نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان

چکیده

در نظریه کارکرد گرایی، جامعه یک سیستم سازمان یافته تلقی می‌ گردد و همان طوری که هر سیستم از اجزاء و عناصر متمایز تشکیل شده، جامعه نیز به عنوان یک سیستم از گروهها و سازمان های مجزا تشکیل شده است. این اجزاء به نحوی خاص با هم ترکیب شده و در مجموع یک کل را تشکیل می دهند. لازمه بقاء یک سیستم آن است که اجزاء و عناصر آن با هم در تعامل بوده و سیستم به صورت یکپارچه و درچارچوب عوامل محیطی نظیر جغرافیایی، ارزش‌ها، و نظام‌ های اجتماعی حرکت کند. این تعامل و همکاری که منطبق بر یک سری اصول و قوانین می­‌باشد منجر به حفظ تعادل و بقاء سیستم شده و حتی اگر بخش و اجزائی از آن دچار تغییر و دگرگونی شود این همکاری به حفظ و ثبات کل کمک می ‌کند. در این نظریه هر جزء از سیستم دارای یک کارکرد خاص بوده و بقاء آن به میزان تعامل آن با بقیه اجزاء سیستم و میزان کارکرد آن بستگی دارد. یک جزء می ‌تواند در یک دوره زمانی دارای کارکرد و در دوره ‌ای دیگر بدون کارکرد باشد که در صورت عدم کارکرد، از سیستم حذف می ‌شود. در این نظریه کلیه سنن و مناسبات و نهادهای اجتماعی، دوام و بقایشان به کار و یا وظیفه ‌ای که در نظام اجتماعی کل بر عهده دارند بستگی دارد و تا زمانی به حیات خود استمرار می ‌دهند که از نظر کارکردی مفید باشند. نظریه کارکرد گرایی هر گونه تغییر و تحول جزئی را ناشی از نیاز کارکردی جامعه می داند؛ به بیان دیگر در این نظریه جامعه به صورتی عمل کرده و پیش می ‌رود که پاسخگوی احتیاجات کارکردی خود باشد و ساز و کارها به شکلی است که به حفظ وحدت، انسجام، تعادل و بقاء آن کمک کند. در این مقاله ضمن بررسی مکتب کارکرد گرایی در جغرافیا، به مقایسه تطبیقی این مکتب با سایر مکاتب جغرافیایی پرداخته می ‌شود.(آزاده ارمکی،1373؛ ادیبی،انصاری،1383)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative study of functionalism school in geography with other geographic schools

نویسندگان [English]

  • Ahmad Taghdisi 1
  • Zahra Hedayatimoghaddam 2

1 Faculty Member of the Department of Geography, University of Isfahan

2 Master of Rural Planning at Isfahan University

چکیده [English]

In the theory of functionalism, society is considered an organized system, and as each system consists of distinct components and elements, society is also formed as a system of separate groups and organizations. These components are combined in a special way and together constitute a whole. The survival of a system requires constructive interaction of its components and elements and that the system be integrated in a framework of environmental factors such as geography, values and social systems. This interaction and cooperation conforms to a series of principles and rules will lead to maintaining the balance and survival of the system, and even if parts and components of it are subject to change, this cooperation will contribute to maintaining overall stability. In this theory, each component of the system has a specific function and its survival depends on its interaction with the rest of the system's components and the degree to which it functions. A component can be operating in a period of time and be without any functions in another period, which, if not functioning, is deleted from the system. In this theory, the survival and continuance of all traditions, social relationships and institutions depend on the work or task they occupy in the social system as a whole, and continue to exist in their own way as long as they have a useful function. The theory of functionalism considers any kind of partial change and transformation due to the functional need of society; in other words, in this theory, society acts in a way so as to be responsive to its functional needs, and mechanisms are in a way that preserve unity , coherence, balance and survival. In this paper, while reviewing the functionalism school in geography, comparative parallel of this school with other geographical schools are carried out. (Azadeh Amaraki, 1994; Adibi, Ansari, 2004).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Functionalism
  • geographic schools
  • functional geography
  • systemic view
1- آزاده ارمکی، تقی، 1376، «نظریه‌ های جامعه ‌شناسی » تهران، انتشارات سروش.
2- ادیبی، حسین، انصاری، عبدالمعبود،1383، «نظریه ‌های جامعه‌ شناسی»  تهران، نشر دانژه.
3- تقوایی، مسعود، تبریزی، نازنین، 1384 ، «مارکسیسم  شهر و برنامه ‌ریزی  شهری»  مجله سیاسی - اقتصادی، شماره212، ص168.
4- تقوایی، مسعود، سروری، زهتاب، 1384، «اثر  لیبرالیسم  بر فضای شهری» مجله سیاسی- اقتصادی، شماره 218، ص.157
5- تقوایی، مسعود، قنبری، سیروس،1385،«عدالت، اشتغال  و امنیت  اجتماعی» مجله سیاسی-اقتصادی، شماره 232-231، ص­101.
6- توسلی، غلامعباس، 1373 ، «نظریه های جامعه‌شناسی»، انتشارات  سمت، چاپ چهارم 1373.
7- تنهایی، حسین، 1372، «درآمدی بر جامعه»، ترجمه حسین  بهروان، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول.
8- تنهایی، حسین، 1379، «درآمدی  بر مکاتب  و  نظریه‌های  جامعه‌ شناسی»، تهران، نشر مرندیز، چاپ چهارم.
9- رابرتسون،یان،1372، «درآمدی بر جامعه»، ترجمه حسین بهروان،  مشهد، انتشارات آستان  قدس رضوی، چاپ ­اول.
10- ریترز، جرج، 1374، «نظریه‌ های جامعه ‌شناسی در دوران معاصر» ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، چاپ ­دوم.
11-  شکوئی، حسین، 1385، «جغرافیای کاربردی و مکتبهای جغرافیایی» مشهد انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ ­پنجم.
12- شکوئی، حسین، 1377، «اندیشه‌ های نو در فلسفه جغرافیا» تهران، انتشارات گیتاشناسی، چاپ­ دوم.
31-  شکوئی، حسین، 1373، «دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری» جلد اول، تهران، انتشارات ­سمت.
41-  شکوئی، حسین، 1384، «فلسفه‌ های محیطی و مکتب‌ های جغرافیایی» تهران، انتشارات گیتاشناسی.
15- صفائی ‌نژاد، فتحیان، 1382، «تأثیرات تغییرات اجتماعی- فرهنگی بر فاصله نسلی در شهر دهدشت» پایان‌ نامه  کارشناسی  ارشد، گروه  جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان.
16- ضیاء ­توانا، محمد حسین، 1382،«جغرافیای اجتماعی تجلی‌گاه میان دانشی» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی.
17- ضیاء­ توانا، محمد حسین، 1383، «توسعه پایدار در تعامل میان دانشی و جایگاه جغرافیای اجتماعی در آن»، مجله  جغرافیا و توسعه ناحیه‌ ای، شماره دوم، بهار و تابستان.
18- کورز، لیوئیس، 1373، «زندگی و اندیشه بزرگان جامعه ‌شناسی»، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، چاپ­ پنجم.
19- محمودیان، سید­محمود، 1384، «کارکردگرایی در جغرافیا» مجله چشم ‌انداز زنده روز، تابستان.
20- موسوی، یوسیف، 1384، «مشکلات اجتماعی ناشنوایان در شهر اصفهان» پایان ‌نامه کارشناسی ارشد، گروه جامعه ‌شناسی  دانشگاه  اصفهان.
 
21- Dictionary of Contemporary English, 2001, LONGMAN
22- http://www.fasleno.com
23- http://sociologyofiran.com