نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تهران دانشکده جغرافیا

2 کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده

مناطق خشک و نیمه خشک جهان در عرضهای 20 تا 45 درجه شمالی و جنوبی واقع شدهاند. کشور ایران نیز در این منطقه واقع شده که به کمربند جهانی بیابانی موسوم است. شناسائی این مناطق به عنوان اصولیترین و بنیادیترین کار محسوب میشود. در پهنه مناطق خشک ایران، تودههای بزرگی از ماسههای بادی در نقاط مختلفی متراکم شدهاند.
این تودههای ماسهای در اصطلاح محلی ریگ نامیده میشوند. محدوده مورد مطالعه تپه ماسهای بند ریگ کاشان، واقع در چاله مسیله و در جنوب دریاچه نمک میباشد. در این مقاله سعی براین خواهد بود که با مطالعه ژئومورفولوژی، نمونهبرداری و دانهبندی عناصر تپه ماسهی محیطهای بادی بررسی گردد .بررسیهای بعمل آمده شامل مراحل جمعآوری اطلاعات محلی، نمونهبرداری از تپه ماسهای، عاملهای آماری و رسوبشناسی با استفاده از نرم افزار GRADISTATمحاسبه گردیده و منحنیهای دانهبندی رسوبات ترسیم شد. بررسیهای دانهبندی رسوبات نشان میدهد که رسوبات در 4 نقطه تپه ماسهای دارای اختلاف جورشدگی φ 327/0 میباشد، که این اختلاف ناشی از موقعیت برداشت رسوبات و قدرت باد میباشد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An investigation of granulometric parameters in wind environment Case study: Band-e rig Kashan

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Zamanzadeh 1
  • Mona Anoosheh 2

1 University of Tehran

2 University of Tehran

چکیده [English]

Arid and semi-arid areas of the world are located between 20 to 45 degrees north and south latitude. Iran is also located in this area which is referred to as the world’s desert belt. Identifying these zones is the most fundamental and basic thing to do. In Iran’s arid zones, huge masses of running sand are compacted in different places.
In local language, these sand masses are called pebbles. The study area includes Band-e rig Kashan sand dunes, located in Chale Masile, south of Namak Lake. In the present article, we try to study wind environments by exploring the geomorphology, sampling and grading the elements of sand dunes. Surveys include local data collection and sampling of sand dunes. Statistical factors and sedimentology were calculated by GRADISTAT software and deposit grading curves were created. Deposit grading indicates that deposits in 4 points of the sand dune have a sorting difference of 0.327 φ and this difference is due to the position of deposit withdrawal and wind power. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Band-e rig Kashan
  • wind deposits
  • grading (granulometry)
  • sorting
1- آذرنیوند، حسین؛ جنیدی جعفری، حامد؛ جعفری، محمد؛ «بررسی ویژگی های رویشگاهی گونه دم گاوی و بررسی الگوی پراکنش آن در ماسهزار( مطالعه موردی: بند ریگ کاشان)»؛ پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی شماره 77، زمستان 1386 
2- جدید الاسلامی، مهدی؛ جدید الاسلامی، منیر؛ جدیدالاسلامی، هادی؛ «بررسی ارتباط ژنتیک و کانی شناسی عناصر تشکیل دهنده تپههای ماسهای (شرق دشت سیستان)»؛  مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام (ICIWG2010)
3- عباسی، مرضیه؛ فیض نیا، سادات؛ عباسی، حمیدرضا، عباسی؛ کاظمی، یونس و فرنجیک، احمد؛ «بررسیهای دانهبندی و کانیشناسی رسوبات در منشایابی تپههای ماسهای بلوچستان»؛ فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد 18، شماره3، 1390
4- فتحی زاده، حسن؛ تازه، مهدی؛ همیالی، یوسف؛... «بررسی دانهبندی رسوبات از دیدگاه ژئومورفولوژی»، یازدهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، کرمان 18 الی 20 بهمن ماه 1390
5- محمودی، فرج ا...، ژئومورفولوژی دینامیک، دانشگاه پیام نور، تهران، چاپ ششم 1383
6- مقصودی ، مهران؛ شهریار، علی؛ لرستانی، قاسم؛ «تأثیر توزیع قطر و فراوانی ذرات ماسه در تغییر شکل اجزای اصلی برخان مطالعه موردی: برخان مرنجاب)» ؛ جغرافیا و توسعه شماره 25 زمستان 1390
7- مقصودی، مهران؛ یمانی، مجتبی؛ مشهدی، ناصر؛ تقی زاده، مهدی؛ ذهاب ناظوری، سمیه، «شناسایی منابع ماسههای بادی ارگ نوق با استفاده از تحلیل باد و مورفومتری درات ماسه»، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 22 شماره پیایی43، شماره 3، پاییز 1390
8- یمانی، مجتبی، «نقش سلولهای کم فشار محلی در استقرار مجموعه ماسهای ایران (مطالعه موردی: بند ریگ)» مجله مدرس، دوره 6، شماره4، زمستان 1381
9- موسوی حرمی، رضا، رسوب شناسی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوازدهم 1389.