نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور مرکزی شهرکرد

2 دستیار علمی دانشگاه پیام نور واحد اردل

چکیده

محدودیت منابع و تنگناهاى مکانى - فضایى در پهنه سرزمین، به طور عام و حوزه ‏هاى شهرى به طور خاص، به همراه افزایش جمعیت ‏هاى انسانى، ایجاب مى‏ کند تا با رویکردى آمایشى مبادرت به ساماندهى نظام فضایى در سکونتگاه هاى انسانى (شهرى - روستایى) نمود.
شناخت و سعى در برقرارى تعادل و توازنى منطقى در نظام شبکه شهرى از جمله راهبردهاى مؤثر در ساماندهى فضا و تسهیل در فرآیند نیل به توسعه پایدار مى‏ باشد.
در این مقاله با استعانت از مدل مرتبه - اندازه، چگونگى توزیع و تفّرق مکانى جمعیت و نیز نظام حاکم بر سلسله مراتب شهرى در هر یک از شهرهاى مستقر در شهرستان شهرکرد (قلمرو تحقیق) مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان مى‏ دهد که از مجموع 12 شهر مورد مطالعه، شهرکرد به عنوان نخستین شهر 05/51 درصد جمعیت شهرنشین شهرستان را به خود اختصاص داده است. پس از آن فرخشهر، به عنوان دومین شهر (شهر کوچک) و سپس 10 شهر دیگر در زمره شهرهاى بسیار کوچک قرار مى‏ گیرند. ارائه رهنمودهایى جهت توزیع بهینه و متناسب جمعیت و کاهش نابرابرى (شکاف) بین نخستین شهر با دیگر شهرهاى مستقر در قلمرو تحقیق از جمله رویکردهاى مورد اهتمام در این مقاله است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Urban Network System in Shahrekord County

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ramin Ghaffari 1
  • Pejman Mohammadi Dehcheshmeh 2

1 Assistant Professor, Department of Geography, Central Payamenour University of Shahrekord

2 Research Assistant, Payamenour University of Ardal

چکیده [English]

Limitation of resources and spatial constraints in the territories of the country in general, and in urban areas in particular, along with the increase of human population, requires that the organization of the spatial system in human settlements (urban - rural) be carried out with a preparatory approach.
Understanding and attempting to establish a reasonable balance in the urban network system is one of the effective strategies in organizing space and facilitating the process of achieving sustainable development.
In this paper, using rank-size model, we examined and analyzed the spatial distribution and dispersion of the population and the dominant system of urban hierarchy in each of the cities of Shahrekord county (the studied area). The results show that of the total of 12 studied cities, Shahrekord city as the first city has 51.5% of the county’s population. After that, Farrokhshar, as the second city (small city) and then 10 other cities are among the very small cities. Providing guidelines for optimal and proportional distribution of the population and reducing inequality (gap) between the first city and other cities within the studied area are among the approaches addressed in this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • City
  • urban network
  • spatial equilibrium
  • urban primacy
  • urbanization
- رستم گورانى، ابراهیم و دیگران (1386) بررسى سیر تحولات نظام شبکه شهرى استان بوشهر، مجموعه مقالات همایش جغرافیایى دانشگاه پیام نور، مشهد: دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوى.
- عظیمى، ناصر (1381) پویش شهرنشینى و مبانى نظام شهرى، تهران: انتشارات نیکا.
- عزیزى، محمد مهدى (1383)تراکم در شهرسازى، انتشارات دانشگاه تهران.
- فرید، یدا...(1375) جغرافیا و شهرشناسى، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تبریز.
- فلاح، حجت (1381) بررسى الگوى بهینه نظام شهرى در استان یزد، پایان نامه کارشناسى ارشد، دانشگاه یزد.
- فنى، زهره (1382) شهرهاى کوچک، تهران، انتشارات سازمان شهردارى ‏ها و دهیارى‏ هاى وزارت کشور.
- گزارش اقتصادى - اجتماعى استان چهارمحال و بختیارى (1385 و 1375) شهرکرد: سازمان مدیریت و برنامه‏ ریزى.
- نتایج تفصیلى سرشمارى عمومى نفوس و مسکن شهرستان شهرکرد (1385) تهران: مرکز آمار ایران.
- نظریان، اصغر (1374) جغرافیاى شهرى ایران، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
-Brown, Sandra & Heauber,Richard.A(2000),Ecological Principal for Managing Land use (Inter net Network)