نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه جغرافیای دانشگاه تربیت مدرس
2 کارشناس ارشد زمین شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس
3 استادیار گروه جغرافیای دانشگاه تربیت معلم سبزوار
چکیده
سنگدانه ها(1) بعنوان بخشى از مصالح ساختمانى، شامل مواد سختى مانند ماسه، گراول و سنگ لاشه هستند که بعد از ترکیب با مواد چسبنده دیگر، مى توانند در ساخت بتون، ملاط و گچ ساختمانى و در زیرسازى راه ها و راه آهن ها، پل ها، تونلها، سدها، فرودگاه ها و دیگر اهداف ساختمانى بکار روند. تحقیق حاضر، تشکیل، پراکندگى و توزیع سنگدانه ها را در ارتباط با لندفرمها و فرایندهاى ژئومورفولوژى مورد بررسى قرار مى دهد. نتیجه این تحقیق نشان مى دهد که بخش زیادى از منابع سنگدانه، در لندفرمهاى رودخانه اى یا محیط هاى آبرفتى مانند بسترهاى رودخانه اى فعلى و قدیمى، محل تقاطع رودخانه ها، پادگانه هاى آبرفتى جدید، و بخش هایى از مخروط افکنه ها تشکیل مى شوند.
در محیطهاى یخچالى، اشکالى مانند دشت هاى یخ آبرفتى، کام ها، اسکرها از مناطق مستعد تشکیل و اکتشاف سنگدانه ها محسوب مى شوند. در مناطق ساحلى، رسوبات فلات قاره و رانه هاى ساحلى و برخى اشکال ژئومورفولوژیکى قدیمى، و تلماسه ها در مناطق بیابانى داراى قابلیت اکتشاف منابع سنگدانه اى هستند.
در کمب ها یا طاقدیس هاى فرسایش که جنس سخت در بالا و جنس سست در پایین قرار داشته باشد، پهنه هاى بزرگى از واریزه ها تشکیل مى شود که در صورت تازه بودن و یا هوازدگى ضعیف، می تواند منبع بسیار خوبى براى استخراج سنگدانه باشد.
همچنین فرایندهاى ژئومورفولوژى مانند هوازدگى، میزان فرسایش و انتقال مواد آوارى، تخریب فیزیکى و شیمیایى، و همچنین عوامل زمین ساختى و تحولات ژئومورفولوژیکى نیز نقش بسیار مهمى در تشکیل، پراکندگى و کیفیت سنگدانه ها و مصالح ساختمانى ایفا مى کنند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Study of the Role of Forms and Geomorphologic Processes in the Formation of Building Materials Emphasizing Aggregates
نویسندگان [English]
- Siavush Shayan 1
- Kazem Bahrami 2
- Shahram Bahrami 3
1 Assistant Professor of Geography at Tarbiat Modares University
2 Master of Engineering Geology at Tarbiat Modares University
3 Assistant Professor, Department of Geography, Tarbiat-e-Mo'allem University of Sabzevar
چکیده [English]
Aggregates are part of building materials including hard materials such as sand, gravel and rubble, which, after being combined with other adhesive materials, can be used in the production of concrete, mortar and plaster, and in the construction of roads and railways, Bridges, tunnels, dams, airports, and other construction purposes. The present study investigates the formation, dispersion and distribution of aggregates in relation to landforms and geomorphologic processes. The result of this study is that a large part of aggregate resources are formed in river landforms or alluvial environments such as the current and old river basins, the intersection of the rivers, the new alluvial terraces, and parts of the alluvial fans.
In glacial environments, forms such as alluvial ice plains, kames and eskers are considered as among prone areas for the formation and exploration of aggregates. In coastal areas, continental shelf sediments and littoral drift and some ancient geomorphological forms, and dunes in the desert areas are capable of exploring aggregate resources.
In erosional anticlines or anticline ridges that are hard at the top and loose at the bottom, there are large zones of debris that, if fresh or poorly weathered, can be a very good source for extraction of aggregates.
Also, geomorphologic processes such as weathering, erosion and transportation of materials, physical and chemical degradation, as well as tectonic factors and geomorphologic changes play very important role in the formation, dispersion and quality of aggregates and building materials.
کلیدواژه‌ها [English]
- Aggregate
- building materials
- Geomorphology
- process
)