نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری

چکیده

تنگ‌ها از جالب توجه‌ترین و پیچیده‌ترین پدیده­ های ژئومورفولوژیکی محسوب می‌شوند. این جلب توجه و پیچیدگی منجر به وضع فرضیه‌هایی چند در مورد چگونگی تشکیل آنها گردیده است. فرضیه‌هایی که به دلیل کثرت استفاده بعضاً جنبه کلاسیک پیدا کرده‌اند. در این تحقیق دره عرضی تنگ تکاب در تاقدیس خاویز واقع در شمال شرقی بهبهان با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین شناسی، عکس های هوایی و انجام چند مرحله بازدید میدانی مورد بررسی قرار گرفته، و سعی شده است که چگونگی تشکیل این تنگ که در آن سازندهای اواخر کرتاسه(سازندگورپی) و ائوسن(سازند پابده) و الیگو- میوسن (سازند آهکی آسماری)، به همراه آبرفت­ های کواترنری رخنمون دارند، روشن گردد. به این ترتیب که فرضیه‌های رایج در مورد چگونگی تشکیل تنگ‌ها در درة عرضی تنگ تکاب به چالش کشیده شده و در نهایت این نتیجه‌گیری حاصل شده است که منشاء دره عرضی تنگ تکاب را می‌توان بر اساس فرایندهایی که امروزه به طور فعال دست اندرکارتغییر سطوح وسیعی از زاگرس هستند تعیین نمود و نیازی به نتیجه­ گیری از هیچ مکانیسم، حادثه یا ساخت صرفاً فرضیه ­ای برای توجیه آن وجود ندارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که، در شکل گیری دره عرضی تنگ تکاب نه یک فرایند خاص بلکه چندین فرایند به طور همزمان نقش داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Formation and Evolution of Gorges in Folded Part of Zagrus Mountain- Case Study: Tang Takab in Khaviz anticline, northeast of Behbahan

نویسنده [English]

  • Gholam Hossein Eskani Kazazi

Assistant Professor of Islamic Azad University, Shahr-e-Rey Branch

چکیده [English]

Gorges are considered ont of the most attractive and complicated phenomena in geomorphology. Their Complexities have led to some hypotheses about their formation. Some of these hypotheses are considered classics of the field now.
In this research, many methods have been employed in studying of the transverse valley of Tang-Takab, such as topographic and geologic maps and aerial-photos.The valley is located in anticline of khaviz in northeast of Behbahan. In surveying the area, several observations were  made. We tried to clarify how these gorges were formed in the late cretaceous (Goorpi construction) Ecocene (pabdeh construction) Oligo – Miocene (Asmany calcareous construction) accompanied with Quaternary alluviums. Based on new hypotheses, the progress of formation of gorges in the transverse valley of Tang Takab became clear. The processes are active in changing a vast area in zagrus mountain. Therefore, for interpretation of this phenomenon there is  no need to draw on mechanisms, accidents or hypotheses. It should be noticed that formation of transverse valley of Tang-Takab is not related to only one specific process, but to several factors which have happened simultaneously

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behbahan
  • Zagrus folded part
  • Khaviz anticline
  • Tang Takab
  • Classic hypotheses
  • simultaneouse processes
1- احمدی، حسن، 1374، ژئومورفولوژی کاربردی( جلد اول) چاپ دوم تهران، انتشارات دانشگاه تهران
2- اسکانی کزازی، غلامحسین 1386 ، فرضیه‌‌های کلاسیک در ژئومورفولوژی، مجله پویش انجمن جغرافیا واحد شهری ری
3- اسکانی کزازی، غلامحسین1383ارتباط سیستم ساختاری با کارست شدگی، مجله سرزمین شماره 3 سال اول، واحد علوم و تحقیقات تهران
4- اسکانی کزازی، غلامحسین 1383 ژئو مورفولوژی کارست زاگرس چین خورده رساله دکتری، واحد علوم تحقیقات تهران
5-اوبرلند تئودور 1379 رودخانه‌های زاگرس از دیدگاه ژئومورفولوژی ترجمه معصومه رجبی و دیگران ،‌تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز
6- بربریان، ام وقریشی 1367 ، بررسی و گزارش لرزه‌خیزی پهنه بهبهان و تشان تهران دفتر مطالعات و برنامه ریزی وزارت نیرو (طرح مارون)
7- سازمان نقشه برداری، عکس‌های هوایی.
8- کک رژه، 1368 ژئومورفولوژی(جلد اول) ترجمه فرج اله محمودی ، تهران انتشارات دانشگاه تهران
9- محمودی فرج اله 1374، ژئو مورفولوژی ساختمان، تهران، انتشارات پیام نور
10- مطیعی، همایون،1372، زمین شناسی ایران (چینه شناسی زاگرس) تهران انتشارات سازمان زمین شناسی
11- وزارت نفت نقشه توپوگرافی1:100000
12- وزارت نفت نقشه زمین شناسی 1:100000
13-وزارت نفت نقشه زمین شناسی 1:250000