نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

کشور پهناور ایران شرایط جغرافیایی متنوعی دارد به طوری که از 13 اقلیم شناخته شده در جهان، 11 نوع آن را دارا می باشد. این امر باعث شده تا از لحاظ زیست محیطی، طبیعت گردی، تفریحی و اقتصادی توانایی های زیادی داشته باشد.زیر بنای توریستی هر منطقه طبیعت آن است و ژئوتوریسم به عنوان کیی از بخش های آن در سال های اخیر در جهان رشد چشمگیر و قابل توجهی داشته و در توسعه منطقه ای تأثیر زیادی گذاشته است. بازدید از مناظر ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی یکی از جنبه های اصلی ژئوتوریسم را تشکیل می دهد. استان ایلام با مساحت 19086 کیلومتر مربع در بین 31 درجه و 58 دقیقه تا 34 درجه و 15 دقیقه پهنای شمالی از خط استوا و 45 درجه و 24 دقیقه تا 48 درجه و 10 دقیقه درازای خاوری از نیمروز گرینویچ قرار گرفته است. این استان با دارا بودن جاذبه های ژئوتوریستی، ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی مانند کو ه ها، غارها، رودخانه ها، آبشارها و چشمه ها، یکی از مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم محسوب می شود. در این راستا، توجه به ظرفیت های طبیعی، حفاظت، معرفی و بهره گیری از جاذبه های ژئوتوریسمی می تواند در توسعه پایدار استان نقش مهمی داشته باشد، ضمن این که می تواند در حل مشکلاتی مانند بی کاری و ایجاد اشتغال در سطح استان نیز مؤثر واقع گردد. این پژوهش به روش کتابخانه ای، میدانی، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از نقشه ها و تصاویر ماهواره ای ویژگی های ژئوتوریستی استان ایلام را بررسی می نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigatingthe role of Geomorphological landscapes and Geotourist potentials of ILAM province Using spatial data forthe sustainable development

نویسندگان [English]

  • Reza Mansouri 1
  • Ezzatollah Ghanavati 2
  • Mohammad Reza Servati 1

چکیده [English]

The vast country of Iran has diverse geographical conditions with 11 out of 13 known climates in theworld. This hasresulted in many environmental,ecotourist, recreational, and economic capabilities. The tourist infrastructure of any region is the nature of that area and as one of its parts,geotourism has in recent years, experienced a dramatic and significant upsurge in the world and has had a great influence on regional development. Geomorphological and geological visit is one of the main aspects of Geotourism. Ilam province with a surface area of 19,086 KM2ranges from 31 deg. 58 min. to 34 deg. 15 min. North Latitude from the Equator and 45 deg. 24 min. to 48 deg. 10 min. East Longitude from the Greenwich. The province is considered as one of the most prone areas for development of geotourism with its geotourist, geomorphological and geological attractions such as caves, mountains, rivers, waterfalls and springs. In this regard, attention to the natural capacities, conservation, presentation and utilization of geotourism attractions can play an important role in the sustainable development of the province,while it can be effective in solving problems such as  unemployment and creation of employment in the province.This research studies the characteristics of Ilam province in a  library, field, descriptive - analytical method and by using maps and satellite images,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geotourism
  • ILAM Province
  • Geomorphological landscapes
  • Sustainable development
1- اسماعیلی، ر.، صابرحقیقت، ا.، ملبوسی، ش.؛(1389)؛ «ارزیابی شرایط اقلیم آسایش بندر چابهار در جهت توسعه گردشگری»؛ مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام؛ زاهدان.
2- پایگاه ملی داده‌های علوم زمین؛ (1387)؛ «ژئوتوریسم استان ایلام»، http://www.ngdir.ir/geoportalinfo/PSubjectInfo Detail.asp?PID=1339&index=0، تاریخ دسترسی: 30/10/1392.
3- ثروتی، م.، ر.، و قاسمی، ا.؛ (1387)؛ «راهبردهای ژئوتوریسم در استان فارس»؛ مجله فضای جغرافیایی، شماره 24، 1-35.
4- ثروتی، م.، ر.، و کزازی، ا.؛ (1385)؛ «ژئوتوریسم و فرصت‌های برنامه‌ریزی آن در استان همدان»؛ مجله فضای جغرافیایی؛ شماره 16.
5- خانی، ف.، و همکاران (1388)؛ «بررسی اثرات گردشگری ساحلی با تأکید بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی»، فصلنامه جغرافیای انسانی؛ سال اول، شماره 4.
6- خدیوی، ش.، و بوتراب، س.؛ (1384)؛ «اطلس ژئوتوریسم استان ایلام»، سازمان زمین‌شناسی کشور.
7- خوش‌رفتار، ر.؛ (1389)؛ «حفاظت مناطق کارست و غارها»؛ چاپ نخست، انتشارات حق شناس، رشت.
8- رضوانی، ع.، ا.؛ (1378)؛ «جغرافیا و صنعت توریسم»؛ انتشارات دانشگاه پیام نور؛ تهران.
 9- زمردیان، م.، ج.؛ (1384)؛ «ژئومورفوتوریسم سواحل جنوبی دریای خزر، چالش‌ها و عوامل تهدید کننده»؛ مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 5.
10- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ تصویر ماهواره‌ای Landsat ETM+ استان ایلام.
11- سازمان هواشناسی کشور؛ (1392)؛ «اقلیم استان ایلام»، http://irimo.ir/services/climate/797-اقلیم-استان-ایلام.html?t=وضع-هوای، تاریخ دسترسی: 30/10/1392.
12- صفاری، ا.، و منصوری، ر.؛ (1392)؛ «ارزیابی نسبی فعالیت‌های زمین‌‌ساختی بخش علیای حوضه آبخیز کنگیر (ایوان غرب) با استفاده از شاخص‌های ژئومورفیک»؛ مجله جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره 7، صص 50-35.
13- علایی طالقانی، م.؛ (1386)؛ «ژئومورفولوژی ایران»، چاپ چهارم، نشر قومس، تهران، ص 154.
14- علایی طالقانی، م، رضاپور، ع و جلیلیان، آ.؛ (1391)؛ «ارزیابی توانمندی‌های توریستی مکان‌های ژئومورفیک محدوده دره ریجاب با استفاده از مدل پرالونگ»؛ فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، سال دوم، شماره 5، صص 1-24.
15- فخری، س.، علیزاده، م.، رحیمی هرآبادی، س.، اروجی، ح.، هدایی آرانی، م.؛ (1391)؛ «ارزیابی توانمندی‌های گردشگری ژئومورفوسایت‌های سواحل مکران با استفاده از روش Reynard»؛ نخستین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران، کنارک.
 16- کاظمی،م.؛ (1386)؛ «مدیریت گردشگری»؛ چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.
17- مقصودی، م.، و نکویی صدری، ب.؛ (1387)؛ «ژئوتوریسم دریچه‌ای نو به سوی توسعه صنعت گردشگری ایران»؛ نشریه سپهر، شماره 64.
18- ملکیان، ن.، و نادری بنی، م.؛ (1383)؛ «بررسی وضعیت گردشگری داخلی در شهرستان یزد»؛ فصلنامه مطالعات جهانگردی، شماره 4.
19- Heggi, Travis W., 2009, Geotourism and volcanoes: Health hazards facing tourists at volcanic and geothermal destinations: Travel Medicine and Infectious Disease, pp. 257- 261/
20- UNWTO, 2008, World Tourism Barometer, 6(2).Madrid: United Nations World Tourism Organization World Tourism Organization. Madrid, Spain.