکان ترکیب آنها را با مدل های بوم شناختی برای پاسخگویی به سؤالات متعدد در زمینه تنوع زیستی فراهم ساخته‌اند. پیشرفت های اخیر در زمینه قدرت تفکیک مکانی و طیفی سنجنده ها، مطالعه جنبه های مختلف تنوع زیستی نظیر شناسایی اجتماعات گونه ای، برآورد غنای گونه‌ای، تعیین متغیرهای اقلیمی و بررسی ساختار زیستگاه را ممکن نموده است. در مواردی که تشخیص مستقیم یک موجود زنده ممکن نباشد با استفاده از رویکرد دورسنجی غیر مستقیم و از روی خصوصیات زیست- فیزیکی می‌توان اطلاعات معنی داری را استنباط نمود. مقاله حاضر مروری دارد بر کاربرد سنجش از دور در مطالعات تنوع زیستی و حفاظت که شامل استفاده از دورسنجی مستقیم و غیرمستقیم در شناسایی گونه ها و جوامع، برآورد غنای گونه ای، تعیین متغیرهای اقلیمی و بررسی ساختار زیستگاه میباشد. امروزه همکاری بیش از پیش محققان سنجش از دور با پ‍ژوهشگران عرصه تنوع زیستی و حفاظت لازم است تا بتوان در راستای اهداف حفاظت بهتر گام برداشت.
مجید منتظری
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 23-28
چکیده
برای ارزیابی روند خشکسالی های اقلیمی در 23 زیرحوضه آبی دریای خزر، داده های بارش ماهانه را با روش میانیابی به داده های پهنه ای تبدیل نموده سپس بر حسب مختصات حوضه‌ها، بارش ماهانه هر حوضه تفکیک گردید. از روش شاخص بارش استاندارد (SPI) برای ارزیابی خشکسالی های اقلیمی استفاده نموده و این شاخص بصورت ماهانه برای هر یک از حوضه‌ها محاسبه ...
بیشتر
برای ارزیابی روند خشکسالی های اقلیمی در 23 زیرحوضه آبی دریای خزر، داده های بارش ماهانه را با روش میانیابی به داده های پهنه ای تبدیل نموده سپس بر حسب مختصات حوضه‌ها، بارش ماهانه هر حوضه تفکیک گردید. از روش شاخص بارش استاندارد (SPI) برای ارزیابی خشکسالی های اقلیمی استفاده نموده و این شاخص بصورت ماهانه برای هر یک از حوضه‌ها محاسبه گردید. بر اساس آزمون پارامتری رگرسیون خطی بارش 23 زیر حوضه دریای خزر ماههای ژانویه، می و دسامبر در سطح اطمینان 95% روند معناداری نشان نمی دهند. 5 زیر حوضه در ماههای فوریه و ژوئیه روند مثبت و 11 زیر حوضه عمدتاً در ماههای مارس و سپتامبر روند منفی نشان می دهند. با اعمال آزمون ناپارامتری مان - کندال برروی ماتریس شاخص SPI 23 زیر حوضه دریای خزر مشخص شد که در ماه می هیچ حوضه ای روند معناداری نشان نمی دهد. بالاترین روند در 6 زیرحوضه در ماه های ژوئیه و اگوست بوده است.
محمد حسن نامی
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 29-33
چکیده
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه‌ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه‌ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى‌نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیت‌هاى فضایى کشور، حوزه‌هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى فضایى، ...
بیشتر
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه‌ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه‌ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى‌نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیت‌هاى فضایى کشور، حوزه‌هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى فضایى، مباحث عمدهاى هستند که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.
محسن حسن زاده شاهراجی؛ علی محمدزاده؛ کوروش خوش الهام
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 34-39
چکیده
در سالهای اخیر سنجنده جدیدی با نام لیدار موج-پیوسته وارد خانواده لیزر اسکنرهای تجاری شده است. مزیت اصلی این نوع جدید سنجنده‌ها، ثبت کامل موج پالس بازگشتی پس از برخورد به عوارض گوناگون در مسیر سیر پالس لیزر به سطح زمین میباشد. با ثبت کامل موج، خروجی ابر نقاط دارای تراکم بالاتر و قابلیت اطمینان بیشترهمراه با پارامترهای جدیدی ...
بیشتر
در سالهای اخیر سنجنده جدیدی با نام لیدار موج-پیوسته وارد خانواده لیزر اسکنرهای تجاری شده است. مزیت اصلی این نوع جدید سنجنده‌ها، ثبت کامل موج پالس بازگشتی پس از برخورد به عوارض گوناگون در مسیر سیر پالس لیزر به سطح زمین میباشد. با ثبت کامل موج، خروجی ابر نقاط دارای تراکم بالاتر و قابلیت اطمینان بیشترهمراه با پارامترهای جدیدی ازجمله پهنای پالس و دامنه پالس مربوط به هر نقطه میباشد. این پارامترهای جدید ما را در تحلیل و بررسی هر چه کاملتر و صحیح‌تر خروجی ابر نقاط سه‌بعدی این نوع سنجنده‌ها یاری می‌رسانند. خروجی لیدار می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از جمله به روز رسانی پایگاه‌های داده‌ی سه بعدی، استخراج عوارض، تهیه مدل سه‌بعدی ساختمان‌ها، تهیه مدل جنگلها، مدیریت و برنامهریزی شهری، مدیریت ترافیک، کنترل آلودگی هوا، صنعت توریسم، مدیریت بحران و بسیاری کاربردهای دیگر بکار گرفته شود. در این مقاله ابتدا به نکاتی در باب سنجنده لیدار موج-پیوسته، پردازش‌های سیگنالی صورت گرفته بر روی آن و نحوه استخراج نقاط سه بعدی از آن می‌پردازیم. بررسی انواع مختلف این نوع سنجنده‌ها و تاریخچه مختصری از روند تکاملی آنها بخش بعدی را شامل می‌شود. در پایان به کاربردهای گوناگون و متنوع این داده‌ها در حوزه‌های جنگل، شهری و هیدروگرافی می‌پردازیم.
حمیدرضا وارثی؛ اصغر نوروزی آورگانی
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 40-46
چکیده
بازدید از طبیعت همواره در روح و خاطر بشر وجود داشته و این امری است که ریشه در فطرت جمال دوستی انسان دارد. از طرفی انسان معاصر در روند تداوم زندگی ماشینی و خسته کننده خود، آرامش و طراوات را در سایه توجه به طبیعت جستجو می کند. منطقه چغاخور با طبیعتی دل انگیز، آب و هوایی دلپذیر، خنک و ملایم، پوشش گیاهی و بیشه زارهای رنگارنگ افسونگر، مزارع ...
بیشتر
بازدید از طبیعت همواره در روح و خاطر بشر وجود داشته و این امری است که ریشه در فطرت جمال دوستی انسان دارد. از طرفی انسان معاصر در روند تداوم زندگی ماشینی و خسته کننده خود، آرامش و طراوات را در سایه توجه به طبیعت جستجو می کند. منطقه چغاخور با طبیعتی دل انگیز، آب و هوایی دلپذیر، خنک و ملایم، پوشش گیاهی و بیشه زارهای رنگارنگ افسونگر، مزارع و باغات مصفا، چشمه سارهای زلال و صدای جریان جویبارهای خروشان با چشم انداز سحرانگیز تالاب چغاخور، حیات وحش و پرندگان بومی و مهاجر، در دامنه کوه سر به فلک کشیده کلار (با ارتفاع 3832 متر)، در فاصله 60 کیلومتری شهرکرد (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) و 45 کیلومتری بروجن (مرکز شهرستان) در بخش مرکزی نگین زیبای زاگرس، استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و گالری کاملی است که می تواند طیف گسترده ای از توقعات انسان خسته از زندگی شهری را تأمین کند. منطقه چغاخور به لحاظ دارا بودن جاذبه و امکانات طبیعی و محیطی با ارزش، از جمله مناطق با پتانسیل بالای گردشگری و تفریحی استان چهارمحال و بختیاری است، به طوری که بازدید از این استان بدون دیدن تالاب چغاخور و زیبایی های منطقه که جاذب گردشگرانی است که قصد بازدید از طبیعت یا همان اکورتوریسم را دارند، ناقص است. در این مقاله که یک بررسی اسنادی- میدانی است، با دیدی جامع نگر، ضمن بیان ویژگی های طبیعی منطقه چغاخور به معرفی مهمترین جاذبه ها و توان های اکورتوریسمی منطقه، شامل تالاب چغاخور، کوه ها و ارتفاعات، چشمه سارها و جویبارها، باغات و تفرجگاه ها، مراکز مذهبی و تاریخی، فرهنگی و... پرداخته می شود. در پایان هم اثرات منفی توسعه اکوتوریسم به همراه راهکارها و پیشنهاداتی جهت بهره برداری بهینه از منابع محیطی منطقه ارائه می گردد.
شهناز شبانی؛ ویکتوریا عزتیان
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 47-56
چکیده
گسترش شهرنشینی و توسعه‌ی شهرها به همراه افزایش شتابان جمعیت، توسعه‌ی فعالیت‌های صنعتی یا مصرف سوخت‌های فسیلی، آلودگی هوا را به شدت افزایش داده است، به طوری که عواقب آن در درجه‌ی اول به صورت انواع امراض و بیماری‌های تنفسی، تشدید بیماری‌های قلبی و ریوی، پوستی و ... متوجه ساکنان شهرها می‌شود. از طرفی پارامترهای اقلیمی از جمله رطوبت، ...
بیشتر
گسترش شهرنشینی و توسعه‌ی شهرها به همراه افزایش شتابان جمعیت، توسعه‌ی فعالیت‌های صنعتی یا مصرف سوخت‌های فسیلی، آلودگی هوا را به شدت افزایش داده است، به طوری که عواقب آن در درجه‌ی اول به صورت انواع امراض و بیماری‌های تنفسی، تشدید بیماری‌های قلبی و ریوی، پوستی و ... متوجه ساکنان شهرها می‌شود. از طرفی پارامترهای اقلیمی از جمله رطوبت، ساعت آفتابی، دما، فشار و میزان تابش خورشید سبب تشدید میزان آلاینده‌ها در جوّ شده و ضریب تأثیر آنها بر انسان و اکوسیستم‌های طبیعی را افزایش می‌دهند. لذا انسان با ایجاد تغییر در ترکیب گازهای مؤثر در حیات موجودات کره‌ی زمین و برهم زدن موازنه‌ی آنها به خود و محیط زیست آسیب وارد نموده و سبب ایجاد تغییرات وسیع در الگوی آب و هوای زمین شده و از طرفی حیات و سلامتی خود را نیز در معرض خطر قرار داده است. در این مقاله ارتباط بین عناصر اقلیمی چون دما، فشار، رطوبت و آلاینده‌های جوّی مانند مونواکسیدکربن (Co) دی اکسید نیتروژن (NO2)، دی اکسید گوگرد (SO2)، هیدورکربن‌ها (HC) و ذرات معلق (PM10) با شیوع انواع بیماری‌ها در استان اصفهان بررسی شده است. برای این منظور پس از جمع آوری داده ها ، محاسبات آماری انجام گرفت و نتایج به صورت جداول و نمودارها ارائه گردید و ارتباط بین یکایک متغیرها با مبتلایان به بیماری ها بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد که بین عناصر اقلیمی همچون دما، فشار و رطوبت با شیوع بیماری‌های قلبی، ریوی، چشمی ، سرطان پوست رابطه همبستگی معنی دار و قوی وجود دارد.
محمدجواد قانعی بافقی؛ علیرضا یاراحمدی
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 57-61
چکیده
هدف اصلی از نگارش این مقاله، ارائه شاخصی علاوه بر شاخص های موجود برای تعیین جهت باد غالب در منطقه (ارگ حسن آباد بافق) می باشد. این شاخص در مناطقی که شاخص های دیگر از جمله آمار باد جهت رسم گلباد، تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی کمتر در دسترس می باشد، می تواند مفید واقع گردد. در اجرای این طرح با کمک آمار ایستگاه سینوپتیک ...
بیشتر
هدف اصلی از نگارش این مقاله، ارائه شاخصی علاوه بر شاخص های موجود برای تعیین جهت باد غالب در منطقه (ارگ حسن آباد بافق) می باشد. این شاخص در مناطقی که شاخص های دیگر از جمله آمار باد جهت رسم گلباد، تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی کمتر در دسترس می باشد، می تواند مفید واقع گردد. در اجرای این طرح با کمک آمار ایستگاه سینوپتیک بافق، گلبادهای ماهانه و فصلی وسالانه رسم شدند. همچنین مورفولوژی تپه های ماسه ای از روی تصاویر ماهواره ای منطقه بررسی شد و از مجموع فعالیت‌های فوق جهت باد غالب تعیین گردید. سپس شبکه تصادفی بر روی تصویر ماهواره‌ای ارگ انداخته شد و مختصات چهل نقطه استخراج گردید که به فاصله تقریبی 500 متر از یکدیگر قرار داشتند. با کمک GPS به نقاط مورد نظر مراجعه و نمونه رسوب تهیه شد. نمونهها الک شدند و نمودارهای تجمعی و پراکنش قطر آنها بر حسب فی و میکرون رسم گردید و فاکتورهای میانگین و چولگی و جورشدگی با کمک فرمولهای مربوطه محاسبه شد. با ترسیم خطوط همتراز قطر مشخص گردید که رابطه خوبی بین جهت باد غالب و نحوه توزیع دانهبندی در محدوده ارگ وجود دارد.
حسن محمدیان مصمم
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 62-71
چکیده
با وجودی که اهمیت مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار شهری برای عامه مردم و مدیران شهری روشنی و رسمیت فزاینده‌ای داشته است ولی طیف گسترده‌ای از تضادها و سردرگمی‌ها در رابطه با مفاد و محتوای مدیریت شهری در چین وجود دارد که از موانع ابزاری مهم بشمار می‌آیند. این مقاله به بررسی برخی از مسائلی که شهرهای چین در جریان تجربه مدیریت شهری ...
بیشتر
با وجودی که اهمیت مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار شهری برای عامه مردم و مدیران شهری روشنی و رسمیت فزاینده‌ای داشته است ولی طیف گسترده‌ای از تضادها و سردرگمی‌ها در رابطه با مفاد و محتوای مدیریت شهری در چین وجود دارد که از موانع ابزاری مهم بشمار می‌آیند. این مقاله به بررسی برخی از مسائلی که شهرهای چین در جریان تجربه مدیریت شهری با آن مواجه شده میپردازد. جالبترین بخش آن ضرورت درک جامع و یک مدل راهبردی با تمرکز بر مطالعه موردی گوانگجو و توسعه ناحیهای آن برای بهبود ظرفیتهای مدیریت شهری چین است. این مقاله با کاربرد برخی ملاکهای ارزیابی کمی، نشان می‌دهد که اجرای استراتژی جامع مدیریت شهری در بهبود فرایند مدیریت شهری سودمند است.
محمد قاسمی سیانی؛ حسین کلانتری خلیل آباد
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 72-78
چکیده
مناطق روستایی بخش عمده‌ای از جمعیت و عرصه‌های طبیعی و زیستی کشور را به خود اختصاص داده و نقش اساسی در حیات اقتصادی و اجتماعی کشور دارند. در این بین محیط زیست روستا در فرآیند برنامهریزی توسعه پایدار روستایی و بهبود کیفیت محیط زیست توجه خاصی را می‌طلبد. محیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب‌پذیر روستاها میباشد که نسبت به شهرها کمتر ...
بیشتر
مناطق روستایی بخش عمده‌ای از جمعیت و عرصه‌های طبیعی و زیستی کشور را به خود اختصاص داده و نقش اساسی در حیات اقتصادی و اجتماعی کشور دارند. در این بین محیط زیست روستا در فرآیند برنامهریزی توسعه پایدار روستایی و بهبود کیفیت محیط زیست توجه خاصی را می‌طلبد. محیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب‌پذیر روستاها میباشد که نسبت به شهرها کمتر تحت تأثیر آلاینده‌ها قرار گرفته است ولی گسترش الگوی مصرف شهری و هجوم برخی آلایند‌های شهری به حریم روستاها و تغییر الگوی مصرف روستائیان زمینه‌های تخریب محیط زیست و زندگی سالم را در روستاها گسترش داده است. در این مقاله هدف، ارائه راهکارهایی جهت بهبود محیط زیست روستایی بوده که با استفاده از روش توصیفی‌ـ تحلیلی موضوع مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین با توجه به نقش مشارکت‌های مردمی در حفاظت از محیط روستا و رسیدن به توسعه پایدار روستایی، به روش‌های دفع و دفن مواد زائد، مدیریت فضای سبز روستایی‌ـ روش‌های دفع فاضلاب روستایی در حفاظت از محیط زیست روستایی و ایجاد زندگی سالم پرداخته شده است. با اذعان به اینکه بسیاری از روستاهای کشور هنوز روش‌های مناسب حفاظت از محیط زیست مانند دفع مواد زاید، دفع فاضلاب و مدیریت فضای سبز را به درستی اعمال نکرده و در جذب مشارکت‌های مردمی نیز ضعیف عمل نموده‌اند، توسعه پایدار روستاها به ظهور نرسیده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد اگر راه و روش‌های صحیح حفاظت از محیط زیست در روستاها اعمال شود بسیاری از بیماری‌های مردم روستا ریشه کن شده و روستاها به توسعه پایدار نزدیک می‌شوند.
هیوا علمی زاده
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 79-83
چکیده
سطح زمین از پیوستگی سطوح کم و بیش وسیعی تشکیل شده که اصطلاحاً دامنه نامیده می شود. ویژگی مهم این عارضه در درجه اول شیب آن است. این سطح عموماً به وسیله خاک و نهشته های سطحی پوشیده شده است. از آنجایی که خاک مهمترین عنصر بیوسفر زمین است و بدون آن حیات در خشکی ها جریان و دوامی نخواهد داشت، حفظ و حراست از آن از اهمیت ویژه ای برخوردار ...
بیشتر
سطح زمین از پیوستگی سطوح کم و بیش وسیعی تشکیل شده که اصطلاحاً دامنه نامیده می شود. ویژگی مهم این عارضه در درجه اول شیب آن است. این سطح عموماً به وسیله خاک و نهشته های سطحی پوشیده شده است. از آنجایی که خاک مهمترین عنصر بیوسفر زمین است و بدون آن حیات در خشکی ها جریان و دوامی نخواهد داشت، حفظ و حراست از آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است (بدریفر 1379ص135). در این میان گاهی انسانها با زیر کشت بردن سطوح شیب دار و شخم زدن در جهت شیب موجب ایجاد بریدگی های عمودی در دامنه ها شده اند؛ شخم زدن دامنهها و احداث شبکه آبیاری در امتداد منحنی های میزان و نیز حفر کانالها در امتداد شیب دامنه ها تأثیر زیادی در تشدید روند تخریب و فرسایش خاک و از بین رفتن این ماده ارزشمند داشته است. در این مقاله وضعیت و شکل فرسایش در جهات مختلف دامنهها و تأثیر مورفولوژی و شیب بر فرسایش و نوع آن، در حوضه نچی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن بررسیهای میدانی، اسناد و مدارک مختلفی از جمله نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، پوشش گیاهی، عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره ای به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.
سید رامین غفاری؛ زهرا قاسمی؛ مهدی حیدریان
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 84-87
چکیده
در سالهای اخیر مکاتب مختلف فلسفی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر آشکار و عمیقی بر مباحث جغرافیایی گذاشته اند و تفکرات جدیدی را ایجاد نموده اند. رادیکالیسم نیز یکی از این مکاتب می باشد که توانست با ارائه رویکردی ساختارشکنانه در جهت حل هر چه بیشتر مسائلی که فضا بدان دچار بود عمل نماید و زدودن بسیاری از روندهای تثبیت شده در جغرافیا را ...
بیشتر
در سالهای اخیر مکاتب مختلف فلسفی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر آشکار و عمیقی بر مباحث جغرافیایی گذاشته اند و تفکرات جدیدی را ایجاد نموده اند. رادیکالیسم نیز یکی از این مکاتب می باشد که توانست با ارائه رویکردی ساختارشکنانه در جهت حل هر چه بیشتر مسائلی که فضا بدان دچار بود عمل نماید و زدودن بسیاری از روندهای تثبیت شده در جغرافیا را موجب گردد. در درون چنین رهیافتی است که جغرافیدانان رادیکال فضای جغرافیایی را یک مقوله تاریخی- اجتماعی- سیاسی می دانند که در طبیعت نقش بسته است. اما آنچه که در این مکتب بیش از همه خودنمایی می کند بهره گیری از ایدئولوژی های مارکسیستی و سوسیالیستی است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا مشروعیت رادیکالیسم در جغرافیا ناشی از تقابل آن با دیدگاه ها و چهارچوب هایی است که فضای جغرافیایی را به سود صاحبان قدرت و سرمایه شکل می دهد یا صرفاً پارادایمی است که دیدگاه فضایی را به چالش می کشد. در این راه نگارنده تلاش نموده است که با استفاده از روش تحقیق اسنادی و استناد به منابع کتابخانه ای به گردآوری و تجزیه و تحلیل مسائل بپردازد و با بررسی مبانی رادیکالیسم و دیدگاه های مختلف آن، میزان تأثیرپذیری این مکتب از سایر ایدئولوژی ها و همچنین اثرگذاری آن را در مطالعات جغرافیایی تبیین نموده و فضاهای مختلفی را که طرفداران این مکتب در جغرافیا طرح نموده اند، معرفی نماید.
محمد رئوف حیدری فر؛ حمیدرضا جلیلیان
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، صفحه 88-96
چکیده
مرز عامل اصلى در تعریف سرزمین و از پایه‌هاى اساسى علم جغرافیاى سیاسى مى‌باشد؛ اما به همراه بحث‌هاى زیاد در ارتباط با مرزهاى باز در اتحادیه‌ى اروپا، امروزه ما نیز شاهد مباحث مرززدایى در چارچوب سرزمین زدایى هستیم. گرچه جهان گرایان- که از طیف وسیعى نیز برخوردارند- از وجود روند ثابت مرززدایى براى آینده دور خبر مى‌دهد ولى ما هم اکنون ...
بیشتر
مرز عامل اصلى در تعریف سرزمین و از پایه‌هاى اساسى علم جغرافیاى سیاسى مى‌باشد؛ اما به همراه بحث‌هاى زیاد در ارتباط با مرزهاى باز در اتحادیه‌ى اروپا، امروزه ما نیز شاهد مباحث مرززدایى در چارچوب سرزمین زدایى هستیم. گرچه جهان گرایان- که از طیف وسیعى نیز برخوردارند- از وجود روند ثابت مرززدایى براى آینده دور خبر مى‌دهد ولى ما هم اکنون شاهد تقویت مرزها در پارهاى از نقاط جهان نیز مىباشیم. این مقاله در این راستا با رویکردى نو واقع گرایى آشتى و پیوند ژئواکونومى و ژئوپلیتیک را در مرزهاى آمریکاى شمالى با توجه به روند جهانى شدن بیان مىدارد. بدین معنى که با آزاد سازى اقتصادى در درون نفتا، نیازهاى امنیتى جهت مقابله با تهدیدات گوناگون در مرز، اهمیتى دو چندان یافته است. راه حل رضایت بخش این امر تکنولوژیکى بوده که پیوند و آشتى ژئواکونومى و ژئوپلیتیک را در مرز به همراه داشته است.
