نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده جغرافیا - دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ‏ریزى روستایى دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد برنامه ‏ریزى و مدیریت محیط زیست دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

چکیده

نگاهى کلى به فرایند تحولات جمعیت روستایى کشور نشان مى‏ دهد که در سال 1335 حدود 69 درصد از جمعیت کشور در نواحى روستایى و 31 درصد در شهرها ساکن بوده ‏اند، این نسبت با کاهش سهم جمعیت روستایى و افزایش سهم جمعیت شهرى در طى سال‏ هاى گذشته مواجه بوده و به 38 درصد جمعیت روستایى و 62 درصد جمعیت شهرى در سال 75 رسیده است.
این مقاله سعى دارد که به بررسى روند تغییرات در تعداد جمعیت و آبادى ‏هاى بخش آرادان واقع در شهرستان گرمسار استان سمنان در طى سال‏هاى 1345-1385 بپردازد که روش تحقیق از نوع توصیفى - تحلیلى مبتنى بر روش‏هاى میدانى و کتابخانه ‏اى است. نتایج نشان مى‏ دهد که در فاصله 55-1345 جمعیت ساکن در 15 درصد روستاهاى آرادان رشد صعودى داشته و 91/71 درصد نیز با کاهش جمعیت مواجه بوده و تنها یک درصد روستاها داراى رشد ثابت بوده‏اند. در فاصله سال‏هاى 1355 تا 1365، درصد روستاهایى که داراى نرخ رشد افزایشى مى‏ باشند نسبت به دهه قبل کاهش یافته و از 31/26 درصد به 37/20 درصد رسیده است. در مقابل درصد روستاهاى داراى رشد منفى از 91/71 درصد به 84/51 درصد کاهش یافته است. بررسى وضعیت رشد روستاهاى آرادان در فاصله سال‏هاى 65 تا 1375 نشان داد که درصد روستاهایى که در این دوره داراى نرخ رشد افزایشى مى‏ باشند از 37/20 درصد در دهه 65-1355 به 09/9 درصد تنزل یافته است. در مقابل، روستاهاى داراى رشد منفى با روند صعودى از 84/51 درصد به 43/54 درصد تغییر یافته است. در فاصله سال ‏هاى 1385-1375 درصد رشد مثبت روستاها از 09/9 درصد به 64/19 درصد افزایش و درصد رشد منفى از 43/54 درصد به 2/48 درصد کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Changes in the Number of Population and Villages in the Aradan District (Garmsar County) during 1966- 2006

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Rezvani 1
  • Mahdieh Ranjbar 2
  • Saeed Negahban 3

1 Associate Professor of the Faculty of Geography, University of Tehran

2 Master of Geography and Rural Planning, Faculty of Geography, University of Tehran

3 Master of Science in Environmental Planning and Management, Faculty of Environment, University of Tehran

چکیده [English]

A general overview of the process of changes in the country's rural population shows that in the year 1956, about 69 percent of the country's population was in rural areas and 31 percent in the cities. This proportion has faced with decreasing share of rural population and increasing share of urban population during the past years, so that it has reached 38 percent of the rural population and 62 percent of the urban population in the year 1996.
This article tries to investigate the trend of changes in the number of population and settlements in Aradan district located in Garmsar city of Semnan province during the years 1966-2006. The research methodology is a descriptive-analytical method based on field and secondary methods. The results show that between 1966-76 popuation has grown in 15% of Aradan villages, 71.91% were faced with population decline and only 1% of villages had constant growth. In the years 1976 to 1986, the percentage of villages with increasing growth rates decreased compared to previous decade, from 26.31% to 20.37%. In contrast, the percentage of villages with negative growth has decreased from 71.91% to 51.84%. The survey on the growth status of Aradan villages between 1986 and 1996 showed that the percentage of villages that have an incremental growth rate in this period decreased from 20.37% in the 1976-1986 to 9.09%. By contrast, the villages with negative growth have increased from 51.84% to 54.43%. In the period 1996-2006, the percentage of positive growth of villages increased from 9.09% to 19.64% and the negative growth rate decreased from 54.43% to 48.2%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Changes
  • population
  • Garmsar
  • Aradan
1- ابراهیم زاده، عیسى (1371)؛ مهاجرت‏هاى روستایى علل و پیامدهاى آن، فصلنامه علوم اجتماعى، شماره 121، تهران.
2- آسایش، حسین (1374)؛ اصول و روش‏هاى برنامه ریزى روستایى، انتشارات پیام نور، تهران.
3- پاپلى یزدى، محمدحسین (1382)؛ مکاتب، نظریه‏هاى و راهبردهاى توسعه روستایى، انتشارات سمت، تهران.
4-پایلى یزدى، محمدحسین و محمدامیر ابراهیمى (1381)؛ نظریه‏هاى توسعه روستایى، انتشارات سمت، تهران.
5- پیتیه، ژان (1369)؛ مهاجرت روستائیان، ترجمه محمدمؤمنى کاشى، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب، تهران.
6- حسینى ابرى، سیدحسین (1380)؛ مدخلى بر جغرافیاى روستایى در ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان.
7- سعیدى، عباس (1381)؛ مبانى جغرافیاى روستایى، انتشارات سمت، تهران.
8- شاریه، ژان برنارد (1373)؛ شهرها و روستاها، انتشارات نیکا، مشهد.
9- شهبازى، اسماعیل (1372)؛ ادغام روستاها یک اشتباه بزرگ، نشریه جهاد شماره 67، آذر 1372، تهران.
10- طالب، مهدى (1372)؛ توسعه کشاورزى یا مرگ روستاها، ویژه نامه آزادسازى و توسعه کشاورزى، شماره 1، ص249-260، تهران.
11- مرکز آمار ایران، سرشمارى عمومى نفوس و مسکن سال 1335.
12- مرکز آمار ایران، سرشمارى عمومى نفوس و مسکن سال 1345.
13- مرکز آمار ایران، سرشمارى عمومى نفوس و مسکن 1355.
14- مرکز آمار ایران، سرشمارى عمومى نفوس و مسکن 1365.
15- مرکز آمار ایران، سرشمارى عمومى نفوس و مسکن 1375.
16- مرکز آمار ایران، سرشمارى عمومى نفوس و مسکن 1385.
17- موسوى، محمد (1383)؛ بررسى عوامل مؤثر بر مهاجرت روستایى، مرکز تحقیقات و بررسى مسائل روستایى وزارت جهاد کشاورزى، تهران.
18- مهدوى، مسعود (1381)؛ مقدمه‏اى بر جغرافیاى روستایى در ایران، انتشارات سمت، تهران.
19- میکانیکى، جواد (1383)؛ تحولات فرآیند تخلیه‏ى جمعیتى روستاهاى شهرستان بیرجند، فصلنامه روستا و توسعه، سال 7 شماره 3، ص 17-40، مرکز تحقیقات روستایى ایران، تهران.
20- ى سو، آلوین (1380)؛ تغییر اجتماعى و توسعه، ترجمه‏ى محمود حبیبى مظاهرى، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردى، تهران.