فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فرم های ضروری نشریه

شرایط و ضوابط ارسال مقاله

راهنمای تنظیم مقاله

نقش صنایع کارگاهى «کوچک» در توسعه روستایى (مطالعه موردى: شهرستان شهرضا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمى گروه جغرافیا- دانشگاه اصفهان

2 دانشیار دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتى

3 استاد دانشکده جغرافیاى دانشگاه تهران

4 استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتى

چکیده

تجارب کشورهاى پیشرفته و در حال توسعه بیانگر آن است که استقرار نواحى و شهرک هاى صنعتى و کارگاه هاى کوچک تولیدى صنعتى در نزدیکى نواحى روستایى همواره دگرگونى‏ هاى بسیارى به لحاظ اقتصادى - اجتماعى، کالبدى - فضایى و زیست محیطى در مقیاس‏ هاى کوچک و بزرگ به دنبال داشته است.
بر این اساس ایجاد نواحى و شهرک هاى صنعتى در شهرستان شهرضا که در مجاورت روستاهاى آن شکل گرفته است نیز باعث دگرگونى‏ هاى طبیعى، انسانى، اقتصادى، فضایى و زیست محیطى فراوانى گردیده است که در این پژوهش به بررسى آن پرداخته مى‏ شود.
بر این اساس براى شناخت تأثیر صنایع کارگاهى در نواحى روستایى ضرورى بنظر رسید تا در یک ارزیابى اجتماعى، اقتصادى ضمن آشنایى با مفهوم صنایع کارگاهى (کوچک) و عوامل مؤثر بر آن، پیامدهاى استقرار این صنایع در مناطق روستایى مورد نقد و ارزیابى قرار گیرد. بنابراین بر آن شدیم تا در یک مطالعه موردى در پهنه جغرافیایى شهرستان شهرضا و در سطح 5 شهرک و ناحیه صنعتى آن ؛ پیامدهاى اجتماعى و اقتصادى ایجاد صنایع کارگاهى در توسعه روستایى را در بوته آزمایش قرار داده و مهمترین نقاط قوت و ضعف ایجاد صنایع کارگاهى در جهت حصول به اهداف توسعه پایدار روستایى را مورد بحث قرار دهیم که در این زمینه فرضیاتى به شرح ذیل تبیین گردید.
1- ایجاد و گسترش صنایع کارگاهى در نزدیکى مناطق روستایى شهرستان شهرضا به عنوان مکمل و پشتیبان بخش کشاورزى باعث افزایش زمینه‏ هاى اشتغال و درآمد و جاذب نیروهاى کار مازاد بر فعالیت کشاورزى در مناطق روستایى مى‏ شود.
2- بهبود بیشتر وضعیت اجتماعى، اقتصادى و فضایى روستاهاى مناطق روستایى شهرستان شهرضا تنها با سرمایه گذارى خود روستائیان محلى امکان ‏پذیر است. (از طریق مشارکت روستائیان توأم با اعتبارات بانکى یا شرکاء شهرى)

عنوان مقاله [English]

The Role of "Small" Workshop Industries in Rural Development (Case Study: Shahreza City)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Taghdisi 1
  • Bijan Rahmani 2
  • Mas'ud Mahdavi 3
  • Rahmatallah Monshizadeh 4

1 Member of Faculty, Department of Geography, University of Isfahan

2 Associate Professor, Faculty of Geosciences, Shahid Beheshti University

3 Professor of Geography, University of Tehran

4 Assistant Professor, Faculty of Geosciences, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

The experiences of developed and developing countries indicate that establishment of industrial districts and settlements and small industrial workshops near rural areas have always created many socio-economic, physical-spatial and environmental changes on small and large scales.
Based on this, the creation of industrial areas and settlements in the city of Shahreza, which has been formed in the vicinity of its villages, has also caused natural, human, economic, spatial and environmental changes that were examined in this study.
Based on this, in order to understand the effect of workshop industries in rural areas, it seems necessary that, while introducing the concept of small workshop-based industries and the factors affecting them, the implications of the establishment of these industries in rural areas in a social and economic assessment be evaluated. Therefore, we determined to examine the social and economic consequences of the creation of workshop-based industries on rural development by conducting a case study in 5 industrial districts and settlements within Shahreza, and discuss the most important strengths and weaknesses of the establishment of workshop industries in order to achieve the goals of sustainable rural development, in which regard the following hypotheses were elaborated:
1- Establishment and development of workshop industries in the vicinity of rural areas of Shahreza as complementary to and supporting agricultural sectors will increase the employment and income sources and attract more workforce than mere agricultural activities in rural areas.
2. Further improvement of the social, economic and spatial situation of villages in rural areas of Shahreza city is possible only through the investment of local villagers (through the participation of villagers accompanied by bank credits and urban partners)

مراجع
1- آپهوف نورم و همکاران ؛ دلایلى براى موفقیت ؛ مترجم: عبدالرسول مرتضوى ؛ وزارت جهاد کشاورزى؛ تهران؛ 1382
2- آلدر، هنرى. ال. و ادوارد بى. راسلر؛ مقدمه‏اى بر احتمالات و آمار ؛ ترجمه: عباسعلى زالى و جمشید جعفرى؛ چاپ چهارم انتشارات دانشگاه تهران؛ 1373.
3- ابراهیم زاده، عیسى و فرامرز بریمانى ؛ تحلیلى بر تعاونى‏هاى مرز نشینان... سیستان و بلوچستان؛ پژوهشهاى جغرافیایى ؛ شماره 51؛ بهار 1384.
4- استیون، رابرت وى و کازى؛ تغییرات مزیت نسبى و سیاست‏هاى بازرگانى و توسعه ؛ ترجمه: عبدالرضا رکن الدین افتخارى ؛ فصلنامه مدرس؛ دوره دوم ؛ ش 6؛ انتشارات دانشگاه تربیت مدرس ؛ تهران ؛ بهار 1377
5- الغنمى، ام. آر؛ بحران فقر روستایى ؛ آیا مشارکت مى‏تواند آن را از میان بردارد؟ ؛ ترجمه: ناصر اوکتایى؛ گاهنامه روستا و توسعه ؛ مرکز تحقیقات و بررسى مسائل روستایى جهاد سازندگى ؛ شماره 5؛ تهران ؛ 1372
6- بختیارى ؛ صادق و فاطمه پاسبان ؛ نقش اعتبارات بانکى در توسعه فرصت‏هاى شغلى؛ اقتصاد کشاورزى و توسعه ؛ سال 12؛ ش 46؛ تابستان 1383.
7- چمبرز، رابرت ؛ توسعه اولویت بخشى به فقرا؛ ترجمه: مصطفى ازکیا؛ انتشارات دانشگاه تهران ؛ 1376
8- حبیبیان نقیبى، مجید؛ قرض الحسنه و راهبردهاى توسعه اقتصادى؛ انتشارات وزارت امور اقتصادى و دارایى؛ تهران ؛ 1382.
9- رائو، آر. وى ؛ صنایع کوچک و اقتصاد در حال توسعه هندوستان، مترجم: جهاد سازندگى استان اصفهان ؛ دفتر مرکزى جهاد سازندگى ؛ تهران ؛ 1366
10- سازمان مدیریت و برنامه ریزى کشور ؛ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسلامى ایران؛ انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزى کشور ؛ تهران؛ 1383.
11- سازمان صنایع کوچک و شهر کهاى صنعتى ایران ؛ سیاست‏هاى موفق توسعه صنایع کوچک ؛ انتشارات کارآفرینان بصیر ؛ تهران ؛ 1383.
12- سعیدى، عباس و عبدالحمید نظرى؛ تحلیلى بر طرح ایجاد نواحى صنعتى روستایى در ایران ؛ مجله علوم انسانى دانشگاه سیستان و بلوچستان ؛ سال 7؛ شماره پیاپى 16؛ زاهدان ؛ 1380.
13- سولانکى؛ صنایع کوچک روستایى هند مشکلات و دورنماى آینده؛ ترجمه حسن هاشمى‏داران؛ انتشارات وزارت کشاورزى ؛ تهران ؛ 1378.
14- طاهرخانى، مهدى؛ صنعتى شدن روستا؛ وزارت جهادکشاورزى؛ تهران؛ 1379.
15-طاهرخانى، مهدى؛ تحلیلى‏برعوامل‏مؤثر در مهاجرتهاى‏ روستا-شهرى: جهت‏گیرى‏ها و مباحث جدید؛ روستا و توسعه؛ سال 4؛ شماره 3 و 4؛ پائیز و زمستان 1379.
16- طاهر خانى، مهدى و وکیل حیدرى ؛ نقش تعاونى‏هاى تولیدى در توسعه مناطق روستایى (مشگین شهر) ؛ پژوهشهاى جغرافیایى ؛ ش 49؛ 1383.
17- فروند، جان و رائلد و الپول ؛ آمار ریاضى ؛ ترجمه: على عمیدى و محمد قاسم وحیدى اصل ؛ مرکز نشر دانشگاهى ؛ تهران ؛ 1370.
18- کریشنا، آنیرود و همکاران ؛ دلایلى براى امیدوارى ؛ ترجمه: پیروز ایزدى ؛ وزارت جهاد کشاورزى ؛ تهران: 1382.
19- کلانترى، خلیل، پردازش و تحلیل داده‏ها در تحقیقات اجتماعى - اقتصادى ؛ مهندسین مشاور طرح و منظر ؛ تهران ؛ 1382.
20- گاى، دارام ؛ توسعه مشارکتى: چشم اندازهایى از تجربه‏هاى توده روستایى؛ روستا و توسعه ؛ ش 4؛ مهر 1371.
21- مطیعى لنگرودى، سید حسن ؛ اثرات اقتصادى - اجتماعى شهرک‏هاى صنعتى در نواحى روستایى مشهد ؛ فصلنامه تحقیقات جغرافیایى ؛ س 16؛ ش 2؛ شماره پیاپى 61؛ مشهد 1380.
22- معاونت صنایع و توسعه روستایى ؛ اهداف و سیاست‏ها و برنامه‏هاى دفتر صنایع تبدیلى و تکمیلى بخش کشاورزى در سال 83؛ وزارت جهاد کشاورزى ؛ تهران ؛ 1383.
23- مهدوى، مسعود و مهدى طاهر خانى ؛ کاربرد آمار در جغرافیا ؛ نشر قومس ؛ تهران ؛ 1383.
24- مونکنر، هانس اچ. و همکاران ؛ راهبردهایى براى گسترش سازمانهاى خودیارى ویژه محرومان روستایى ؛ وزارت جهاد سازندگى ؛ تهران ؛ 1374.
25- Abraham. j; Rural industries and rural industrialization in developing economy: Indian experience; journal of Reconstruction; Vole. 27; 1994;
26- Albrecht, DonE; Poverty in non metropolitan America: Impact of industrial employment, and family structure variables; Rural sociology; Vol;26. No.1 ; 2000.
27- Curran, James; The location of small and medium enterprises: Are there urban - rural difference?; Rutledge; 1993.
28- Foss, loaf; Establishment structure; Job flows and rural employment; Rural employment in OECD countries ; chapter; 1997.
29- Guidry, Ly ; Employment impacts of rural industrialization La Salle parish Louisiana ; Louisiana Rural Economist; Vol. 36; 1997.
30- http: www.oecd. org/Industrial performance and competitiveness in an area of globalization and technological chance; Istanbul Ministenal conference on small businesses and entrepreneur ship 3-5; June 2004.
31- Liedholm. carl; The role of non from activities in the rural economy; Macmillan press In Association with the IEA; 1989.
32- Mahdavi, M & Ghadiri Masoum, M; Traditional Rural Industry With Respect Of Carpet Weaving...; Research In Geography; No. 51; University Of Tehran; 2005.
33- Perkins, Dwight; Rural small - scale industry in the peoples republic of china; The American rural small - scale industry delegation; 1978.
34- Rau, S.K; Rural Industrialization: policy & programs in four Asian countries , Asian productivity organization; Tokyo; 1985.
35- Rizvanul, Islam; Rural industrialization: an engine of prosperity in postreform rural china; world development; vol.22;No . 11; 1994.
36- Woldsemait. B; Prospects for rural industrialization in Ethiopia; Ethiopian Journal of development research; vol,3; No.2; 1979.
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
دوره 16، شماره 61 - شماره پیاپی 64
اردیبهشت 1386
صفحه 20-27
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار