نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
2 سازمان هواشناسی کشور
3 کارشناس ارشد اقلیم شناسی، گروه جغرافیا دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
اولین پارامتری که می‌تواند در مطالعه ترسالی و خشکسالی مورد توجه قرار گیرد، بارش است. این پارامتر ارتباط مستقیمی با سامانه‌های بارشی ورودی به ایران و همچنین منابع رطوبتی که رطوبت را به درون آن‌ها تزریق می‌کند، دارد.
مطالعات انجام شده بر روی سامانه سودانی نشان می‌دهد که بارش‌های نیمه‌جنوبی کشور ارتباط نزدیکی با میزان فعالیت این سامانه در دوره سرد سال دارد و این سامانه در بارش‌های سیل‌آسای نیمه‌جنوبی و جنوبغرب کشور نقش اول را ایفا می‌کند. بررسی نقشه های همدیدی در روزهای بارشی سنگین و روزهای بارشی اندک نشاندهنده‌ی دو الگوی متفاوت حاکم در منطقه طی این دو دوره است. در الگوی موج بارشی سنگین، کم فشار سودانی بر روی جنوبغرب دریای سرخ، استقرار یافته است و دامنه آن به صورت مورب از جنوبغرب به سوی شمالشرق امتداد یافته و مناطق جنوبی و جنوبغربی ایران را تحت تأثیر قرار داده است.
دراین الگو بر روی جنوب‌شرق شبه جزیره عربستان پرفشار حاکم است و جریانات حاکم بر روی این منطقه رطوبت وگرما را از روی دریای عمان و عرب و از طرف دیگر خلیج عدن و دریای سرخ را به جلو سامانه مذکور تزریق نموده و توسط سیستم سودانی وارد مناطق جنوبی ایران می‌نماید و به علت عمیق شدن ناوه شرق مدیترانه و ریزش هوای سرد از نواحی عرض‌های شمالی به پشت سامانه سودانی این سیستم فوق‌العاده قوی گردیده و به حالت دینامیکی درآمده و بارش سنگین را در منطقه ایجاد کرده است. در الگوی موج بارشی ضعیف، کم فشار سودانی فوق‌العاده ضعیف عمل کرده است ودامنه آن به صورت شرقی- غربی گسترده شده و دامنه آن از مناطق جنوبی شبه‌جزیره عربستان عبور کرده است. همچنین در این الگو در مناطق جنوب‌شرقی شبه جزیره عربستان سیستم چرخندی حاکم است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Analysis of rainfall regime in south and southwest of the country
نویسندگان [English]
- Hasan Lashgari 1
- Hooshang Ghaemi 2
- Fatemeh Parak 3
1 Shahid Beheshti University
2 Meteorological Organization of the country
3 Shahid Beheshti University
چکیده [English]
Precipitation is the first important parameter in studying dry and wet years. It has a direct relation with precipitation systems entering Iran and the sources of humidity which inject humidity into those systems.
Studies performed on Sudanese system indicate that precipitation in southern parts of the country have a close relation with the activities of this system in cold days of the year and it plays the most important role in heavy rainfalls. Reviewing synoptic maps of high and low precipitation reveals that two different dominating patterns exist in the area. In the high precipitation pattern, Sudanese low pressure is located on the South West of the Red Sea and continues toward North East and influences South and South West of Iran.
This pattern dominates South East of the Arabian Peninsula. It inject heat and humidity from the Oman Sea and the Arabian Sea on one hand and the Adan Gulf and the Red Sea on the other hand to the mentioned systems. Then, this heat and humidity enters Iran Southern area with the Sudanese system. Due to the deepening of east Mediterranean trough, and the falling of cold weather from eastern latitudes in the Sudanese system, the system becomes extremely powerful and changes into dynamic status, creating a heavy rainfall on the area. In the weak precipitation pattern, Sudanese low pressure system is extremely weak and it crosses the southern areas of the Arabian Peninsula in east-west direction. Moreover in this pattern, a cyclone system covers South Eastern areas of the Arabian Peninsula.
کلیدواژه‌ها [English]
- Synoptic analysis
- low pressure
- high pressure
- Sudan
- precipitation wave
- Heavy precipitation
- the Mediterranean Sea
)