نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی رشت

چکیده

کمبود منابع آب و محدودیت اقلیمی طول دوره رشد گیاهان زراعی و یا فعال گیاهی، اضافه بارش، کمبود بارش از موضوعاتی است که سبب خشکسالی و یا به عبارتی کاهش محصولات کشاورزی می ­گردد و این موضوع از دید متخصصان مختلف و نوع مطالعه آن متفاوت است ولی در جامعیت و ارزیابی، آن را یک پدیده طبیعی که اثرات فراوان روی محیط زیست دارد به شمار می ­آورند.
با توجه به مطالعه روند تغییرات دما- بارش در یک دوره آماری معین در دوازده ایستگاه مورد مطالعه، آثار خشکسالی بصورت تدریجی در حال نمایان شدن می­ باشد و چاره ­های مسکن ­وار مبارزه اصلی با این عامل اقلیمی نمی­ باشد. شواهد نشان می دهد که طول دوره حرارتی فعال گیاهی در دوره رشد گیاهان زراعی، اضافه بارش، تغییرات دما در منطقه در حال تغییرات تدریجی معنی­ دار است و با توجه به بارگذاری جمعیت، محدودیت خاک، مشکلات فراوانی را از نظر محیط زیست در آینده به همراه خواهد داشت.
مطالعه حاضر قسمتی از یم طرح پژوهشی در حال تدوین است که روند تغییرات عوامل فوق را با استفاده از نرم افزار minitab و نقشه ­های پیش ­بینی احتمال وقوع با دوره­ های مختلف تجزیه تحلیل می­ نماید و هدف مطالعه شناخت روندها و آینده­ نگری است تا تدابیر لازم جهت برخورد با این مسئله (خشکسالی و اثرات زیست محیطی آن) که منطقه در یک ناحیه یا اقلیم مرطوب قرار گرفته، مورد غفلت برنامه­ ریزان محلی، منطقه ­ای قرار نگیرد.

عنوان مقاله [English]

Study of Temperature - Precipitation Change Trend in the West of Gilan Province (With Emphasis on Drought)

نویسنده [English]

  • Bahman Ramezani

Assistant Professor, Islamic Azad University of Rasht

چکیده [English]

Shortage of water resources and climatic limitations of the period of plants’ growth, excessive precipitation and lack of enough precipitation lead to drought or, in other words, decrease of agricultural products. This topic is considered from different points of view by experts of different fields, but in general it is considered as a natural phenomenon with many effects on the environment.
According to a study of the temperature-precipitation trend over a certain statistical period at twelve stations, impact of drought is gradually appearing, and alleviating measures cannot be a real cure for this climatic factor. Evidences show that the length of the active thermal period of crops’ growth, extra precipitation and temperature variations in the region are gradually undergoing significant changes, and, considering population increase and limitations of soil, they might bring about numerous environmental problems in future.
The present study is a part of a research plan, still in the process of edition, which analyses the trend of change of above factors using mini-tab software and predictive maps of probabilities with different periods. The aim of this study is to identify the trends and to provide with a vision of future, so that due measurements for dealing with this issue (drought and its environmental effects) in a humid climate or area can be duly considered by local planners.

1-  دکتر علی خلیلی، 1355، نگرش بر ویژگی­های بارندگی سالیانه در ایران- نیوار.
2- دکتر ابراهیم جعفرپور، 1364، مطالعه اقلیمی خشکی و خشکسالی نائین کرمان- مؤسسه جغرافیا- دانشگاه تهران.
3- دکتر ابراهیم جعفرپور، 1364، پژوهش­های اقلیمی در غرب ایران- مؤسسه جغرافیا- دانشگاه تهران.
4- غلامعلی کمالی و همکاران، زمستان 68، شاخص هواشناسی و خشکسالی و کشاورزی- نیوار.
5- دکتر امین علیزاده، بهار 68، مفهوم هیدرولوژی خشکسالی و روش­های پیش بینی آن- نیواز.
6- غلامعلی کمالی، بهار 1370، بررسی عوامل مختلف آب و هوایی در رابطه با خشکسالی- نیوار.
7- مهندسین مشاور جاماب، 1373، طرح جامع آب کشور- گیلان- وزارت نیرو.
8- دکتر حسنعلی غیور و مسعودیان، 1375، بررسی نظام تغییرات مجموع بارش سالانه در ایران زمین- نیوار.
9- دکتر منوچهر فرج زاده، 1377، خشکسالی و روش­های مطالعه آن شماره 32- جنگل و مرتع.