دورسنجی
نازنین حسن زاده؛ رضا حسن زاده؛ مهدیه حسینجانی زاده؛ مهدی هنرمند
چکیده
در این پژوهش آلودگی هوای ایجاد شده توسط کارخانه ذوب مس خاتون‌آباد و تعیین شعاع تأثیر آن با استفاده از دادههای سنتینل 5 پی (Sentinel-5P) در سامانه گوگل ارث انجین مورد بررسی قرار گرفته است. دادههای مربوط به میانگین گازهای دی‌اکسید سولفور و دی‌اکسید نیتروژن با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین در محدوده 50 کیلومتری از کارخانه و در بازه‌ی ...
بیشتر
در این پژوهش آلودگی هوای ایجاد شده توسط کارخانه ذوب مس خاتون‌آباد و تعیین شعاع تأثیر آن با استفاده از دادههای سنتینل 5 پی (Sentinel-5P) در سامانه گوگل ارث انجین مورد بررسی قرار گرفته است. دادههای مربوط به میانگین گازهای دی‌اکسید سولفور و دی‌اکسید نیتروژن با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین در محدوده 50 کیلومتری از کارخانه و در بازه‌ی زمانی یک‌روزه، هفت روزه، چهارده روزه، یک‌ماهه، دوماهه، سه‌ماهه، شش‌ماهه، دوازده ماهه و سی‌ماهه از ماه دسامبر2020 برای ارزیابی غلظت آلودگی در روزهای سرد سال و در بازه‌های زمانی مشابه از ماه ژوئن 2021 به‌منظور ارزیابی غلظت آلودگی در روزهای گرم سال به‌دست آمد. تحلیل این داده‌ها برای تعیین بازه‌های زمانی مؤثر و میزان غلظت تجمعی آنها با استفاده از روش آماری - مکانی تحلیل لکه داغ صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل لکه داغ تصاویر مربوط به گاز دی‌اکسید نیتروژن نشان می‌دهد که در بازه‌های زمانی دو هفته تا دو ماهه در ماه‌های سرد سال لکه داغ نشانگر وجود گاز دی‌اکسید نیتروژن در جو مستقر در بالای کارخانه است. اما در بازه‌های سه‌ماهه، شش‌ماهه، یک‌ساله و سی‌ماهه در ماه‌های سرد لکه داغ به سمت شمال غرب و در فاصله دورتر از کارخانه مشاهده می‌شود. همچنین تصاویر مربوط به ماه ژوئن در اطراف کارخانه مورد مطالعه روند مشابهی را نمایان می‌سازد. نتایج حاصل از تحلیل لکه داغ تصاویر مربوط به گاز دی‌اکسید سولفور نشانگر مقدار زیاد غلظت این گاز در اطراف کارخانه است و تصاویر با بازه‌های زمانی یک ماهه و طولانی‌تر قادر به ارائه اطلاعات دقیق‌تر و منطقی‌تر در مورد میزان غلظت گاز دی‌اکسید سولفور هستند. باتوجه به نتایج به‌دست آمده فعالیت این کارخانه میتواند دلیلی بر افزایش میزان غلظت گاز دی‌اکسید سولفور باشد که شعاع حدود 4 تا 6 کیلومتری و مساحت حدود 10700 هکتار در اطراف کارخانه را تحت تأثیر قرار داده است. نتایج این تحقیق میتواند کارشناسان محیط زیست و محققین را در استفاده و تفسیر بهتر از دادههای ماهواره سنتینل 5 پی در ارزیابی آلودگی هوا در مناطق صنعتی در بازه‌های زمانی متفاوت با درک بهتری از میزان پراکنش هر گاز در فصول گرم و سرد سال و در هر بازه زمانی یاری رساند.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
فاطمه احمدی؛ یاسر ابراهیمیان قاجاری؛ عباس کیانی
چکیده
گسترش شهرها یک فرآیند پویاست و به‌روزرسانی نقشه‌های شهری به‌منظور ارائه خدمات بسیار مهم است. دادههای سنجش‌ازدوری منبع قدرتمندی برای استخراج مناطق ساخته‌شده میباشند؛ یکی از داده‌هایی که میتواند پویایی مناطق شهری را تشخیص دهد دادههای نور شب است. ازآنجایی‌که مناطق شهری در هنگام شب توسط نورهای مصنوعی موجود در منازل و خیابان‌ها ...
بیشتر
گسترش شهرها یک فرآیند پویاست و به‌روزرسانی نقشه‌های شهری به‌منظور ارائه خدمات بسیار مهم است. دادههای سنجش‌ازدوری منبع قدرتمندی برای استخراج مناطق ساخته‌شده میباشند؛ یکی از داده‌هایی که میتواند پویایی مناطق شهری را تشخیص دهد دادههای نور شب است. ازآنجایی‌که مناطق شهری در هنگام شب توسط نورهای مصنوعی موجود در منازل و خیابان‌ها روشن می‌شوند، درنتیجه بهخوبی از پسزمینه متمایز خواهند شد. ازاینروی مطالعه حاضر در تلاش است رشد و گسترش مناطق شهری را با استفاده از نمونه‌های آموزشی با کیفیت و اتوماتیک از روی ترکیبی از تصاویر نور شب و اپتیک، در یک بازه 24 ساله با دقت بالایی شناسایی و استخراج کند. دراینراستا برای تولید نمونه‌های آموزشی با کیفیت، شاخص نور شب تحت عنوان [1]VTNUI توسعه داده شده است که با ترکیب ویژگی‌های مختلف بدست آمده از تصاویر لندست و نور شب در محدوده‌های شهری و در نظر گرفتن روابط بین مناطق، پدیده اشباع[2] و شکوفایی[3] تصاویر نور شب در محدوده شهری را کاهش داد. سپس با بررسی حد آستانه‌های خودکار بر روی شاخص توسعه داده شده نمونه‌های آموزشی با کیفیت تولید شد تا طبقه‌بندی دقیق‌تری از مناطق شهری ارائه شود. ازاینروی ابتدا از نمونه‌های آموزشی اولیه به دست آمده با استفاده از حد آستانه خودکار بر روی تصاویر نور شب طبقه‌بندی اولیه صورت پذیرفت سپس نمونه‌ها با اعمال حد آستانه خودکار بر روی شاخص معرفی شده پالایش شدند و طبقه‌بندی نهایی صورت گرفت. درنهایت بر اساس تحلیل سری زمانی، روند رشد منطقه بررسی شده است. به منظور بررسی اثربخشی روش پیشنهادی، دو منطقه دارای اقلیم متفاوت انتخاب شد و بررسیهای مختلف بصری و کمی برای ارزیابی صورت پذیرفت. نتایج طبقه‌بندی نهایی برای بابل و کرمان به ترتیب با میانگین ضریب کاپا 0/93 و 0/74 و میانگین دقت کلی 97/76 و 87/63 برای تمام سال‌های مورد بررسی به دست آمده است. [1] vegetation and Temperature -NTL urban index[2] saturation[3] blooming
دورسنجی
مهدیه فتحی؛ رضا شاه حسینی
چکیده
برنج اصلی ترین محصول غذایی بیش از نیمی از مردم جهان است. نظارت بر سطح زیر کشت محصول برنج، نقش مهمی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد. امروزه می توان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و روش های یادگیری ماشین، روش های مدیریتی را بهبود بخشید. تحقیق فوق با هدف شناسایی برنج در سال 2020 به کمک نقشه های سری زمانی شاخص های NDVI ...
بیشتر
برنج اصلی ترین محصول غذایی بیش از نیمی از مردم جهان است. نظارت بر سطح زیر کشت محصول برنج، نقش مهمی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد. امروزه می توان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و روش های یادگیری ماشین، روش های مدیریتی را بهبود بخشید. تحقیق فوق با هدف شناسایی برنج در سال 2020 به کمک نقشه های سری زمانی شاخص های NDVI و LST استخراج شده از تصاویر لندست-8، با الگوریتم SVM در ایالت کالیفرنیا، انجام گرفته است. یکی از انگیزه های اصلی این تحقیق، بررسی قابلیت های نقشه های سری زمانی شاخص LST در کنار نقشه های سری زمانی شاخص NDVI به منظور بهبود دقت شناسایی مزارع برنج ، با الگوریتم SVM است. در گام اول از روش پیشنهادی پس از اخذ سری زمانی تصاویر لندست-8 و انجام تصحیحات رادیومتری و اتمسفری، نقشه های سری زمانی دو شاخص NDVI و LST تولید شد. در گام دوم، شناسایی مزارع برنج با الگوریتم طبقه بندی SVM در دو سناریوی وجود یا عدم وجود نقشه ی سری زمانی LST در کنار نقشه ی سری زمانی NDVI پیشنهاد شد. در نهایت از الگوریتم های طبقه بندی نزدیکترین همسایگی، درخت تصمیم گیری، رگرسیون لجستیک و پرسپکترون چند لایه برای مقایسه ی روش پیشنهادی استفاده شد. نتایج حاصل از شاخص پیشنهادی باعث بهبود دقت کلی به مقدار متوسط 3.572 درصد و ضریب کاپا به مقدار متوسط 7.112 درصد در روش های شناسایی مزارع برنج هنگام بکار گیری همزمان نقشه های سری زمانی شاخص LST و NDVI با کاهش خطای نوع اول به کمک استخراج ویژگی های فصل رشد حرارتی (حذف کلاس های غیر برنج همچون پنبه، لوبیای سبز و ... از کلاس برنج) شد. همچنین الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، بالاترین دقت کلی 94.28 درصد و ضریب کاپای 88.29 درصد را در شناسایی مزارع برنج از سایر مزارع کشاورزی، در مقایسه با سایر روش های مقایسه ای نشان داد. نتایج حاصل از روش های مقایسه ای کارآیی پایین الگوریتم درخت تصمیم گیری را در شناسایی لبه های مزارع برنج، نشان داد.
دورسنجی
راهله استادهاشمی؛ خسرو میرآخورلو؛ جمشید یاراحمدی؛ محمدرضا نجیب زاده
چکیده
امروزه در کشورهای در حال توسعه، منابع طبیعی به خصوص جنگل ها به منظور اهداف اقتصادی با شدت زیادی در حال بهره‌برداری هستند که این امر موجب تأثیر بر تنوع زیستی، خصوصیات خاک، کمیت و کیفیت آب و اقلیم جهانی می‌شود. بنابراین لزوم توجه بیشتر به حفظ و احیاء جنگل‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. امروزه تکنولوژی استفاده از اطلاعات مکانی حاصل ...
بیشتر
امروزه در کشورهای در حال توسعه، منابع طبیعی به خصوص جنگل ها به منظور اهداف اقتصادی با شدت زیادی در حال بهره‌برداری هستند که این امر موجب تأثیر بر تنوع زیستی، خصوصیات خاک، کمیت و کیفیت آب و اقلیم جهانی می‌شود. بنابراین لزوم توجه بیشتر به حفظ و احیاء جنگل‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. امروزه تکنولوژی استفاده از اطلاعات مکانی حاصل از سنجش از دور و تصاویر ماهواره‌ای، اطلاعات جامع و هدفمندی را برای مطالعات محیط زیستی فراهم کرده است. در این پژوهش نیز با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل2 که دارای قدرت تفکیک مکانی، طیفی و زمانی مطلوب میباشند، به بررسی و تعیین سطح، پراکنش و انبوهی جنگل‌های منطقه ارسباران و سایر کاربری ها پرداخته شد. جنگل‌های ارسباران در ارتفاعات قره‌داغ در شمال استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است ومساحت منطقه مورد مطالعه 551211 هکتار می‌باشد. طبقه‌بندی منطقه به کاربری جنگل(انبوه، نیمه انبوه، تنک و خیلی تنک)، مرتع، کشاورزی، مسکونی و بایر، باغ و آب با استفاده از الگوریتم‌های مختلف انجام شد که نتایج نشان داد روش طبقه‌بندی نظارت‌شده حدکثر احتمال، بهترین روش برای طبقه‌بندی جنگل‌های ارسباران است. بر اساس نتایج به‌دست آمده مساحت جنگل‌های با تراکم بیشتر از 5 درصد،131019 هکتار محاسبه است که 39 درصد آن مربوط به جنگل انبوه، 36 درصد نیمه انبوه، 17 درصد تنک و 8 درصد خیلی تنک می‌باشد. در منطقه مورد مطالعه بیشترین سطح کاربری به‌ترتیب مربوط به مرتع، جنگل، کشاورزی، مسکونی و بایر، باغ و آب محاسبه شده است. با ارزیابی و تعیین صحت نقشه نهایی، ضریب کاپا 0.88 و صحت کلی 89.8% به‌دست آمد که این نتایج نشان داد روش طبقه‌بندی نظارت‌شده پیکسل پایه، روشی قابل قبول بوده و نقشه به‌دست آمده قابل اطمینان و کاربردی می‌باشد. نتایج حاصل از این تحقیق میتواند در تهیه برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت مدیریت پایدار جنگل‌های کشور استفاده شود که منجر به شناسایی اراضی تخریبشده و جلوگیری از تعرض به اراضی منابع ملی جنگلی خواهد شد و همچنین به عنوان ابزاری مناسب برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری برای آینده جنگل‌ها به‌کار رود.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
شکوفه فرهادی زنگ آباد؛ نازیلا محمدی؛ امین صداقت
چکیده
با گسترش تکنولوژی لیزر‌اسکنر و لایدار و در نظر‌گرفتن برتری‌های این تکنولوژی و اخذ دادههای مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روز‌به‌روز بیشتر شده‌است. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جا‌به‌جایی آسان لیزر اسکنر‌ها، ابرنقاط مربوط ...
بیشتر
با گسترش تکنولوژی لیزر‌اسکنر و لایدار و در نظر‌گرفتن برتری‌های این تکنولوژی و اخذ دادههای مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روز‌به‌روز بیشتر شده‌است. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جا‌به‌جایی آسان لیزر اسکنر‌ها، ابرنقاط مربوط به محیط و اشیا معمولاً از زوایای متفاوتی اخذ می‌شوند که هر کدام در یک سیستم مختصات متفاوت قرار دارند و همگی باید به یک سیستم مختصات واحد منتقل شوند. به این منظور ابتدا باید جفت نقاط متناظر در هر مجموعه ابرنقاط معین شوند و سپس با استفاده از فرآیندی نقاط متناظر روی هم بیافتند تا مدل سه‌بعدی از طریق مجموعه‌های ابرنقاط ایجاد شود. یافتن مناسب‌ترین جفت نقاط متناظر در مجموعه‌های ابرنقاط از مهمترین و چالش بر‌انگیزترین مراحل بازسازی سه‌بعدی مدل‌های مورد‌نظر محیط و اشیاء است. توصیفگر‌های سه‌بعدی از جمله ابزارهای مناسب برای تعیین جفت نقاط متناظر در مجموعه‌های ابرنقاط هستند. این توصیفگر‌ها برای هر نقطه‌ی منفرد در ابرنقاط، مجموعه‌ای از اطلاعات را به منظور کمک به تعیین نقاط مشابه در هر مجموعه ابرنقاط می‌سازد. تعریف یک توصیفگر سه‌بعدی که از پیچیدگی محاسباتی کم و قدرت توصیفگری بالایی برخوردار باشد، میتواند به یافتن جفت نقاط متناظر صحیح و در ادامه مدل‌سازی سه‌بعدی مجموعه‌های ابرنقاط کمک شایانی کند. در این پژوهش یک توصیفگر سه‌بعدی هندسی-مکانی پیشنهاد داده‌شده‌است که از هر دو ویژگی‌هندسی و مکانی به صورت توأم استفاده می‌کند. با توجه به آزمایش‌های انجام شده بر روی دو دسته مجموعه داده با ساختارهای متفاوت، توصیفگر سه‌بعدی پیشنهادی در مقایسه با توصیفگر‌هایی که تنها از یک ویژگی مکانی یا هندسی استفاده می‌کنند، قدرت توصیفگری بالاتری دارد.
دورسنجی
حشمت کرمی؛ زهرا صیادی
چکیده
صخره‌های مرجانی ازنظر محیط زیستی جزء مهمترین مناطق جهان هستند. در چند دهه اخیر این بوم‌سازگان با افزایش دمای اقیانوس‌ها به‌شدت توسط رویداد سفید شدن تهدید می‌شوند. با سفید شدن صخره‌های مرجانی این بوم‌سازگان تحت تنش بیشتری قرارگرفته و در معرض مرگ ومیر قرار خواهند گرفت. امروزه به‌منظور پیش‌بینی و شناسایی مناطق در معرض خطر سفید ...
بیشتر
صخره‌های مرجانی ازنظر محیط زیستی جزء مهمترین مناطق جهان هستند. در چند دهه اخیر این بوم‌سازگان با افزایش دمای اقیانوس‌ها به‌شدت توسط رویداد سفید شدن تهدید می‌شوند. با سفید شدن صخره‌های مرجانی این بوم‌سازگان تحت تنش بیشتری قرارگرفته و در معرض مرگ ومیر قرار خواهند گرفت. امروزه به‌منظور پیش‌بینی و شناسایی مناطق در معرض خطر سفید شدن مرجان‌ها از دادههای مبتنی بر سنجش‌ازدور ماهواره‌ای و قابلیت‌های تحلیل روند استفاده می‌شود. در این پژوهش سعی شد با استفاده از روند دادههای 35 ساله در بازه زمانی 1980 تا 2015 در قالب دادههای چندبعدی، دمای سطح دریا در سال 2022 با به کار گیری ابزارهای ArcGIS Pro برای محدوده خلیج‌فارس پیش‌بینی شود و مناطقی که بیشتر در معرض تنش حرارتی منجر به سفید شدگی هستند شناسایی شوند. در این تحلیل برای برازش خط روند از روش هارمونیک استفاده شد. خط روند هارمونیک خطی منحنی است با تکرار دوره‌ای که بهترین استفاده را برای توصیف دادههای دارای الگوی چرخه‌ای دارد. نتایج اولیه نشان داد که دمای سطح دریا در محدوده خلیج‌فارس از سال 1996 میانگین دمای بالاتری را تجربه کرده است. نقشه روند به‌دست‌آمده (1980 تا 2015)، بیانگر این بود که مناطق شمال غربی خلیج‌فارس و بخشی از جنوب آن بیشتر در معرض گرمای طولانی قرار دارند. دقت برازش روند داده‌ها توسط تابع رگرسیونی هارمونیک، پارامترهای آماری، 0.78= R2 و0.5 =RMSE را ارائه داد. در این مطالعه، ناهنجاری‌های موجود در داده‌ها محاسبه شد و مناطقی که دمای بالاتر از میانگین داشتند شناسایی شدند. در برش زمانی سالانه پیش‌بینی‌شده (2022)، شمال غربی و بخشی از جنوب منطقه خلیج‌فارس با تنش حرارتی منجر به سفید شدگی مواجه می‌شوند. نتایج به‌دست‌آمده با نقشه‌های سازمان نووآ در همان تاریخ مقایسه شدند و مورد تأیید قرار گرفتند. پیشنهاد می‌شود تا سازمان‌های مسئول برای ارزیابی وضعیت و تهیه نقشه خطر محدوده‌های مرجانی از روش‌های مبتنی بر سنجش‌ازدور و تحلیل روند استفاده کنند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
امید فرجی؛ علیرضا قراگوزلو؛ حسین آقامحمدی زنجیرآباد؛ زهرا عزیزی؛ علیرضا وفائی نژاد
چکیده
بی شک انگیزه ی اصلی تمام برنامه ریزی ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه ای، توزیع مناسب فعالیت ها و استفاده حداکثر از قابلیت های محیطی در فرایند توسعه مناطق می باشد. مهمترین ابزار برنامه ریزی در توسعه پایدار و آمایش سرزمین، اطلاعات مکانی است و مدیریت اطلاعات مکانی از درگاه زیرساخت ملی اطلاعات مکانی و با بهره گیری از فناوری های پیشرفته، ...
بیشتر
بی شک انگیزه ی اصلی تمام برنامه ریزی ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه ای، توزیع مناسب فعالیت ها و استفاده حداکثر از قابلیت های محیطی در فرایند توسعه مناطق می باشد. مهمترین ابزار برنامه ریزی در توسعه پایدار و آمایش سرزمین، اطلاعات مکانی است و مدیریت اطلاعات مکانی از درگاه زیرساخت ملی اطلاعات مکانی و با بهره گیری از فناوری های پیشرفته، به بالاترین سطح بهره وری خواهد رسید. اقدام در جهت به روز رسانی روش ها، ابزارها و قالب های مدیریت اطلاعات مکانی، رسالت مهمی بنظر می رسد. بگونه ای که مدیران در فرآیند تصمیم سازی، بتوانند از اطلاعات مکانی بهره برده و در مسیر پیشبرد اهداف توسعه پایدار، قدم بردارند. این پژوهش بر پایه مطالعه روش ها و فناوری های روز در مدیریت جامع اطلاعات مکانی سه حوزه پیشرو جهان شامل ایالات متحده آمریکا- استرالیا و اتحادیه اروپا بنا شده است. زمینه های مطالعاتی شامل رویکرد سیاسی و اقتصادی حاکمیت- فناوری های نوین- معماری و ساختار و نهایتاً قوانین و محدودیت ها می باشد. هدف این تحقیق، تهیه نقشه راه برازش وضعیت موجود در مدیریت اطلاعات مکانی کشور با وضعیت مطلوب و دستیابی به توسعه مکان محور از سریع ترین مسیر ممکن است. نتایج این تحقیق نشان می دهند که بازطراحی سیستم زیرساخت اطلاعات مکانی کشور با رویکرد تکاملی، نیازمند سرمایه گذاری و تلاش جدی کلیه دست اندرکاران این حوزه می باشد و با تهیه نقشه راه عملیاتی و حرکت زمان بندی شده در این راستا و همچنین، بومی سازی دستورالعمل های موجود، می توان به فناوری های روز و معماری بهینه دست یافت واز نتایج آن که تحقق توسعه پایدار و عدالت منطقه ای و بازگشت چندین برابر سرمایه است، بهره مند شد.
اطلاعات جغرافیایی
ساجده باغبان؛ مسعود مینایی
چکیده
شهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 3894 هکتار سکونتگاه غیررسمی در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. لذا در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روشWLC، FUZZY و AHP ابتدا میزان تاب‌آوری محلات حاشیه نشین شهر مشهد ارزیابی شده است و سپس با استفاده از آمار فضایی، الگوی تاب‌آوری در این ...
بیشتر
شهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 3894 هکتار سکونتگاه غیررسمی در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. لذا در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روشWLC، FUZZY و AHP ابتدا میزان تاب‌آوری محلات حاشیه نشین شهر مشهد ارزیابی شده است و سپس با استفاده از آمار فضایی، الگوی تاب‌آوری در این محلات مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی، نشان می‌دهد که این ضریب مثبت و برابر 18/0است. در واقع این مقدار، خوشه‌ای بودن توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی در محلات حاشیه نشین شهر را نشان می‌دهد. تحلیل آماره G نشان می‌دهد که خوشه‌های با تاب‌آوری اجتماعی بالا درکنار یکدیگر قرار دارند و از الگوی خوشه‌ای باتمرکز بالا پیروی می‌کنند. یعنی بلوک‌هایی با ناکارآمدی زیاد یا کم در مجاورت یکدیگر قرار دارند. خوشه‌های گرم و نسبتا گرم حدود 41 درصد از مساحت کل محلات حاشیه نشین را شامل می‌شوند که 31 محله از شهر مشهد را تشکیل داده‌اند. همچنین مدل‌سازی عوامل موثر بر تاب‌آوری اجتماعی محلات دارای بافت ناکارامد شهر مشهد با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) نشان داد که متغیرهای درصد جمعیت شاغل، درصد جمعیت فعال و میانگین سنی بر تاب‌آوری اجتماعی محلات مورد مطالعه اثرگذاری بیشتری دارند. از این‌رو می‌توان این متغیرها را مبنای علمی برای افزایش تاب‌آوری اجتماعی این محلات در روند احیای آنها دانست. به گونه ای که با ایجاد فرصت‌های شغلی و جذب جمعیت فعال و جوان، در راستای افزایش تاب‌آوری اجتماعی محلات گام برداشت.
اطلاعات جغرافیایی
فروغ محمدی راوری؛ احمد مزیدی؛ زهرا بهزادی شهربابک
چکیده
پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمول‌ترین پدیده‌های شهری است که طیّ آن برخی از نقاط شهری به‌خصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرم‌تر می‌شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه ...
بیشتر
پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمول‌ترین پدیده‌های شهری است که طیّ آن برخی از نقاط شهری به‌خصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرم‌تر می‌شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه یزد و آزمون من-کندال استفاده شد. به منظور تعیین جزیره گرمایی شهر یزد در ماه‌های گرم سال، از تصاویر ماهواره‌ای لندست 4-8 در محدوده زمانی33 ساله(2020-1987) که شامل چهار دوره با فاصله زمانی 11 ساله است (میانگین ماه های تیر، مرداد و شهریور سال های 1987، 1998، 2009 و 2020) استفاده شد. نتایج حاصل از تصاویر ماهواره ای نشان داد که در طی دوره آماری هر چه به سال‌های جاری نزدیک‌تر شویم از میزان پوشش گیاهی و زمین‌های بایر کاسته شده و در عوض به وسعت ناحیه‌ی شهری افزوده شده است. نقشه های LST نیز نشان از دماهای بالای 50 درجه سانتیگراد به صورت خوشه های داغ در قسمت های غرب و جنوب غرب شهر یزد بوده که در دهه های اخیر ایجاد و تقویت شده اند. آزمون من-کندال و شیب سنس نیز حاکی از روند صعودی معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد به خصوص در سال های اخیر است. میزان این افزایش دما دریک دوره 45 ساله حدود 2.3 درجه سانتی گراد بوده است که این شرایط می تواند در پیوند احتمالی با پدیده روند افزایش جمعیت شهری طی دهه های اخیر و به دنبال آن افزایش سازه های شهری(مسکونی، تجاری) و پدیده جزیره حرارتی مرتبط باشد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
خلیل ولیزاده کامران؛ مریم صادقی لله لو؛ اسدالله حجازی
چکیده
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به‌منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری‌های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده ...
بیشتر
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به‌منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری‌های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده از تصاویر لندست 5، 8 و ادغام آنها باتصاویر سنتینل2 و استر است. پس از تهیه تصاویر برای سال‌های 2010، 2015 و 2019، تصحیح هندسی، رادیومتریک و اتمسفری تصاویر انجام گرفت و نقشه کاربری‌ها با دقت کاپا به ترتیب 93، 83، 91 درصد تهیه شدند. مدل سازی تغییر کاربری برای سال 2025 با مدل GEOMOD، نیازمند تهیه نقشه تناسب منطقه است که با استفاده از روش Fuzzy ANP و ضریب ناسازگاری کمتر از 0.06 تهیه شده و برای تهیه نقشه تناسب اراضی از چهار معیار: انسانی، زیست‌شناختی، توپوگرافی و اقلیمی و 11 زیر معیار با توابع بولین بدست آمد و نقشه‌های کاربری اراضی بولین (جنگل و غیر جنگل) 2010 و 2015 مدل‌سازی برای سال 2019 انجام گرفت. مدل‌سازی کاربری برای سال ۲۰۲۵ از نقشه پایه ۲۰۱۹ و ماتریس انتقال زنجیره مارکوف کاربری اراضی ۲۰۲۵ با مدل CA- Markov صورت پذیرفت و نتیجه تغییرات مکانی برای سال ۲۰۲۵ به دست آمد. برای ارزیابی دقت مدل از میزان توافق و عدم توافق مکانی پیکسل‌ها با Klocation و Standard به ترتیب با دقت 98 و 95 استفاده شد. نتایج مدل‌سازی برای سال 2025 تغییرات به‌صورت کاهش پوشش جنگل بوده که از 3204.18 هکتار در سال 2010 به 3070.55 هکتار در 2019 هزار هکتار کاهش یافته است. با توجه به نتایج وزن‌دهی، معیار انسانی و زیرمعیارهای کاربری اراضی و فاصله از جاده وزن بالایی را به‌دست آوردند. علت آن میتواند پتانسیل گردشگری این منطقه در جذب گردشگران و همچنین دخالت‌های ساکنان محلی باشد که تأثیر مستقیمی بر روند کاهشی جنگل دارد.
