دورسنجی
مهدیه فتحی؛ رضا شاه حسینی
چکیده
برنج اصلی ترین محصول غذایی بیش از نیمی از مردم جهان است. نظارت بر سطح زیر کشت محصول برنج، نقش مهمی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد. امروزه می توان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و روش های یادگیری ماشین، روش های مدیریتی را بهبود بخشید. تحقیق فوق با هدف شناسایی برنج در سال 2020 به کمک نقشه های سری زمانی شاخص های NDVI ...
بیشتر
برنج اصلی ترین محصول غذایی بیش از نیمی از مردم جهان است. نظارت بر سطح زیر کشت محصول برنج، نقش مهمی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد. امروزه می توان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و روش های یادگیری ماشین، روش های مدیریتی را بهبود بخشید. تحقیق فوق با هدف شناسایی برنج در سال 2020 به کمک نقشه های سری زمانی شاخص های NDVI و LST استخراج شده از تصاویر لندست-8، با الگوریتم SVM در ایالت کالیفرنیا، انجام گرفته است. یکی از انگیزه های اصلی این تحقیق، بررسی قابلیت های نقشه های سری زمانی شاخص LST در کنار نقشه های سری زمانی شاخص NDVI به منظور بهبود دقت شناسایی مزارع برنج ، با الگوریتم SVM است. در گام اول از روش پیشنهادی پس از اخذ سری زمانی تصاویر لندست-8 و انجام تصحیحات رادیومتری و اتمسفری، نقشه های سری زمانی دو شاخص NDVI و LST تولید شد. در گام دوم، شناسایی مزارع برنج با الگوریتم طبقه بندی SVM در دو سناریوی وجود یا عدم وجود نقشه ی سری زمانی LST در کنار نقشه ی سری زمانی NDVI پیشنهاد شد. در نهایت از الگوریتم های طبقه بندی نزدیکترین همسایگی، درخت تصمیم گیری، رگرسیون لجستیک و پرسپکترون چند لایه برای مقایسه ی روش پیشنهادی استفاده شد. نتایج حاصل از شاخص پیشنهادی باعث بهبود دقت کلی به مقدار متوسط 3.572 درصد و ضریب کاپا به مقدار متوسط 7.112 درصد در روش های شناسایی مزارع برنج هنگام بکار گیری همزمان نقشه های سری زمانی شاخص LST و NDVI با کاهش خطای نوع اول به کمک استخراج ویژگی های فصل رشد حرارتی (حذف کلاس های غیر برنج همچون پنبه، لوبیای سبز و ... از کلاس برنج) شد. همچنین الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، بالاترین دقت کلی 94.28 درصد و ضریب کاپای 88.29 درصد را در شناسایی مزارع برنج از سایر مزارع کشاورزی، در مقایسه با سایر روش های مقایسه ای نشان داد. نتایج حاصل از روش های مقایسه ای کارآیی پایین الگوریتم درخت تصمیم گیری را در شناسایی لبه های مزارع برنج، نشان داد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
شکوفه فرهادی زنگ آباد؛ نازیلا محمدی؛ امین صداقت
چکیده
با گسترش تکنولوژی لیزراسکنر و لایدار و در نظرگرفتن برتریهای این تکنولوژی و اخذ دادههای مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روزبهروز بیشتر شدهاست. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جابهجایی آسان لیزر اسکنرها، ابرنقاط مربوط ...
بیشتر
با گسترش تکنولوژی لیزراسکنر و لایدار و در نظرگرفتن برتریهای این تکنولوژی و اخذ دادههای مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روزبهروز بیشتر شدهاست. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جابهجایی آسان لیزر اسکنرها، ابرنقاط مربوط به محیط و اشیا معمولاً از زوایای متفاوتی اخذ میشوند که هر کدام در یک سیستم مختصات متفاوت قرار دارند و همگی باید به یک سیستم مختصات واحد منتقل شوند. به این منظور ابتدا باید جفت نقاط متناظر در هر مجموعه ابرنقاط معین شوند و سپس با استفاده از فرآیندی نقاط متناظر روی هم بیافتند تا مدل سهبعدی از طریق مجموعههای ابرنقاط ایجاد شود. یافتن مناسبترین جفت نقاط متناظر در مجموعههای ابرنقاط از مهمترین و چالش برانگیزترین مراحل بازسازی سهبعدی مدلهای موردنظر محیط و اشیاء است. توصیفگرهای سهبعدی از جمله ابزارهای مناسب برای تعیین جفت نقاط متناظر در مجموعههای ابرنقاط هستند. این توصیفگرها برای هر نقطهی منفرد در ابرنقاط، مجموعهای از اطلاعات را به منظور کمک به تعیین نقاط مشابه در هر مجموعه ابرنقاط میسازد. تعریف یک توصیفگر سهبعدی که از پیچیدگی محاسباتی کم و قدرت توصیفگری بالایی برخوردار باشد، میتواند به یافتن جفت نقاط متناظر صحیح و در ادامه مدلسازی سهبعدی مجموعههای ابرنقاط کمک شایانی کند. در این پژوهش یک توصیفگر سهبعدی هندسی-مکانی پیشنهاد دادهشدهاست که از هر دو ویژگیهندسی و مکانی به صورت توأم استفاده میکند. با توجه به آزمایشهای انجام شده بر روی دو دسته مجموعه داده با ساختارهای متفاوت، توصیفگر سهبعدی پیشنهادی در مقایسه با توصیفگرهایی که تنها از یک ویژگی مکانی یا هندسی استفاده میکنند، قدرت توصیفگری بالاتری دارد.
دورسنجی
مسلم درویشی؛ رضا شاه حسینی
چکیده
با گسترش محدوده شهرها برخی زمینهایی که پیشازاین سالها با کاربری باغ مورداستفاده قرار میگرفتند درون حریم شهرها واقع شدهاند. اختلاف ارزش زمین با کاربری باغ نسبت به کاربری شهری نظیر مسکونی و تجاری صاحبان باغها را به سمت تغییر کاربری ترغیب میکند. متولیان امور شهری با اعمال قوانین سختگیرانه سعی دارند مانع از تغییر کاربری ...
بیشتر
با گسترش محدوده شهرها برخی زمینهایی که پیشازاین سالها با کاربری باغ مورداستفاده قرار میگرفتند درون حریم شهرها واقع شدهاند. اختلاف ارزش زمین با کاربری باغ نسبت به کاربری شهری نظیر مسکونی و تجاری صاحبان باغها را به سمت تغییر کاربری ترغیب میکند. متولیان امور شهری با اعمال قوانین سختگیرانه سعی دارند مانع از تغییر کاربری شوند. بررسی میزان موفقیت اینگونه برنامهریزیها، نیازمند بررسی تغییر کاربری زمینهای قرار گرفته در محدوده شهر در یک بازه زمانی بلندمدت است. در این تحقیق هدف اصلی آشکارسازی باغهای شهری متروکه با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره لندست است. هدف دوم تعیین میزان تغییرات باغهای شهری منطقه موردمطالعه طی 30 سال گذشته است. در این تحقیق بر پایه تصاویر ماهواره لندست در سالهای 2018 و 1988 برای دامنه شمالی کوهستان الوند در استان همدان و محدوده شهر همدان شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) در کنار دمای سطحی زمین (LST) در 9 مقطع زمانی در هر سال استخراج شد. بهطورکلی نتایج تحقیق افزایش دمای سطحی 4/75 سانتی گراد برای منطقه طی 30 سال را نشان میدهد، همچنین رابطه معکوس دمای سطحی با شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی مورد تأیید است. بر مبنای تفکیک باغهای شهری یک مقایسه بین سالهای 2018 و 1988 صورت پذیرفت که نتایج حاکی از کاهش 175 هکتاری باغهای شهری در منطقه موردمطالعه که معادل کاهش 49 درصدی باغهای شهری است. در بخش اصلی تحقیق بر مبنای رفتارسنجی باغهای شهری در این دو ویژگی یک شاخص تفکیک برای باغهای فعال از متروکه ارائه شده است که پس از بررسی نتایج بر مبنای دادههای واقعیت زمینی شامل 25 باغ فعال و 25 باغ متروکه، روش پیشنهادی دارای دقت کلی %82 و ضریب کاپا 0/64 است.
اطلاعات جغرافیایی
ساجده باغبان؛ مسعود مینایی
چکیده
شهر مشهد در پهنهای با میزان آسیبپذیری بالا قرار گرفته است که وجود 3894 هکتار سکونتگاه غیررسمی در این شهر، بر میزان این آسیبپذیری افزوده است. لذا در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روشWLC، FUZZY و AHP ابتدا میزان تابآوری محلات حاشیه نشین شهر مشهد ارزیابی شده است و سپس با استفاده از آمار فضایی، الگوی تابآوری در این ...
بیشتر
شهر مشهد در پهنهای با میزان آسیبپذیری بالا قرار گرفته است که وجود 3894 هکتار سکونتگاه غیررسمی در این شهر، بر میزان این آسیبپذیری افزوده است. لذا در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روشWLC، FUZZY و AHP ابتدا میزان تابآوری محلات حاشیه نشین شهر مشهد ارزیابی شده است و سپس با استفاده از آمار فضایی، الگوی تابآوری در این محلات مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در توزیع فضایی تابآوری اجتماعی، نشان میدهد که این ضریب مثبت و برابر 18/0است. در واقع این مقدار، خوشهای بودن توزیع فضایی تابآوری اجتماعی در محلات حاشیه نشین شهر را نشان میدهد. تحلیل آماره G نشان میدهد که خوشههای با تابآوری اجتماعی بالا درکنار یکدیگر قرار دارند و از الگوی خوشهای باتمرکز بالا پیروی میکنند. یعنی بلوکهایی با ناکارآمدی زیاد یا کم در مجاورت یکدیگر قرار دارند. خوشههای گرم و نسبتا گرم حدود 41 درصد از مساحت کل محلات حاشیه نشین را شامل میشوند که 31 محله از شهر مشهد را تشکیل دادهاند. همچنین مدلسازی عوامل موثر بر تابآوری اجتماعی محلات دارای بافت ناکارامد شهر مشهد با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) نشان داد که متغیرهای درصد جمعیت شاغل، درصد جمعیت فعال و میانگین سنی بر تابآوری اجتماعی محلات مورد مطالعه اثرگذاری بیشتری دارند. از اینرو میتوان این متغیرها را مبنای علمی برای افزایش تابآوری اجتماعی این محلات در روند احیای آنها دانست. به گونه ای که با ایجاد فرصتهای شغلی و جذب جمعیت فعال و جوان، در راستای افزایش تابآوری اجتماعی محلات گام برداشت.
دورسنجی
حسین نساری؛ رضا شاه حسینی؛ امیررضا گودرزی؛ سهیل سبحان اردکانی؛ سعید فرزانه
چکیده
محصولات عمق نوری ریزگرد اتمسفری (AOD) مبتنی بر ماهوارههای در حال گردش مانند MODIS، VIIRS و NOAA میتوانند توزیع روزانه AOD جهانی و منطقه ای را ارائه دهند. کاربرد آنها برای نظارت بر کیفیت هوا در مقیاس های محلی مانند محیط های شهری به دلیل قدرت تفکیک مکانی پایین آنها محدود است. اخیراً، علاقه فزایندهای به بازیابی محصولات AOD بر اساس تصاویر ...
بیشتر
محصولات عمق نوری ریزگرد اتمسفری (AOD) مبتنی بر ماهوارههای در حال گردش مانند MODIS، VIIRS و NOAA میتوانند توزیع روزانه AOD جهانی و منطقه ای را ارائه دهند. کاربرد آنها برای نظارت بر کیفیت هوا در مقیاس های محلی مانند محیط های شهری به دلیل قدرت تفکیک مکانی پایین آنها محدود است. اخیراً، علاقه فزایندهای به بازیابی محصولات AOD بر اساس تصاویر نوری با قدرت تفکیک بالا شکل گرفته است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی بازیابی AOD در مناطق شهری با استفاده از تصاویر ماهوارهای با قدرت تفکیک مکانی بالا است. با فرض سطح لامبرتی، اصل بازیابی AOD توسعه یافته بر اساس تئوری انتقال تابشی با استفاده از معادله Tanré می باشد. برای حل معادله انتقال تابشی، مطالعه حاضر مدل انتقال تابشی شبیهسازی دوم سیگنال ماهوارهای در طیف خورشیدی (6S) را اتخاذ و یک جدول جستجو را با فرض یک مدل ریزگرد قارهای ساخت. بازتاب سطح زمین در کل دوره مطالعه با استفاده از Landsat 8 OLI برای دوره 2016-2015 تنوع بسیار کمی به صورت ماهانه نشان داد. بازیابی AOD با مقایسه بازتاب TOA اندازه گیری شده و شبیه سازی شده انجام گرفت. اعتبارسنجی با استفاده از یک سایت زمینی مستقر در پشت بام مرکز منطقه ای هواشناسی با نام Tamanrasset_INM واقع در منطقه تامنراست، الجزایر انجام شد. اعتبارسنجی نشان می دهد که روش بازیابی AOD منجر به خطای استاندارد 0.1068 می شود و با برابر با 70.9% همبستگی خوبی نشان می دهد.
اطلاعات جغرافیایی
زهرا مرادی؛ محمدسعدی مسگری
چکیده
اهمیت روزافزون مسکن به لحاظ تأثیرات عمیق و قابلتوجهی که بر ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورها میگذارد، بر کسی پوشیده نیست؛ بنابراین برآورد دقیق و قابلاعتماد قیمت بهطورقطع امر سیاستگذاری در این زمینه را آسان مینماید. در شرایط مختلف ممکن است صدها عامل بهصورت زیرمجموعهای از عوامل ساختاری، مکانی و اجتماعی – ...
بیشتر
اهمیت روزافزون مسکن به لحاظ تأثیرات عمیق و قابلتوجهی که بر ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورها میگذارد، بر کسی پوشیده نیست؛ بنابراین برآورد دقیق و قابلاعتماد قیمت بهطورقطع امر سیاستگذاری در این زمینه را آسان مینماید. در شرایط مختلف ممکن است صدها عامل بهصورت زیرمجموعهای از عوامل ساختاری، مکانی و اجتماعی – اقتصادی بر قیمت املاک تأثیر بگذارد. بنابراین بایستی با در نظر گرفتن این عوامل، قیمت گذاری املاک بهطور کارآمد انجام شود. با توجه به ماهیت پیچیدهی بازار املاک در تحقیقات انجامشده از الگوریتمهای متداول یادگیری عمیق مانند DNN ، RNN، CNNو ... استفادهشده است، اما این الگوریتمها در خصوص دادههای جدولی چندان مناسب نمیباشند. از طرفی مدلهای یادگیری عمیق موجود در قیمتگذاری ملک نیز کاملاً قطعی هستند و عدم قطعیت دادهها را لحاظ نمیکنند. در این مقاله سعی شده است که در بهکارگیری روشهای یادگیری عمیق به ساختار جدولی دادههای املاک توجه شود. برای این منظور معماری عمیق جدید TabNet به کار گرفته شده است. این الگوریتم برخلاف سایر الگوریتمهای متداول یادگیری عمیق دادههای جدولی خام را بدون هیچگونه پیشپردازشی دریافت میکند. در این پژوهش همچنین با استفاده از تکنیکهای ترکیب موجود، منطق فازی با الگوریتمهای یادگیری عمیق ترکیب شده است تا ضمن یادگیری سریع و دقیقتر مسائل پیچیده، بر کاستی های قطعی بودن مدل های یادگیری عمیق و در نظر نگرفتن عدم قطعیت ذاتی دادهها در این مدل ها غلبه شود. همچنین با بهکارگیری سیستم اطلاعات مکانی (GIS) ارزیابی شفافتری ارائه شد تا بصری سازی کامل الگوی مکانی ویژگیهای ملک و همچنین ارتباط این ویژگیها و قیمتگذاری تضمین و متغیرهای مکانی نیز در مدل ارزشگذاری لحاظ شوند. بهمنظور ارزیابی روشهای پیشنهادی از دادههای املاک منطقهی پنج تهران استفاده شده است. ترتیب و اولویتبندی تأثیرگذاری ویژگیها در قیمتگذاری املاک مسکونی تهران توسط الگوریتم TabNet نشاندهندهی تأثیر قابلتوجه عوامل مکانی میباشد. بهطوریکه در این رتبهبندی پس از مساحت دو ویژگی مکانی طول و عرض جغرافیایی به ترتیب رتبهی دوم و سوم را دارا میباشند. درنهایت برای مجموعه دادهی تهران الگوریتمهای TabNet، DNN،CNN ، RNN، LSTM، خود رمزگذار و همچنین الگوریتم یادگیری ماشین XGBoost به کار گرفتهشده و معیارهای ارزیابیRMSE ،MAE و مقایسه شدند که بر اساس معیار، با به کارگیریTabNet پنج درصد بهبود دقت حاصل شد. درنهایت RMSE الگوریتم ترکیبی FuzzyTabNet برای دادهی تهران نسبت به الگوریتم پایهی TabNet 4.65% کاهش یافت. همچنین شبکهی خود رمزگذار فازی نیز نسبت به شبکهی خود رمزگذار معمولی 6.52 درصد بهبود یافت.
دورسنجی
سمیه اصلانی کتولی؛ رضا شاه حسینی؛ حمید باقری
چکیده
سیل یکی از مخاطرات طبیعی است که می تواند به شدت بر زندگی انسان تأثیر بگذارد، به گونه ای که برای واکنش اضطراری به آن نیاز به ارزیابی دقیق منطقه آسیب دیده پس از حادثه می باشد. مشاهدات رادار با روزنه مجازی (SAR) بطور گسترده در تهیه نقشه و نظارت بر سیل استفاده می شود. با این حال، خدمات عملیاتی فعلی عمدتاً معطوف به سیل در مناطق روستایی ...
بیشتر
سیل یکی از مخاطرات طبیعی است که می تواند به شدت بر زندگی انسان تأثیر بگذارد، به گونه ای که برای واکنش اضطراری به آن نیاز به ارزیابی دقیق منطقه آسیب دیده پس از حادثه می باشد. مشاهدات رادار با روزنه مجازی (SAR) بطور گسترده در تهیه نقشه و نظارت بر سیل استفاده می شود. با این حال، خدمات عملیاتی فعلی عمدتاً معطوف به سیل در مناطق روستایی است و مناطق سیل زده شهری، کمتر مورد توجه قرار می گیرند. در عمل، نقشه برداری از سیلاب های شهری به دلیل مکانیسم های پیچیده برگشت در محیط های شهری، چالش برانگیز است و علاوه بر شدت SAR، اطلاعات دیگری نیز لازم است. در این مقاله یک روش طبقه بندی برای تشخیص سیل در مناطق شهری با تلفیق استفاده از شدت SAR و همدوسی تداخل سنجی تحت چارچوب شبکه عصبی کانولوشن CNN معرفی می شود، تا اطلاعات سیل از مناظر مختلف را استخراج نماید. به منظور تمایز تغییرات حاصل از سیلاب از دیگر تغییرات، از سه سری زمانی همدوسی حاصل از تصاویر(قبل ـ قبل، قبل ـ بعد و بعد ـ بعد) استفاده شده است. این روش در رویداد سیل گنبد کاووس با داده های Sentinel-1 آزمایش می شود. نقشه های سیلاب حاصل از تلفیق شدت و همدوسی و شدت به تنهایی در مقایسه با داده های کنترل زمینی در مناطق شهری و داده های حاصل از آستانه گذاری تصاویر سنتینل-1 نشان می دهد که دقت کلی 93.8٪ و ضریب کاپا 0.81 برای ترکیب شدت و همدوسی و نیز دقت کلی 90.6٪ و ضریب کاپا 0.72 برای ترکیب شدت به تنهایی و دقت کلی 86.8٪ و ضریب کاپا 0.56 برای ترکیب همدوسی به تنهایی وجود دارد. آزمایشات نشان می دهد که همدوسی علاوه بر شدت در تهیه نقشه از سیلاب شهری، اطلاعات ارزشمندی را فراهم می کند و روش پیشنهادی می تواند ابزاری مفید برای تهیه نقشه از سیلاب شهری باشد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
امید فرجی؛ علیرضا قراگوزلو؛ حسین آقامحمدی؛ زهرا عزیزی؛ علیرضا وفائی نژاد
چکیده
بی شک انگیزه ی اصلی تمام برنامه ریزی ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه ای، توزیع مناسب فعالیت ها و استفاده حداکثر از قابلیت های محیطی در فرایند توسعه مناطق می باشد. مهمترین ابزار برنامه ریزی در توسعه پایدار و آمایش سرزمین، اطلاعات مکانی است و مدیریت اطلاعات مکانی از درگاه زیرساخت ملی اطلاعات مکانی و با بهره گیری از فناوری های پیشرفته، ...
بیشتر
بی شک انگیزه ی اصلی تمام برنامه ریزی ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه ای، توزیع مناسب فعالیت ها و استفاده حداکثر از قابلیت های محیطی در فرایند توسعه مناطق می باشد. مهمترین ابزار برنامه ریزی در توسعه پایدار و آمایش سرزمین، اطلاعات مکانی است و مدیریت اطلاعات مکانی از درگاه زیرساخت ملی اطلاعات مکانی و با بهره گیری از فناوری های پیشرفته، به بالاترین سطح بهره وری خواهد رسید. اقدام در جهت به روز رسانی روش ها، ابزارها و قالب های مدیریت اطلاعات مکانی، رسالت مهمی بنظر می رسد. بگونه ای که مدیران در فرآیند تصمیم سازی، بتوانند از اطلاعات مکانی بهره برده و در مسیر پیشبرد اهداف توسعه پایدار، قدم بردارند. این پژوهش بر پایه مطالعه روش ها و فناوری های روز در مدیریت جامع اطلاعات مکانی سه حوزه پیشرو جهان شامل ایالات متحده آمریکا- استرالیا و اتحادیه اروپا بنا شده است. زمینه های مطالعاتی شامل رویکرد سیاسی و اقتصادی حاکمیت- فناوری های نوین- معماری و ساختار و نهایتاً قوانین و محدودیت ها می باشد. هدف این تحقیق، تهیه نقشه راه برازش وضعیت موجود در مدیریت اطلاعات مکانی کشور با وضعیت مطلوب و دستیابی به توسعه مکان محور از سریع ترین مسیر ممکن است. نتایج این تحقیق نشان می دهند که بازطراحی سیستم زیرساخت اطلاعات مکانی کشور با رویکرد تکاملی، نیازمند سرمایه گذاری و تلاش جدی کلیه دست اندرکاران این حوزه می باشد و با تهیه نقشه راه عملیاتی و حرکت زمان بندی شده در این راستا و همچنین، بومی سازی دستورالعمل های موجود، می توان به فناوری های روز و معماری بهینه دست یافت واز نتایج آن که تحقق توسعه پایدار و عدالت منطقه ای و بازگشت چندین برابر سرمایه است، بهره مند شد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
خلیل ولیزاده کامران؛ مریم صادقی لله لو؛ اسدالله حجازی
چکیده
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را بهمنظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربریهای مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده ...
بیشتر
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را بهمنظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربریهای مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده از تصاویر لندست 5، 8 و ادغام آنها باتصاویر سنتینل2 و استر است. پس از تهیه تصاویر برای سالهای 2010، 2015 و 2019، تصحیح هندسی، رادیومتریک و اتمسفری تصاویر انجام گرفت و نقشه کاربریها با دقت کاپا به ترتیب 93، 83، 91 درصد تهیه شدند. مدل سازی تغییر کاربری برای سال 2025 با مدل GEOMOD، نیازمند تهیه نقشه تناسب منطقه است که با استفاده از روش Fuzzy ANP و ضریب ناسازگاری کمتر از 0.06 تهیه شده و برای تهیه نقشه تناسب اراضی از چهار معیار: انسانی، زیستشناختی، توپوگرافی و اقلیمی و 11 زیر معیار با توابع بولین بدست آمد و نقشههای کاربری اراضی بولین (جنگل و غیر جنگل) 2010 و 2015 مدلسازی برای سال 2019 انجام گرفت. مدلسازی کاربری برای سال ۲۰۲۵ از نقشه پایه ۲۰۱۹ و ماتریس انتقال زنجیره مارکوف کاربری اراضی ۲۰۲۵ با مدل CA- Markov صورت پذیرفت و نتیجه تغییرات مکانی برای سال ۲۰۲۵ به دست آمد. برای ارزیابی دقت مدل از میزان توافق و عدم توافق مکانی پیکسلها با Klocation و Standard به ترتیب با دقت 98 و 95 استفاده شد. نتایج مدلسازی برای سال 2025 تغییرات بهصورت کاهش پوشش جنگل بوده که از 3204.18 هکتار در سال 2010 به 3070.55 هکتار در 2019 هزار هکتار کاهش یافته است. با توجه به نتایج وزندهی، معیار انسانی و زیرمعیارهای کاربری اراضی و فاصله از جاده وزن بالایی را بهدست آوردند. علت آن میتواند پتانسیل گردشگری این منطقه در جذب گردشگران و همچنین دخالتهای ساکنان محلی باشد که تأثیر مستقیمی بر روند کاهشی جنگل دارد.
دورسنجی
راهله استادهاشمی؛ خسرو میرآخورلو؛ جمشید یاراحمدی؛ محمدرضا نجیب زاده
چکیده
امروزه در کشورهای در حال توسعه، منابع طبیعی به خصوص جنگل ها به منظور اهداف اقتصادی با شدت زیادی در حال بهرهبرداری هستند که این امر موجب تأثیر بر تنوع زیستی، خصوصیات خاک، کمیت و کیفیت آب و اقلیم جهانی میشود. بنابراین لزوم توجه بیشتر به حفظ و احیاء جنگلها بیش از پیش احساس میشود. امروزه تکنولوژی استفاده از اطلاعات مکانی حاصل ...
بیشتر
امروزه در کشورهای در حال توسعه، منابع طبیعی به خصوص جنگل ها به منظور اهداف اقتصادی با شدت زیادی در حال بهرهبرداری هستند که این امر موجب تأثیر بر تنوع زیستی، خصوصیات خاک، کمیت و کیفیت آب و اقلیم جهانی میشود. بنابراین لزوم توجه بیشتر به حفظ و احیاء جنگلها بیش از پیش احساس میشود. امروزه تکنولوژی استفاده از اطلاعات مکانی حاصل از سنجش از دور و تصاویر ماهوارهای، اطلاعات جامع و هدفمندی را برای مطالعات محیط زیستی فراهم کرده است. در این پژوهش نیز با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل2 که دارای قدرت تفکیک مکانی، طیفی و زمانی مطلوب میباشند، به بررسی و تعیین سطح، پراکنش و انبوهی جنگلهای منطقه ارسباران و سایر کاربری ها پرداخته شد. جنگلهای ارسباران در ارتفاعات قرهداغ در شمال استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است ومساحت منطقه مورد مطالعه 551211 هکتار میباشد. طبقهبندی منطقه به کاربری جنگل(انبوه، نیمه انبوه، تنک و خیلی تنک)، مرتع، کشاورزی، مسکونی و بایر، باغ و آب با استفاده از الگوریتمهای مختلف انجام شد که نتایج نشان داد روش طبقهبندی نظارتشده حدکثر احتمال، بهترین روش برای طبقهبندی جنگلهای ارسباران است. بر اساس نتایج بهدست آمده مساحت جنگلهای با تراکم بیشتر از 5 درصد،131019 هکتار محاسبه است که 39 درصد آن مربوط به جنگل انبوه، 36 درصد نیمه انبوه، 17 درصد تنک و 8 درصد خیلی تنک میباشد. در منطقه مورد مطالعه بیشترین سطح کاربری بهترتیب مربوط به مرتع، جنگل، کشاورزی، مسکونی و بایر، باغ و آب محاسبه شده است. با ارزیابی و تعیین صحت نقشه نهایی، ضریب کاپا 0.88 و صحت کلی 89.8% بهدست آمد که این نتایج نشان داد روش طبقهبندی نظارتشده پیکسل پایه، روشی قابل قبول بوده و نقشه بهدست آمده قابل اطمینان و کاربردی میباشد. نتایج حاصل از این تحقیق میتواند در تهیه برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت مدیریت پایدار جنگلهای کشور استفاده شود که منجر به شناسایی اراضی تخریبشده و جلوگیری از تعرض به اراضی منابع ملی جنگلی خواهد شد و همچنین به عنوان ابزاری مناسب برای برنامهریزی و تصمیمگیری برای آینده جنگلها بهکار رود.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
فاطمه احمدی؛ یاسر ابراهیمیان قاجاری؛ عباس کیانی
چکیده
گسترش شهرها یک فرآیند پویاست و بهروزرسانی نقشههای شهری بهمنظور ارائه خدمات بسیار مهم است. دادههای سنجشازدوری منبع قدرتمندی برای استخراج مناطق ساختهشده میباشند؛ یکی از دادههایی که میتواند پویایی مناطق شهری را تشخیص دهد دادههای نور شب است. ازآنجاییکه مناطق شهری در هنگام شب توسط نورهای مصنوعی موجود در منازل و خیابانها ...
بیشتر
گسترش شهرها یک فرآیند پویاست و بهروزرسانی نقشههای شهری بهمنظور ارائه خدمات بسیار مهم است. دادههای سنجشازدوری منبع قدرتمندی برای استخراج مناطق ساختهشده میباشند؛ یکی از دادههایی که میتواند پویایی مناطق شهری را تشخیص دهد دادههای نور شب است. ازآنجاییکه مناطق شهری در هنگام شب توسط نورهای مصنوعی موجود در منازل و خیابانها روشن میشوند، درنتیجه بهخوبی از پسزمینه متمایز خواهند شد. ازاینروی مطالعه حاضر در تلاش است رشد و گسترش مناطق شهری را با استفاده از نمونههای آموزشی با کیفیت و اتوماتیک از روی ترکیبی از تصاویر نور شب و اپتیک، در یک بازه 24 ساله با دقت بالایی شناسایی و استخراج کند. دراینراستا برای تولید نمونههای آموزشی با کیفیت، شاخص نور شب تحت عنوان [1]VTNUI توسعه داده شده است که با ترکیب ویژگیهای مختلف بدست آمده از تصاویر لندست و نور شب در محدودههای شهری و در نظر گرفتن روابط بین مناطق، پدیده اشباع[2] و شکوفایی[3] تصاویر نور شب در محدوده شهری را کاهش داد. سپس با بررسی حد آستانههای خودکار بر روی شاخص توسعه داده شده نمونههای آموزشی با کیفیت تولید شد تا طبقهبندی دقیقتری از مناطق شهری ارائه شود. ازاینروی ابتدا از نمونههای آموزشی اولیه به دست آمده با استفاده از حد آستانه خودکار بر روی تصاویر نور شب طبقهبندی اولیه صورت پذیرفت سپس نمونهها با اعمال حد آستانه خودکار بر روی شاخص معرفی شده پالایش شدند و طبقهبندی نهایی صورت گرفت. درنهایت بر اساس تحلیل سری زمانی، روند رشد منطقه بررسی شده است. به منظور بررسی اثربخشی روش پیشنهادی، دو منطقه دارای اقلیم متفاوت انتخاب شد و بررسیهای مختلف بصری و کمی برای ارزیابی صورت پذیرفت. نتایج طبقهبندی نهایی برای بابل و کرمان به ترتیب با میانگین ضریب کاپا 0/93 و 0/74 و میانگین دقت کلی 97/76 و 87/63 برای تمام سالهای مورد بررسی به دست آمده است.
[1] vegetation and Temperature -NTL urban index
[2] saturation
[3] blooming
دورسنجی
نازنین حسن زاده؛ رضا حسن زاده؛ مهدیه حسینجانی زاده؛ مهدی هنرمند
چکیده
در این پژوهش آلودگی هوای ایجاد شده توسط کارخانه ذوب مس خاتون آباد و تعیین شعاع تأثیر آن با استفاده از داده های سنتینل 5 پی (Sentinel-5P) در سامانه گوگل ارث انجین مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مربوط به میانگین گاز های دی اکسید سولفور و دی اکسید نیتروژن با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین در محدوده 50 کیلومتری از کارخانه و در بازه ی ...
بیشتر
در این پژوهش آلودگی هوای ایجاد شده توسط کارخانه ذوب مس خاتون آباد و تعیین شعاع تأثیر آن با استفاده از داده های سنتینل 5 پی (Sentinel-5P) در سامانه گوگل ارث انجین مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مربوط به میانگین گاز های دی اکسید سولفور و دی اکسید نیتروژن با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین در محدوده 50 کیلومتری از کارخانه و در بازه ی زمانی یکروزه، هفت روزه، چهارده روزه، یکماهه، دوماهه، سهماهه، ششماهه، دوازده ماهه و سیماهه از ماه دسامبر2020 برای ارزیابی غلظت آلودگی در روزهای سرد سال و در بازه های زمانی مشابه از ماه ژوئن 2021 به منظور ارزیابی غلظت آلودگی در روز های گرم سال بدست آمد. تحلیل این داده ها برای تعیین بازه های زمانی مؤثر و میزان غلظت تجمعی آنها با استفاده از روش آماری – مکانی تحلیل لکه داغ صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل لکه داغ تصاویر مربوط به گاز دی اکسید نیتروژن نشان می دهد که در بازه های زمانی دو هفته تا دو ماهه در ماه های سرد سال لکه داغ نشانگر وجود گاز دی اکسید نیتروژن در جو مستقر در بالای کارخانه می باشد. اما در بازه های سهماهه، ششماهه، یکساله و سیماهه در ماه های سرد لکه داغ به سمت شمال غرب و در فاصله دورتر از کارخانه مشاهده می شود. همچنین تصاویر مربوط به ماه ژوئن در اطراف کارخانه مورد مطالعه روند مشابهی را نمایان می سازد. نتایج حاصل از تحلیل لکه داغ تصاویر مربوط به گاز دی اکسید سولفور نشانگر مقدار زیاد غلظت این گاز در اطراف کارخانه می باشد و تصاویر با بازه های زمانی یک ماهه و طولانی تر قادر به ارائه اطلاعات دقیق تر و منطقی تر در مورد میزان غلظت گاز دی اکسید سولفور می باشند. باتوجه به نتایج بدست آمده فعالیت این کارخانه می تواند دلیلی بر افزایش میزان غلظت گاز دی اکسید سولفور باشد که شعاع حدود 4 تا 6 کیلومتری و مساحت حدود 10700 هکتار در اطراف کارخانه را تحت تأثیر قرار داده است. نتایج این تحقیق می تواند کارشناسان محیط زیست و محققین را در استفاده و تفسیر بهتر از داده های ماهواره سنتینل 5 پی در ارزیابی آلودگی هوا در مناطق صنعتی در بازه های زمانی متفاوت با درک بهتری از میزان پراکنش هر گاز در فصول گرم و سرد سال و در هر بازه زمانی یاری رساند.
اطلاعات جغرافیایی
فروغ محمدی راوری؛ احمد مزیدی؛ زهرا بهزادی شهربابک
چکیده
پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمولترین پدیدههای شهری است که طیّ آن برخی از نقاط شهری بهخصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرمتر میشوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه ...
بیشتر
پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمولترین پدیدههای شهری است که طیّ آن برخی از نقاط شهری بهخصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرمتر میشوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه یزد و آزمون من-کندال استفاده شد. به منظور تعیین جزیره گرمایی شهر یزد در ماههای گرم سال، از تصاویر ماهوارهای لندست 4-8 در محدوده زمانی33 ساله(2020-1987) که شامل چهار دوره با فاصله زمانی 11 ساله است (میانگین ماه های تیر، مرداد و شهریور سال های 1987، 1998، 2009 و 2020) استفاده شد. نتایج حاصل از تصاویر ماهواره ای نشان داد که در طی دوره آماری هر چه به سالهای جاری نزدیکتر شویم از میزان پوشش گیاهی و زمینهای بایر کاسته شده و در عوض به وسعت ناحیهی شهری افزوده شده است. نقشه های LST نیز نشان از دماهای بالای 50 درجه سانتیگراد به صورت خوشه های داغ در قسمت های غرب و جنوب غرب شهر یزد بوده که در دهه های اخیر ایجاد و تقویت شده اند. آزمون من-کندال و شیب سنس نیز حاکی از روند صعودی معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد به خصوص در سال های اخیر است. میزان این افزایش دما دریک دوره 45 ساله حدود 2.3 درجه سانتی گراد بوده است که این شرایط می تواند در پیوند احتمالی با پدیده روند افزایش جمعیت شهری طی دهه های اخیر و به دنبال آن افزایش سازه های شهری(مسکونی، تجاری) و پدیده جزیره حرارتی مرتبط باشد.
دورسنجی
حشمت کرمی؛ زهرا صیادی
چکیده
صخرههای مرجانی ازنظر محیط زیستی جزء مهمترین مناطق جهان هستند. در چند دهه اخیر این بومسازگان با افزایش دمای اقیانوسها بهشدت توسط رویداد سفید شدن تهدید میشوند. با سفید شدن صخرههای مرجانی این بومسازگان تحت تنش بیشتری قرارگرفته و در معرض مرگ ومیر قرار خواهند گرفت. امروزه بهمنظور پیشبینی و شناسایی مناطق در معرض خطر سفید ...
بیشتر
صخرههای مرجانی ازنظر محیط زیستی جزء مهمترین مناطق جهان هستند. در چند دهه اخیر این بومسازگان با افزایش دمای اقیانوسها بهشدت توسط رویداد سفید شدن تهدید میشوند. با سفید شدن صخرههای مرجانی این بومسازگان تحت تنش بیشتری قرارگرفته و در معرض مرگ ومیر قرار خواهند گرفت. امروزه بهمنظور پیشبینی و شناسایی مناطق در معرض خطر سفید شدن مرجانها از دادههای مبتنی بر سنجشازدور ماهوارهای و قابلیتهای تحلیل روند استفاده میشود. در این پژوهش سعی شد با استفاده از روند دادههای 35 ساله در بازه زمانی 1980 تا 2015 در قالب دادههای چندبعدی، دمای سطح دریا در سال 2022 با به کار گیری ابزارهای ArcGIS Pro برای محدوده خلیجفارس پیشبینی شود و مناطقی که بیشتر در معرض تنش حرارتی منجر به سفید شدگی هستند شناسایی شوند. در این تحلیل برای برازش خط روند از روش هارمونیک استفاده شد. خط روند هارمونیک خطی منحنی است با تکرار دورهای که بهترین استفاده را برای توصیف دادههای دارای الگوی چرخهای دارد. نتایج اولیه نشان داد که دمای سطح دریا در محدوده خلیجفارس از سال 1996 میانگین دمای بالاتری را تجربه کرده است. نقشه روند بهدستآمده (1980 تا 2015)، بیانگر این بود که مناطق شمال غربی خلیجفارس و بخشی از جنوب آن بیشتر در معرض گرمای طولانی قرار دارند. دقت برازش روند دادهها توسط تابع رگرسیونی هارمونیک، پارامترهای آماری، 0.78= R2 و0.5 =RMSE را ارائه داد. در این مطالعه، ناهنجاریهای موجود در دادهها محاسبه شد و مناطقی که دمای بالاتر از میانگین داشتند شناسایی شدند. در برش زمانی سالانه پیشبینیشده (2022)، شمال غربی و بخشی از جنوب منطقه خلیجفارس با تنش حرارتی منجر به سفید شدگی مواجه میشوند. نتایج بهدستآمده با نقشههای سازمان نووآ در همان تاریخ مقایسه شدند و مورد تأیید قرار گرفتند. پیشنهاد میشود تا سازمانهای مسئول برای ارزیابی وضعیت و تهیه نقشه خطر محدودههای مرجانی از روشهای مبتنی بر سنجشازدور و تحلیل روند استفاده کنند.
اطلاعات جغرافیایی
امیر محمد صالح آبادی؛ سید هادی قدوسی فر؛ علی محمدپور
چکیده
برنامه ریزان منظر به دنبال ایجاد ارتباط مناسب میان توزیع مکانی خدمات پارک های شهری با ساکنین شهرها هستند. توازن توزیع فضایی فضاهای سبز شهری یکی از جدیدترین موضوعات مورد مطالعه در حوزه برنامه ریزی منظر در سطح جوامع علمی جهان است. بررسی مطالعات پبشین نشان می دهد که برای انجام تحلیل های متناسب با توازن فضایی ...
بیشتر
برنامه ریزان منظر به دنبال ایجاد ارتباط مناسب میان توزیع مکانی خدمات پارک های شهری با ساکنین شهرها هستند. توازن توزیع فضایی فضاهای سبز شهری یکی از جدیدترین موضوعات مورد مطالعه در حوزه برنامه ریزی منظر در سطح جوامع علمی جهان است. بررسی مطالعات پبشین نشان می دهد که برای انجام تحلیل های متناسب با توازن فضایی از تکنیک هایی همچون تحلیل شبکه و منطق فازی در GIS استفاده می شود. روش های تحلیلی مذکور از دیدگاه فنی به بانک اطلاعاتی گسترده نیاز دارند که باعث صرف هزینه های بسیار خواهد شد. هدف این مقاله ارائه مدلی برای اندازه گیری نابرابری فضایی، بدون استفاده از داده های تحلیل شبکه است که نشان دهنده عدم دسترسی به خدمات پارک های شهری باشد. از اینرو مقاله حاضر با تعیین حوزه عرضه و تقاضا برای هر پارک به کمک ضریب فاصله هندسی و ضریب توزیع فضایی جنبه ای نوآورانه را برای محاسبه آن پیشنهاد می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد شاخص حوزه عرضه و تقاضای اولیه نسبت به شاخص حوزه عرضه و تقاضای جدید دقت کمتری دارد و شاخص D نتایج را مورد ارزیابی قرار می دهد. انتظار میرود یافتههای این پژوهش، به برنامهریزان منظر شهری کمک کند تا به طور کلی محدوده خارج از دسترس پارک ها را درک کرده و اولویت برای ارائه خدمات متوازن پارک ها به مخاطب را تعیین کنند. نتایج بهدستآمده به کمک تحلیل GIS نشان میدهد که پارکهایی که شاخص D آن ها حدّ واسط ۰.۰۸ تا ۰.۰۳ است، نسبت میان ضرایب آنها در محدوده هشدار قرار دارند و پارک هایی با شاخص D بین ۰.۷ تا ۰.۳۴ در محدوده بحرانی هستند. منطقه یک تهران بهاندازه کافی پاسخگوی نیازهای عرضه و تقاضای ساکنان نیستند و در بخشهایی از این منطقه، این کمبود کاملاً احساس میشود. همچنین نشان میدهد پارکهایی با مساحت کم و فاصله کم از یکدیگر، وضعیت عرضه و تقاضای نامطلوبتری دارند، زیرا فاصله کم پارکهای کوچک از یکدیگر، از قدرت آنها در جذب افراد از فواصل طولانیتر میکاهد.
ژئودزی
لیدا کوشکی؛ بهزاد وثوقی؛ سید رضا غفاری رزین
چکیده
پدیده زمین لرزه هرساله در جهان و مخصوصاً کشور لرزه خیزی چون ایران، زیان های جانی و مالی هنگفتی به بار می آورد و پیش بینی زمین لرزه به یکی از چالش های بزرگ دانشمندان در دهههای اخیر تبدیل شده است. از جمله این پیش نشانگرها می توان به وقوع بی هنجاری در پارامترهای یونسفری قبل از زمین لرزه اشاره نمود. پارامتر ...
بیشتر
پدیده زمین لرزه هرساله در جهان و مخصوصاً کشور لرزه خیزی چون ایران، زیان های جانی و مالی هنگفتی به بار می آورد و پیش بینی زمین لرزه به یکی از چالش های بزرگ دانشمندان در دهههای اخیر تبدیل شده است. از جمله این پیش نشانگرها می توان به وقوع بی هنجاری در پارامترهای یونسفری قبل از زمین لرزه اشاره نمود. پارامتر مورد بررسی در این تحقیق محتوای الکترون کلی (TEC) است و مناطق مطالعاتی برای بررسی، زمینلرزه دوگانه اهر- ورزقان با بزرگای 6.5 و زمینلرزه سرپل ذهاب با بزرگای 6.3 است. در زمینلرزه اهر- ورزقان از مشاهدات شش ایستگاه GPS و در زمینلرزه سرپل ذهاب از مشاهدات پنج ایستگاه GPS شبکه جهانی IGS، به منظور محاسبه مقدار محتوای الکترون کلی (TEC) یونسفر استفاده شده است. تبدیل فوریه زمان کوتاه (STFT) و پارامترهای آماری میانگین و انحراف معیار برای کشف بیهنجاریهای موجود در سری زمانی یونسفر بکار گرفته شده است. همچنین تغییرات شاخصهای ژئومغناطیسی و آب و هوایی KP، Dst، F10.7، Vsw (سرعت پلاسما)، Ey (میدان مغناطیسی) و IMFBz (میدان مغناطیسی بین سیارهای) برای اطلاع از شرایط روزهای قبل از وقوع زمینلرزه مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که برای زمینلرزه اهر- ورزقان، بیهنجاریهایی در11، 12، 13 و نیز 5 روز قبل از زمینلرزه وجود دارد. اما برای زمینلرزه سرپل ذهاب، در 6، 7، 13 و 21 روز قبل از زمینلرزه، بیهنجاریهایی قابل مشاهده است. آنالیزهای انجام گرفته در این مقاله نشان میدهد که در صورت بررسی کلیه پارامترهای ژئومغناطیسی و آب و هوائی قبل از وقوع زمینلرزه، میتوان با آنالیز سری زمانی یونسفر با روش STFT، بیهنجاریهای موجود را به صورت مستقیم مشاهده نمود. توجه به این نکته ضروری است که در روزهایی که شرایط ژئومغاطیسی و آب و هوایی آرامی حاکم نیست، نمیتوان تنها وقوع زمینلرزه را علت بیهنجاریهای کشف شده در سری زمانی یونسفر، دانست.
جغرافیای نظامی و انتظامی
آرام خضرلو؛ رضا کریمی
چکیده
امروزه کشیده شدن جنگ ها به داخل شهرها و همچنین نیل به امنیت پایدار در شهرها از طریق ارزیابی تهدیدات و آسیب پذیری ها با رویکرد پدافند غیرعامل ضرورت دارد. پدافند غیرعامل به عنوان یکی از مؤثرترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات شناخته شده است. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و درصدد استخراج تهدیدات ...
بیشتر
امروزه کشیده شدن جنگ ها به داخل شهرها و همچنین نیل به امنیت پایدار در شهرها از طریق ارزیابی تهدیدات و آسیب پذیری ها با رویکرد پدافند غیرعامل ضرورت دارد. پدافند غیرعامل به عنوان یکی از مؤثرترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات شناخته شده است. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و درصدد استخراج تهدیدات انسان ساخت و ارزیابی آسیب های موجود در شهر جدید اندیشه می باشد. در این مسیر از روش های اسنادی و پرسشنامه به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل آسیب پذیری از 10 شاخص مانند حساسیت دارایی ها، فاصله از مراکز مهم و حساس، دسترسی به مراکز آتش نشانی، عرض خیابان، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی و غیره با استفاده از مدل فازی IHWP (تحلیل سلسله مراتبی معکوس) در نرم افزار GIS و جهت استخراج تهدید انسان ساخت نمونه مورد مطالعه نیز از روش AHP-FEMA (تحلیل سلسله مراتبی- روش آژانس مدیریت شرایط اضطرار) استفاده می شود. نتایج پژوهش نشان میدهد در بخش ارزیابی تهدیدات، تهدیدهای سخت شامل حملات هوایی و موشکی و تهدیدهای نرم یعنی تظاهرات و آشوب حائز بیشترین احتمال وقوع تهدید و تهدیدهای زیستی حائز کمترین امتیاز تهدید شده است و تهدید مبنای تحقیق حاضر حملات هوایی با تأکید بر خسارات کالبدی و فیزیکی می باشد. در بخش ارزیابی آسیب پذیری نیز 23.06درصد قطعه ها آسیب پذیری خیلی کم،26.78درصد آسیب پذیری کم، 7 درصد آسیب پذیری متوسط، 21.40 درصد آسیب پذیری زیاد و 12.01 درصد قطعات آسیب پذیری خیلی بالایی را به خود اختصاص داده اند. بدیهی است که قطعه هایی که در شمال و مرکز شهر قرار دارند مانند معادن شن و ماسه در شمال شرقی، پمپ بنزین پترواپال در بلوار امام خمینی در مرکز شهر، پست برق 63 Kv در خیابان استاد فروزانفر، اداره مخابرات فاز 2 و 3 و 4 و 5 و بیمارستان تأمین اجتماعی در مرکز شهر از آسیب پذیری بالا برخوردار هستند.
دورسنجی
کیوان مختاری؛ هوشنگ اسدی هارونی؛ محمد علی علی آبادی؛ سمیه بیرانوند
چکیده
کانسار طلای موته و نواحی مجاور آن از تیپ طلای کوهزایی است، در این ناحیه در مجموعه متاولکانیکها و در رابطه با گنایس و میکاشیستهاى متعلق به پرکامبرین، کانیزایی عمدتاً در زونهای دگرسانی سیلیسى و سریسیتى و کربناتیزاسیون، در شکستگیها بهصورت رگه و رگچهاى به همراه اکسیدهای آهن متمرکز شده است. طبق بررسـیهای انجـام شـده در ایـن ...
بیشتر
کانسار طلای موته و نواحی مجاور آن از تیپ طلای کوهزایی است، در این ناحیه در مجموعه متاولکانیکها و در رابطه با گنایس و میکاشیستهاى متعلق به پرکامبرین، کانیزایی عمدتاً در زونهای دگرسانی سیلیسى و سریسیتى و کربناتیزاسیون، در شکستگیها بهصورت رگه و رگچهاى به همراه اکسیدهای آهن متمرکز شده است. طبق بررسـیهای انجـام شـده در ایـن منطقـه، دگرسـانیهای تـوأم رسـی، اکسـیدهای آهـن و سیلیسی شدن سنگ دیواره برای پیجویی ذخایر طلا حایز اهمیت است. در این تحقیق تصاویر ماهوارهای ASTER و لندست 8 به منظور بارزسازی کانیهای رسی در رابطه با دگرسانیها، اکسیدهای آهن و واحدهای سنگی منطقه مطالعاتی و از داده ماهوارهای سنتینل-2 برای افزایش قدرت تفکیک مکانی این دادهها و افزایش دقت مکانی نقشههای دگرسانی استخراج شده مورد استفاده قرار گرفته اند. پس از انجام پیشپردازشهای لازم، برای پردازش تصاویر فوقالذکر روشهای مختلف پردازش دادههاى ماهوارهاى چند طیفى ASTER مانند ترکیب رنگی کاذب، نسبت باندی، روش کمترین مربعات رگرسیون [1](Ls-Fit)، آنالیز مولفه های اصلی [2](PCA)، نقشه بردار زاویه طیفی[3](SAM)، فیلتر گذاری تطبیقی [4](MF)، برای شناسایی و تفکیک کانیهای دگرسانی مرتبط با کانیزایی طلا به کار گرفته شدند. در نهایت نقشه پراکندگی زونهای دگرسانی شناسایی شده، با نقشه زمین شناسی، مشاهدات میدانی و نتایج آنالیز XRD نمونههای میدانی مقایسه شد. برای مقایسه نتایج و ارزیابی صحت روشهای یاد شده از ماتریس خطا و ضریب کاپا استفاده شد. پس از نمونهبرداریها و تجزیههای آماری، مشخص شد که روش نقشهبردار زاویه طیفی، بهترین تطابق را با واحدهای زمینشناسی منطقه نشان میدهد، و با این روش علاوهبر زونهای از پیش شناخته شده، محدودههای جدید دگرسان شده قابل شناسایی است.
[1] - least square Fit
[2]- Principal Component Analysis
[3] - Spectral Angle Mapper
[4] - Matched Filtering
وضعیت سرزمینی و امنیتی مناطق مرزی
کامیار امامی؛ حمید گنجائیان
چکیده
موقعیت قرارگیری ایران سبب شده است تا مرزهای کشور از نظر وضعیت امنیتی حساسیت بالایی داشته و نظارت و کنترل بر این نواحی بسیار حائز اهمیت باشد. با توجه به اینکه عوامل محیطی، نقش مهمی در توان دفاعی و امنیتی مناطق مرزی دارد، در این پژوهش بر مبنای این عوامل، به شناسایی مناطق مستعد توسعه زیرساخت های نظامی در نوار مرزی استان خراسان رضوی ...
بیشتر
موقعیت قرارگیری ایران سبب شده است تا مرزهای کشور از نظر وضعیت امنیتی حساسیت بالایی داشته و نظارت و کنترل بر این نواحی بسیار حائز اهمیت باشد. با توجه به اینکه عوامل محیطی، نقش مهمی در توان دفاعی و امنیتی مناطق مرزی دارد، در این پژوهش بر مبنای این عوامل، به شناسایی مناطق مستعد توسعه زیرساخت های نظامی در نوار مرزی استان خراسان رضوی پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر، از روش های توصیفی-تحلیلی و همچنین مدل تلفیقی منطق فازی و تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شده است. داده های تحقیق شامل مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM، نقشه های توپوگرافی 1:50000 و لایه اطلاعاتی مربوط به نقاط جمعیتی واقع در منطقه مورد مطالعه است. مهمترین ابزار مورد استفاده در این تحقیق نرم افزار ArcGIS است. همچنین در این تحقیق از مدل های منطق فازی و ANP بهمنظور شناسایی مناطق مستعد توسعه زیرساخت های نظامی استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصله، مناطق شمالی نوار مرزی این استان به دلیل داشتن میدان دید وسیع، ارتفاع زیاد، وجود دامنه ها و جهات شیب شرقی، دارای بالاترین پتانسیل برای ایجاد پایگاه های نظامی و دیده بانی ها است و همچنین مناطق میانی این استان به دلیل نداشتن میدان دید وسیع، ارتفاع کم و قرار گرفتن در واحد دشت، دارای پتانسیل کمی برای توسعه زیرساخت های نظامی (پایگاه های نظامی و دیده بانی ها) است. با توجه به موارد مذکور، مناطق میانی نوار مرزی استان خراسان رضوی دارای پتانسیل آسیب پذیری بالایی است، بنابراین لازم است تا برنامه ریزی های لازم به منظور کنترل و نظارت بر این مناطق صورت گیرد.
دورسنجی
سیده کوثر حمیدی؛ اصغر فلاح؛ نسترن نظریانی
چکیده
تغییر اقلیم تأثیر قابل ملاحظهای بر محیطزیست دارد و منجر به حساسیت متفاوت پوشش گیاهی بهعوامل آب و هوایی در مقیاس های مکانی- زمانی مختلف می شود. آگاهی از وضعیت پوشش گیاهی بهدلیل کاربرد در برنامهریزیهای خرد و کلان در حال حاضر یکی از ارکان مهم در تولید اطلاعات است .با توجه به پرهزینه و زمانبر بودن استفاده از روشهای مبتنی بر ...
بیشتر
تغییر اقلیم تأثیر قابل ملاحظهای بر محیطزیست دارد و منجر به حساسیت متفاوت پوشش گیاهی بهعوامل آب و هوایی در مقیاس های مکانی- زمانی مختلف می شود. آگاهی از وضعیت پوشش گیاهی بهدلیل کاربرد در برنامهریزیهای خرد و کلان در حال حاضر یکی از ارکان مهم در تولید اطلاعات است .با توجه به پرهزینه و زمانبر بودن استفاده از روشهای مبتنی بر مشاهدات، امروزه فناوری سنجش از دور بهعنوان راهکار جدید در بهبود این روشها مطرح شده است. در پژوهش پیشرو هدف بررسی اثر عوامل اقلیمی بر روند پوشش گیاهی جنگل فریم در استان مازندران با استفاده از تصاویر سنتینل 2 و تعیین مناسبترین شاخص برای این منطقه است. بهمنظور مدل سازی از فاکتورهای اقلیمی (درجه حرارت و بارندگی) مربوط به منطقه بهدست آمده از نزدیکترین ایستگاه هواشناسی مربوط، استفاده شد. بعد از پیشپردازش و پردازش تصاویر سنتینل 2 ارزشهای رقومی متناظر از باندهای طیفی استخراج و بهعنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شد. رابطه درجه حرارت و بارندگی با شاخصهای پوشش گیاهی با ضریب همبستگی 0.43 و 0.56 و میزان AIC و BIC بهترتیب (565 و 3209) و (739 و 3383) بهدست آمد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین اثرگذاری در رابطه با هر دو فاکتور درجه حرارت و بارندگی مربوط به شاخص پوشش گیاهی تفاضلی (DVI) است، که نشاندهنده کارائی بالای این شاخص در منطقه است. با توجه به نتایج فوق، میتوان بیان کرد که شاخص مذکور بهمنظور بررسی تأثیر متغیرهای اقلیمی بر جنگل مورد مطالعه، انطباق و همبستگی مناسبی دارد.