نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
چکیده
مسئله محیط زیست از قدیم الایام وجود داشته ولی در حال حاضر شدت بیشتری یافته و مشکلاتی را به بار آورده است. با این همه، تا یک قرن قبل از این اقدامات مشکل زا چندان زیاد نبود که موجب برهم زدن نظام طبیعی محیط زیست شود.
دگرگونی های آکولوژیک هنگامی فزونی یافت که بر تعداد جمعیت آدمی تمرکز وی در نقاط محدود افزوده شد و میزان تقاضای سرانه و در نتیجه نیاز بیشتر اجتماعات انسانی به منابع طبیعی افزایش یافت. با پیدایش و توسعه صنعت و سپس بروز انقلاب صنعتی از سال 1760 میلادی و تولید فرآورده های مختلف، کیفیت زندگی بشر به نحو بی سابقه ای بهبود یافت و انسان در راه یک زندگی بهتر و مرفه تر گام نهاد.
انقلاب در صنعت و مصرف سبب پیدایش تدریجی مسائل و مشکلات محیطی شد که منشاء این مسائل و بحران ها، کاهش روزافزون منابع طبیعی اعم از منابع تجدید شونده و منابع تجدیدناپذیر و ایجاد انواع آلودگی ها در محیط است. به طوری که تقاضای سرانه افراد کره زمین خیلی بیشتر از رشد تولید منابع طبیعی است و با پیشرفت مداوم انسان و تفوق او بر طبیعت، میزان دخل و تصرف ها در منابع طبیعی زیاد شده است، تا جایی که امروزه اصطلاح «بحران» جایگزین مسئله زیست محیطی شده است. در کل می توان سه عامل عمده را در کمبود و یا کاهش منابع طبیعی به شرح زیر مؤثر دانست.
1) افزایش و رشد سریع جمعیت؛
2) کاهش اراضی قابل کشت، جنگل ها، مراتع و چراگاه ها؛
3) استفاده بی رویه از تحولات تکنولوژی جدید و عدم موفقیت برخی از آنها به جهت تهدید منابع طبیعی.
از بین عوامل فوق افزایش و رشد سریع و شتابان جمعیت و توزیع نامتناسب آن برپهنه خاکی کره زمین مهمتر به نظر می رسد. چرا که دو عامل بعدی، معلول جمعیت و افزایش سریع آن در جهت پاسخگویی به نیازهای اساسی و غیر اساسی انسان های در حال ازدیاد، به ویژه در برخی از مناطق جهان می باشد. به همین خاطر یکی از چاره چویی های کاهش بحران محیط زیست، کنترل جمعیت است.
با توجه به طیف وسیع آلودگی ها که ناشی از برهم خوردن تعادل محیط زیست است اعم از آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی صوتی و آلودگی خاک، در این بحث تنها به بررسی رشد و افزایش جمعیت در جهان و ایران و بحران آلودگی هوا پرداخته می شود.
عنوان مقاله [English]
Population and Air Pollution Crisis
نویسنده [English]
- Nasrallah Mowlaei Hashjin
Member of Faculty, Department of Geography, Islamic Azad University of Rasht
چکیده [English]
The issue of the environment has existed since ancient times, but has now become more intense and has brought about problems. However, up to a century before the trouble-making actions were not to the extent that could disturb the natural organization of the environment.
The ecological transformation was increased when the human population was concentrated in limited areas, and per capita demands and as a result the need of human communities to natural resources increased. With the advent and development of industry and then the industrial revolution since 1760, and the production of various products, the quality of human life improved as never before, and human beings headed toward a better and more prosperous life.
The revolution in industry and consumption led to the gradual emergence of environmental problems that were created by the daily decline of natural resources including renewable and non-renewable ones and the creation of various types of pollution in the environment, so that per capita demands of the Earth’s inhabitants are far greater than the growth of natural resources, and with the constant advancement of human beings and their supremacy over the nature, the level of encroachment on natural resources has increased, so far as the term "crisis" today replaces the “issue of the environment”. In general, the following three factors can be considered as effective in scarcity or decline of natural resources. 1) rapid population growth;
2) reduction of arable land, forests, ranges and pastures; 3) The unbridled use of new technologies and the failure of some of them to function without threatening natural resources.
Among the above factors, the rapid growth of the population and its disproportionate distribution on the Earth's surface are more important, because the next two factors are caused by the population's impact and its rapid rise and are basically defined by the failure to fulfil the major and minor needs of increasing populations, especially in some parts of the world. Therefore, one of the solutions to reduce the environmental crisis is controlling the population.
Considering the wide range of contaminants caused by the disturbance of the environmental balance such as air pollution, water pollution, noise pollution and soil contamination, this discussion only explores the population growth in the world and Iran and the air pollution crisis.
)