نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا و سنجش از دور، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوى دوره دکترى جغرافیا و برنامه‏ ریزى شهرى دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مفهوم شبکه به نوعى مفهوم سیستم را در ذهن تداعى مى‏ کند. شبکه مجموعه ‏اى متشکل از نقاط و خطوط مى‏ باشد که انرژى و منابع را جابجا مى‏ کند. نقاط جاهایى هستند که منابع از آنها به خطوط تزریق و یا جمع آورى مى‏ شوند که به عنوان مثال مى‏ توان مدارس، ترمینال‏ ها، منابع و مخازن آب و... را نام برد. خطوط، اتصالاتى در شبکه هستند که نقاط را به هم متصل مى‏ کنند. هدف مقاله حاضر نشان دادن سه کاربرد عمده تحلیل شبکه در برنامه ‏ریزى شهرى است. از طریق تحلیل شبکه مى ‏توان بهترین مسیر را که عموماً نزدیکترین مسیر مى‏ باشد بین دو نقطه، جهت کاهش هزینه سفر به دست آورد. یا از بین مراکز امداد و نجات جهت کمک ‏رسانى به نقطه آسیب دیده جهت واکنش سریع، نزدیکترین مرکز را انتخاب کرد و از وارد شدن بیشتر خسارات جانى و مالى جلوگیرى کرد. همچنین از طریق تخصیص منابع مى ‏توان اقدام به برنامه ‏ریزى درست و منطقى‏ تر جهت دسترسى شهروندان به خدمات عمومى شهر و تحقق عدالت اجتماعى کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Network Analysis and its Applications in Urban Planning

نویسندگان [English]

  • Manuchehr Farajzadeh 1
  • Hadi Hakimi 2

1 Associate Professor, Department of Geography and Remote Sensing, University of Tarbiyyate Modarres

2 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, University of Tarbiyyate Modarres

چکیده [English]

The concept of the network evokes the concept of system. A network is a set of points and lines that carries energy and resources. The points are the places at which sources are injected to lines or collected, for example, schools, terminals, reservoirs, and so on. Lines are connections in the network that connect the points. The purpose of this paper is to illustrate three major applications of network analysis in urban planning. Through network analysis, the best route, which is generally the closest route between two points, can be achieved to reduce travel costs. Or, it is possible to select the nearest center from among the rescue centers, in order to help the injured in shortest possible time, and to prevent further damage to life and property. Also, through allocation of resources, it is possible to make a more appropriate and rational planning for citizens' access to public services and realization of social justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Network
  • network elements
  • optimum route
  • nearest service
  • Resource Allocation
1- الماس‏ پور، فرهاد، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایى و تحلیل شبکه در مکان یابى داروخانه ‏ها، پایان‏ نامه کارشناسى ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1380.
2- ال وربیلا، دیوید، تحلیل ‏هاى کاربردى GIS، ترجمه سید مهدى معینى، شهرام شهابیان، انتشارات پردازش و برنامه ‏ریزى شهرى، 1385.
3- حسینى، علیرضا، آشنایى با محیط ‏هاى تحلیل شبکه و هم پوشى در نرم ‏افزار ARC/INFO (روایت D4/3)، انتشارات سازمان برنامه و بودجه استان فارس، 1378.
4- رسولى، على‏ اکبر، تحلیلى بر فناورى سیستم‏ هاى اطلاعات جغرافیایى، انتشارات دانشگاه تبریز، 1384.
5- شکوئى، حسین، فلسفه‏ هاى محیطى و مکتب‏ هاى جغرافیایى، انتشارات گیتاشناسى، 1382.
6- قهرودى تالى، منیژه، کاربرد Arc View در ژئومورفولوژى، انتشارات جهاد دانشگاهى، واحد تربیت معلم، 1383.
7- مطیعى، همایون، آشنایى با Arc View GIS، انتشارات دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباس‏پور)، 1384.
8- دستجردى، غلامرضا، مکان یابى مراکز خدمات‏ رسان در سطوح شهرى با استفاده از مدل‏ هاى GIS، مطالعه موردى: مدارس متوسطه پسرانه شهر تفت، پایان‏ نامه کارشناسى ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1379.
 
منابع لاتین
9- ESRI, ARC/INFO Net work kit; users quide; version 3/4D; copy right; 1992 by environmental systems research institute; Inc. printed in the united of America.
10- Yeung, ALBERT K.W. prentice Hall of India private limited New Delhi – 2005.